Samen aan de slag met het ‘bouwen’ van een visie op educatie/onderwijs aan jonge kinderen
Een visie vormt de basis voor het geven van educatie/onderwijs aan jonge kinderen. Als deze visie onduidelijk is, is de kans groot dat professionals (pm-ers/leerkrachten) wel goed ‘onderwijs’ realiseren, maar onvoldoende samenhang als team vanuit een gezamenlijk kader aanbrengen.
Visiespel
SLO heeft een spel ontwikkeld om met je team te komen tot visievorming voor educatie/onderwijs aan jonge kinderen. De basis hiervoor is het curriculair spinnenweb.
De draden van het spinnenweb verwijzen naar de negen onderdelen van het leerplan die elk een vraag over het (plannen van) educatie/onderwijs aan jonge kinderen betreffen. De visie is de centrale, verbindende schakel: alle leerplanaspecten zijn hiermee verbonden. Idealiter zijn ze ook met elkaar verbonden, zodat er sprake is van consistentie en samenhang.
Door met het team aan de slag te gaan met dit spel, kom je zelf en je team in beweging en anderzijds maakt het jou en je collega’s bewust van overeenkomsten en verschillen in visie binnen het team.
TIP
Verschillende onderwijsadviseurs Jonge kind, hebben de masterclass gevolgd over Visieontwikkeling Jonge kind: Samen aan de slag met het ‘bouwen’ van een visie op educatie/onderwijs aan jonge kinderen. Zij hebben ervaring met trajecten rondom Visieontwikkeling Jonge kind (een aanpak om te komen tot het samenstellen van een visie, kunnen met behulp van vragen het gesprek te voeren én beschikken over werkvormen om het gesprek te kaderen en ondersteunen).
Neem contact op met een onderwijsadviseur Jonge Kind!
Negen curriculaire vragen
Waartoe spelen en leren jonge kinderen?
DOELEN
Als de doelen helder zijn, kan een zinvolle betekenis worden gegeven aan de inhouden en de activiteiten. Kennis hebben van de doelen waaraan men werkt, verhoogt de effectiviteit van het onderwijs/de educatie. Met (meer bewustwording ten aanzien van) deze doelen kunnen instellingen/scholen hun doorgaande lijn versterken en op die manier een bijdrage leveren aan het verlagen van de onderwijsdrempels.
Waarover gaat het spelen en leren van jonge kinderen?
INHOUD
Alle inhouden tezamen dragen bij aan het behalen van de gestelde doelen. De keuze voor 'type inhoud' (kennis, houding en/of vaardigheden) dient een overwogen keuze te zijn teneinde een uitgebalanceerd leerplan te creëren.
Hoe laat je jonge kinderen spelen en leren?
SPEEL-/LEERACTIVITEITEN
Een didactisch model, waarin duidelijk staat beschreven hoe het spelen/leren is vormgegeven en dat eenduidig uitgevoerd wordt door een team professionals, draagt er aan bij dat de kinderen weten wat er van hen wordt verwacht. De didactische aanpak wordt zichtbaar in de opdrachten die door professionals zijn geselecteerd of voor de kinderen zijn ontwikkeld. Het zijn de dragers van het leerplan.
Hoe begeleid je het spelen en leren van jonge kinderen?
DE ROL VAN DE PM-ER/LEERKRACHT
Onder onderwijsrollen worden de verschillende rollen van professionals (pm-ers, leerkrachten en externe begeleiders) bedoeld die een bijdrage leveren aan het speel/leerproces van de kinderen tijdens educatie/onderwijs. Wanneer deze concreet zijn vertaald naar taken en verantwoordelijkheden en deze vervolgens eenduidig door het team worden uitgevoerd, kan het speel/leerproces goed worden begeleid. Denk aan: instructeur, inhoudsdeskundige, coach, begeleider, gever van feedback, gastheer/verzorger, pedagoog, didacticus, ontwerper/ontwikkelaar eigen onderwijs, etc.
Waarmee laat je jonge kinderen spelen en leren?
METHODEN EN MATERIALEN
Welke materialen en bronnen gebruiken de kinderen om te spelen en leren? Denk aan boeken, methodes, eigen geschreven opdrachten, websites, softwareprogramma's, maar ook de professional zelf als bron van informatie.
Met wie spelen en leren jonge kinderen?
GROEPERINGSVORM
Onder groeperingsvorm worden de verschillende manieren bedoeld waarop de kinderen ingedeeld kunnen worden in groepjes. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren op basis van interesse, de mate waarin ze de speel/leertaken al beheersen, dynamiek, etc. De opdrachten laten zien wanneer van de kinderen wordt verwacht in groepjes of tweetallen samen te werken of alleen, in overeenstemming met de visie op spelen en leren.
Hoe ziet de speel- en leeromgeving van jonge kinderen er uit?
SPEEL- EN LEEROMGEVING
Onder speel- en leeromgeving wordt de fysieke omgeving bedoeld. Denk aan lokalen, werk/speelplekken zowel binnen als buiten de instelling/school, etc. Hoe ze zijn ingericht, hoe ze worden gebruikt, hoe vaak ze worden gebruikt.
Hoe verdeel je de tijd bij het spelen en leren van jonge kinderen?
TIJD
De indeling van de tijd geeft een bepaalde prioriteit aan. Het laat zien wat belangrijk is. Welke speel/leertaken/leerstof de meeste tijd krijgen en hoe het spelen en leren in tijd wordt georganiseerd. Met 'tijd' wordt ook de duur van het onderwijs bedoeld.
Hoe volg je de ontwikkeling van jonge kinderen?
OBSERVEREN & EVALUEREN
Onder observeren & evalueren verstaan we de manier waarop er gekeken wordt naar het volgende van de kinderen in hun ontwikkeling (kennis, houding en vaardigheden). Daarbij horen ook aspecten zoals: observatie-instrumenten, begeleiding, stimulering en formatief handelen.
Visiespel en masterclass Jonge kind
Het visiespel bestaat uit een doos (A3 formaat) met daarin:
- speelbord met losse parten, middenstip, titelkaarten en vraagkaarten
- set kaartjes met stellingen per curriculumaspect
Dit visiespel behoort bij de masterclass ‘Visieontwikkeling Jonge Kind: Samen aan de slag met het ‘bouwen’ van een visie op educatie/onderwijs aan jonge kinderen’.
Deze masterclass is samen met experts Jonge Kind ontwikkeld en bedoeld voor onderwijsadviseurs Jonge Kind die professionals willen begeleiden op dit thema. De kern van deze masterclass gaat over het proces en 9 inhouden (curriculum) om te komen tot visievorming met professionals jonge kind. Enerzijds zet je de professionals in beweging en anderzijds maak je hen bewust van overeenkomsten en verschillen in visie in een team.
Tijdens de masterclass gaan we in op onder andere de volgende vragen: Wat is mijn visie op het onderwijs aan het jonge kind? en Wat betekent dat voor de begeleiding van professionals op de werkvloer? We laten verschillende mogelijkheden zien hoe het visiespel daarbij kan ondersteunen en we doen hiermee samen ervaring op. Iedere deelnemer krijgt tijdens de masterclass het visiespel uitgereikt en is na afloop in staat om het in te zetten in de onderwijspraktijk.
De masterclass is ondertussen al diverse keren aangeboden.
Kijk bovenaan deze pagina wanneer er nog een nieuwe masterclass staat gepland of stuur voor meer informatie een e-mail naar jongekind@slo.nl.
Heb je de masterclass gevolgd en wil je nog een extra visiespel? Vraag dit aan met een e-mail naar jongekind@slo.nl.