Mondeling
Mondelinge taalvaardigheid
Luisteren naar een nieuwsitem van het Jeugdjournaal en daar notities bij maken, een presentatie houden over dialecten of een gesprek voeren over gelezen boeken. Zomaar wat voorbeelden waarin leerlingen hun vaardigheden in mondelinge taal ontwikkelen.
Goede mondelinge taalvaardigheden z ijn belangrijk om te kunnen functioneren op school en in de samenleving. Het schoolsucces van leerlingen wordt in belangrijke mate bepaald door hun taalvaardigheden, waaronder mondelinge taalvaardigheid.
Subdomeinen
Mondelinge taalvaardigheid bestaat uit de subdomeinen luisteren, spreken en gesprekken voeren.
Bij luisteren gaat het om het begrijpen van een gesproken tekst. Begrijpend luisteren betekent dat relevante informatie uit de gesproken tekst gefilterd en verwerkt wordt en niet-relevante informatie genegeerd wordt.
Bij spreken gaat het om het houden van een monoloog over een gebeurtenis of over feitelijke informatie, waarbij onder andere een duidelijke structuur en opbouw van het verhaal essentieel zijn.
Gesprekken voeren heeft altijd een interactief component, waarbij het luisteren naar een ander, het verwerken van de informatie en daar vervolgens op reageren, zich continu herhalen.
Wil je meer weten?
- Hier vind je de doelen van het mondelinge taalonderwijs.
- Lees het advies over het versterken van de mondelinge taalvaardigheid van leerlingen.
- Bekijk de overige adviezen voor taal-Nederlands.
aan de slag
Handreiking Rijke gesprekken en lessenseries ‘Wat een talent’ en ‘Zeg het met gebaren’ (po/vo)
De handreiking Rijke gesprekken gaat over gesprekken die de taal-, denk- en kennisontwikkeling van leerlingen stimuleren. Je leest waarom deze gesprekken een belangrijke plaats verdienen in het onderwijs, hoe je deze gesprekken kunt voeren en inbedden in je lessen en wat dat vraagt van jouw rol als leraar en van je leerlingen. In de twee voorbeeldmatige lessenseries staan rijke gesprekken centraal. Ze illustreren hoe je in je lessen rijke gesprekken kunt voeren en hoe je deze betekenisvol kunt verbinden aan lezen, schrijven, taalbeschouwing en burgerschap. Daarbij maken de lessenseries gebruik van rijke teksten en de kracht van meertaligheid. Open de bestanden in Adobe Acrobat of Google Chrome voor de beste werking.
Reflectiewijzer mondelinge taalvaardigheid (po)/s(b)o)
Dit instrument helpt schoolteams om in gesprek te gaan over het mondelinge taalonderwijs op school. Aspecten die aan bod komen zijn onder andere: leerstofaanbod, didactische competenties van leraren en zicht op ontwikkeling. De reflectiewijzer voor het s(b)o is een aangepaste en aangevulde versie van de reflectiewijzer voor het basisonderwijs.
Werken aan gesprekken voeren en spreken (po)
Twee handreikingen om het domein Mondelinge taalvaardigheid in de bovenbouw een impuls te geven. Beide beschrijven kant-en-klare lessen rondom gesprekken en spreken.
Taaldenkgesprekken en wereldoriëntatie (po)
Taaldenkgesprekken zijn bij uitstek geschikt om gespreksvaardigheden te vergroten. Leerlingen bouwen daarin met elkaar en de leraar nieuwe kennis op en ontwikkelen hun taal- én denkvaardigheid. In dit artikel lees je hoe je taaldenkgesprekken organiseert in je klas tijdens zaakvaklessen.
Pilotversie Teamgids taal (po)
Wil je met je team je taalonderwijs verbeteren op basis van een duidelijke visie? Zet dan de Teamgids basisvaardigheden taal in en kijk met je team hoe je een verbeterslag kunt maken. In drie bijeenkomsten kom je tot concrete voorstellen om direct met je leerlingen in de praktijk mee aan de slag te gaan. Laat je inspireren door de rijke inhoud en werk samen op basis van gedeelde ideeën van je team, planmatig en onderbouwd. Met deze werkwijze geef je invulling aan de nieuwe standaard Basisvaardigheden (OP0) van de inspectie. We willen de teamgidsen doorontwikkelen en horen graag jouw ervaring hiermee. Laat het ons weten door een mail te sturen naar info.basisvaardigheden@slo.nl.
Passende perspectieven: mondeling op maat (po)
Met dit instrument kun je doelgericht werken aan de mondelinge taalvaardigheid van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in het (speciaal) (basis) onderwijs.
Onderwijskennis | Mondeling taalonderwijs: vier aanbevelingen voor de leraar (po/vo)
Wil je weten hoe je doelgericht aandacht besteedt aan mondelinge taalontwikkeling? In dit overzicht lees je wat we weten uit onderzoek. Ook vind je er vier aanbevelingen voor de leraar.
Mondelinge taalvaardigheid: van ondergeschoven kindje naar motiverend onderdeel van het curriculum (vo)
Presenteren, debatteren, meningen uitwisselen in gesprekken: stuk voor stuk belangrijke vaardigheden om mee te kunnen komen in het onderwijs en in de samenleving. In dit artikel lees je hoe docenten van het Calvijn College in Goes inzetten op een stevige doorlopende leerlijn mondelinge taalvaardigheid in het voortgezet onderwijs.