Vragen over bruikbaarheid en betrouwbaarheid

13 december 2019

Hieronder staan enkele voorbeelden van vragen waarin leerlingen de bruikbaarheid en/of betrouwbaarheid van een bron moeten beoordelen.

Belangrijk bij dit type vragen is een relatie te leggen tussen de betrouwbaarheid van een bron en een vraag. Het heeft geen zin de betrouwbaarheid van een bron te beoordelen los van een vraagstelling. Een bron kan voor het beantwoorden van één vraag wel betrouwbare informatie opleveren, maar voor een andere vraag niet.

Voorbeeld 1

Bron

Een ingezonden brief in een krant, met een mening over Indonesische nationalisten(1949):
Het is een ongeorganiseerd gedoe van deze nationalisten. Ze zien er met hun lange haren vaak uit als vrouwen. Hun kleding en uitrusting zijn onverzorgd. Het valt op dat zoveel jonge inlanders het op prijs stellen om oorlogje te spelen. Hun enige kracht is het element van verrassing door hun optreden.

Gebruik de bron

Stel, je doet onderzoek naar Indonesische nationalisten. Je onderzoeksvraag is: 'Wat voor oorlogstactiek gebruikten de Indonesische nationalisten in 1949?' De bron is daarvoor wel bruikbaar, maar niet betrouwbaar.

  • Noem één reden waarom deze bron bruikbaar is voor dit onderzoek.
  • Noem ook één reden waarom deze bron niet betrouwbaar is voor dit onderzoek.

Doe het zo:
De bron is bruikbaar voor dit onderzoek, omdat … (noem een reden).
De bron is niet betrouwbaar voor dit onderzoek, omdat … (noem een reden).

Voorbeeld 2

Bron

Onderdeel 1

Een verslag van een Franse soldaat over een gebeurtenis bij het plaatsje Bécourt aan het Westfront in 1915:
'Ik luister gespannen naar de schoten en de granaten. We wachten op de Duitsers. Maar die Duitsers komen niet. Langzaam wordt het weer stil. Even later horen we wat er gebeurd is. Er zijn zeven Franse soldaten gedood door eigen geweervuur. Onze wachtposten hadden uit verveling op vogels geschoten. Hun schoten hadden bij enkele van onze soldaten paniek veroorzaakt. Die gingen daarna terugschieten en doodden per ongeluk hun eigen kameraden.'

Onderdeel 2

Uit een officieel persbericht van de Franse legerleiding over dezelfde gebeurtenis in 1915:
Bij Bécourt is een Duitse aanval volledig afgeslagen door ons geweervuur.

Gebruik de bron

Geef een argument waarom onderdeel 1 van de bron waarschijnlijk betrouwbaarder is dan onderdeel 2.