In onze digitale samenleving waarin technologie en media een belangrijke plaats hebben, is het niet alleen nodig om geletterd te zijn, maar ook om digitaal geletterd te zijn. Leerlingen moeten een basis krijgen met kennis over digitale technologie en vaardigheden ontwikkelen in het omgaan hiermee.
Wat is digitale geletterdheid?
Digitale geletterdheid is net als geletterdheid een combinatie van kennis en verschillende vaardigheden. Bij digitale geletterdheid gaat het om:
- kennis verwerven over digitale technologie
- omgaan met digitale technologie
- kritisch en (zelf)bewust gebruiken van de mogelijkheden van digitale technologie
- inschatten van kansen en risico’s die het gebruik van digitale technologie met zich meebrengt
Naast kennis en vaardigheden gaat het ook om het ontwikkelen van een passende houding. Bij digitale geletterdheid is het belangrijk dat leerlingen kunnen omgaan met complexe situaties en situaties die voor meerdere uitleg vatbaar zijn. Dat ze kunnen samenwerken om een gezamenlijk doel te bereiken. En dat ze ondernemend zijn en op zoek gaan naar nieuwe kennis en toepassingsmogelijkheden.
Vier domeinen
SLO gaat uit van vier domeinen bij digitale geletterdheid. Alle vier domeinen bevatten in meer of mindere mate belangrijke vaardigheden die je kunt aanmerken als basisvaardigheden van digitale geletterdheid.
- Bij praktische ICT-vaardigheden gaat het om het benutten van de mogelijkheden van digitale technologie en inzicht hebben in de werking van digitale apparaten. Op allerlei momenten binnen en buiten school komen leerlingen in aanraking met digitale technologie en digitale apparaten. Om hier op een passende manier gebruik van te kunnen maken én over dit gebruik ook na te kunnen denken, moeten leerlingen over basiskennis en - vaardigheden beschikken op dit gebied. Praktische ICT-vaardigheden zijn de basis voor de andere domeinen van digitale geletterdheid.
- Bij mediawijsheid gaat het om het kritisch én bewust omgaan met digitale media in de samenleving. Ook hier hebben leerlingen een basis van kennis en vaardigheden nodig waardoor ze op een passende en veilige wijze met media kunnen omgaan en weten wat ze wel of beter niet kunnen doen.
- Bij digitale informatievaardigheden gaat het om het gebruik van digitale technologie om informatie op te zoeken en op een passende manier om te gaan met digitale informatie. Veel van de informatieverwerving van leerlingen gaat via digitale weg en basisvaardigheden helpen daarin bij het verzamelen, evalueren, verwerken en delen van digitale informatie.
- Bij computational thinking gaat het om denkvaardigheden en strategieën die leerlingen helpen om complexe problemen te (her)formuleren zodat computertechnologie kan bijdragen aan het oplossen hiervan.
Een kerndoelenteam heeft actuele conceptkerndoelen voor digitale geletterdheid ontwikkeld. Deze zijn nog niet wettelijk verplicht. Toch is het goed om er nu vast kennis van te nemen. Ga je met je team aan de slag met dit leergebied? Dan kun je de conceptkerndoelen als leidraad nemen in je zoektocht.
aan de slag
Digitale geletterdheid is een relatief nieuw leergebied. Hoewel er nog kerndoelen voor moeten worden ontwikkeld, beseffen de meeste scholen dat zij hun leerlingen nu al een basis moeten bieden in digitale geletterdheid. Onderstaande handreikingen kunnen hierbij helpen.
Visiespel digitale geletterdheid (po)
De implementatie van digitale geletterdheid kan niet zonder een goede visie op onderwijs in digitale geletterdheid. Op basis van het curriculair spinnenweb heeft SLO een spel ontwikkeld waarmee schoolteams onder begeleiding samen een visie kunnen ontwikkelen op digitale geletterdheid. Daarmee kunnen ze vervolgens beredeneerde vervolgstappen zetten.
Inhoudslijnen digitale geletterdheid (po/vo)
In de inhoudslijnen met aanbodsdoelen voor digitale geletterdheid beschrijven we per domein aan welke onderwerpen je met de leerlingen kunt werken, zowel in het primair onderwijs als in de onderbouw van het voortgezet onderwijs.
infographics
Hieronder vind je een factsheet, adviezen, inhoudskaart , stappenplan en visievorming voor de basisvaardigheden digitale geletterdheid. Hiermee kun je kijken waar je als school staat en hoe je binnen jouw school aan de slag kunt met het versterken van de basisvaardigheden.
