Afstemming met andere bètavakken

10 september 2020

Voor natuurkunde geldt dat er ook met de contexten Medische beeldvorming en Aarde & Klimaat wordt gewerkt. Dit kan betekenen dat leerlingen overlap of herhaling ervaren. Het betekent tegelijkertijd een kans voor leerlingen, die zowel natuurkunde als nlt volgen, om zich binnen deze contexten zowel te verbreden als te verdiepen. Afstemming met het programma scheikunde kan met name binnen de domeinen E ´Innovatie en chemisch onderzoek´, F ´Industriële (chemische) processen´ en G 'Maatschappij en chemische technologie´. Met name het karakter van het schoolexamen biedt hier veel mogelijkheden.

Voorkennis

Voor natuurkunde en biologie geldt in het algemeen dat niet alle leerlingen die nlt kiezen deze vakken in hun profiel hebben, terwijl bij bepaalde modules kennis uit deze vakken wel wordt gebruikt. Er zijn verschillende mogelijkheden

  • In de meeste gevallen wordt dan binnen een module differentiatiemogelijkheid geboden zodat de ontbrekende kennis kan worden aangevuld. Dat kan inhouden dat leerlingen die deze kennis niet hoeven aan te vullen verder komen in de module en dat dus niet alle leerlingen hetzelfde eindniveau bereiken. Vaak bieden modules ook mogelijkheden om gericht voorkennis bij te spijkeren of te toetsen. Een voorbeeld is de voorkennismodule bij de module Food or Fuel.
  • Een school kan ervoor kiezen om binnen de uren voor nlt de ontbrekende biologische en/of natuurkundige kennis aan te bieden. Het vak nlt kan daarmee ook een alternatief worden voor leerlingen die niet willen kiezen tussen natuurkunde en biologie.
  • Een nog andere mogelijkheid biedt het werken in inhomogene groepen, waarbij bijvoorbeeld gebruik gemaakt wordt van de didactiek van de expertmethode. Leerlingen maken zich, binnen een gemeenschappelijke opdracht, verschillende kennis eigen, die gebruikt wordt om deelopdrachten af te ronden. Ook kunnen leerlingen in homogene groepen gebruik maken van elkaars voorkennis: leerlingen helpen elkaar zich ontbrekende kennis eigen te maken.

Het is niet te vermijden dat in nlt-modules ook concepten aan de orde komen die de leerlingen in natuurkunde, scheikunde of biologie eveneens behandeld krijgen. Een voorbeeld daarvan is kennis over DNA, die in veel nlt-modules een rol speelt. Doordat een school vrij is om een volgorde te kiezen in nlt-modules, is voor de ontwikkelaars van een module niet te voorspellen of deze overlappende kennis eerst in de nlt-module of eerst in het andere vak aan bod komt. Om die reden zal deze kennis altijd in de nlt-module zijn opgenomen, waarbij dus per school nagegaan moet worden of dit al of niet al aan de orde is geweest. Overigens is het voor een goed begrip bevorderlijk als de leerling een concept op meerdere momenten en in meerdere contexten tegenkomt, mits er geen tegenstrijdige informatie wordt gegeven. Nog beter is het als docenten van verschillende vakken op de hoogte zijn van wat wanneer aan de orde is gekomen en naar elkaar verwijzen.