Taalbeschouwing
Taalbeschouwing en taalverzorging
In dit domein staat niet de inhoud van taal centraal, maar de vorm. Het gaat hierbij om het reflecteren op taal als systeem.
Je kunt taal op verschillende niveaus beschouwen. Die niveaus samen vormen ons taalsysteem. Zo kunnen we de nadruk leggen op de klank, de betekenis, de woordvorming, het zinsverband, het gebruik en de spelling. Bij taalbeschouwing bestuderen we dit taalsysteem. Kennis van ons taalsysteem is nodig om taalvaardig te worden.
Een onderdeel van taalbeschouwing is taalverzorging. Hierbij gaat het om kennis over spellingsregels, interpunctie en het gebruik van hoofdletters.
Wil je meer weten?
- Hier vind je de doelen voor taalbeschouwing en taalverzorging.
- Lees meer over onderwijs in taalbeschouwing en -verzorging.
- Bekijk de overige adviezen voor taal-Nederlands.
aan de slag
Leren schrijven met peer response en instructie in genrekennis (po)
Wil je in je schrijflessen aandacht besteden aan taalbeschouwing? In de lessen peer response krijgen leerlingen instructie in het schrijven van verschillende soorten teksten. Daarbij leren ze over het gebruik van taalmiddelen om de doelen van een tekst te behalen. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van opsommingswoorden, tijd- en plaatswoorden in beschrijvende en betogende teksten.
Leerlijn begrippen voor taalbeschouwing (po/vo)
Deze leerlijn bestaat uit een set geordende begrippen waarmee we kennis over taal uitdrukken. Hiermee kun je met je leerlingen praten over taal en taalgebruik. Met deze begrippenlijst kunnen we het domein taalbeschouwing beter afstemmen op de lees-, schrijf- en mondelinge taalvaardigheid.
Metaconceptueel grammaticaonderwijs: wat betekent dat voor les en toets? (po/vo)
Grammaticaonderwijs is vaak hoofdzakelijk gericht op grammaticale termen, ezelsbruggetjes en controlevragen. Uit onderzoek blijkt dat een didactiek die juist achterliggende grammaticale metaconcepten centraal stelt tot veel meer grammaticaal inzicht voor leerlingen leidt. In dit artikel wordt aan de hand van een voorbeeld besproken hoe metaconceptueel grammaticaonderwijs eruitziet en wat dat betekent voor het toetsen van grammatica.
Pilotversie Teamgids taal (po)
Wil je met je team je taalonderwijs verbeteren op basis van een duidelijke visie? Zet dan de Teamgids basisvaardigheden taal in en kijk met je team hoe je een verbeterslag kunt maken. In drie bijeenkomsten kom je tot concrete voorstellen om direct met je leerlingen in de praktijk mee aan de slag te gaan. Laat je inspireren door de rijke inhoud en werk samen op basis van gedeelde ideeën van je team, planmatig en onderbouwd. Met deze werkwijze geef je invulling aan de nieuwe standaard Basisvaardigheden (OP0) van de inspectie. We willen de teamgidsen doorontwikkelen en horen graag jouw ervaring hiermee. Laat het ons weten door een mail te sturen naar info.basisvaardigheden@slo.nl.
Zeven tips voor spellingonderwijs in het voortgezet onderwijs (vo)
Het lijkt of steeds meer leerlingen moeite hebben met spellen en het formuleren van goede zinnen. Hoe kun je daar als docent Nederlands iets aan doen? Naast zeven tips vind je hier ook informatie en voorbeelden om het spellen en formuleren van leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs te verbeteren.