Aan de slag

9 mei 2022

Hier vind je handreikingen, instrumenten en checklists die jou als schoolleider en/of als inhoudelijk kartrekker helpen om formatief evalueren in jouw school vorm te geven.

Instrument Naar een gemeenschappelijk beeld van FE

Ga met collega’s in gesprek over de beelden die er leven van formatief evalueren. Elke collega heeft beelden van formatief evalueren. Maar voor schoolbrede implementatie is een gedeeld concept van belang. "Deze tool (pdf, 463 kB) heeft geholpen om een gezamenlijk concept op tafel te krijgen en aan de slag te gaan met misconcepties."

Kaartspel Een gemeenschappelijke FE-taal ontwikkelen

Ga met je team in gesprek over het concept Formatief evalueren door middel van dit handige kaartspel (pdf, 187 kB). Het helpt jou en je collega's bij het ontwikkelen van een gemeenschappelijke taal over formatief evalueren. 'Dit kaartspel helpt ons om een duidelijk beeld te krijgen van wat formatief evalueren is en het levert een inspirerende discussie op.' (schoolleider uit het netwerk Zo.Leer.Ik!-scholen).

Aanpak om samen te leren binnen en tussen scholen

Deze werkvorm (pdf, 123 kB) beschrijft een handige professionaliseringsaanpak om met je collega’s je kennis, lessen en ervaringen te delen. Dat kan zowel binnen als tussen scholen. Een korte (online) impulsbijeenkomst leidt tot een praktijkopdracht in eigen klas. Ervaringen worden vervolgens tijdens een gezamenlijk uitwisselmoment gedeeld.

Samen een neus voor kwaliteit ontwikkelen met videofragmenten

Hoe kun je samen een kwaliteitsslag maken met formatief evalueren en leren van collega’s? Deze aanpak (pdf, 712 kB) helpt je daarbij. Leraren maken een opname van hun les, knippen er vijf minuten uit en gaan daarover met collega’s in gesprek. Kernvragen: welke aspecten van formatief evalueren zie ik? Wat gaat goed en waar zien we nog ontwikkeling? ‘Dit zorgt ervoor dat ik met mijn collega’s in gesprek ga over wat mijn aanpak formatief maakt. En ik krijg ook veel inspiratie door het zien van fragmenten van anderen.’ (kartrekker FE en leraar scheikunde).

Actief met een plan van aanpak 'FE in de school'

Met je team haalbare doelen, ambities én passende, concrete activiteiten vastleggen in een eenvoudig plan van aanpak (pdf, 288 kB). Natuurlijk is het gesprek met je collega's hierover van groot belang. Niet in een vergadering, maar met actieve werkvormen (pdf, 83 kB), waardoor iedereen in je team geactiveerd wordt. En met leerlingen kun je een visiesessie (pdf, 77 kB) organiseren. 'Iedereen heeft iets ingebracht, waardoor veel beter naar voren kwam wat voor kennis we al in huis hebben' (leraar LO).

Contextscan: in gesprek over de implementatie van formatief evalueren

Ga met behulp van deze contextscan (xlsx, 556 kB) met je team na wat jullie nodig hebben om formatief evalueren te borgen in de school. Wat is al geregeld? Wat heeft het team nog nodig? 'Alle betrokken collega's hebben de contextscan ingevuld als 0-meting, waarna we met elkaar in gesprek zijn gegaan. We hadden al veel dezelfde beelden bij onze visie en ons plan, maar over de uitvoering en ondersteuning bestaan verschillen. Het gesprek leverde nieuwe, concrete acties op' (concrector, voortgezet onderwijs).

Systeemopstelling Waar sta je nu als school?

Nee, niet weer een vergadering! Geen zorgen. Met deze werkvorm (pdf, 75 kB) is iedereen actief, zoals de voorbeeldvideo's (opvragen: g.vansilfhout@slo.nl) laten zien. Je krijgt zicht op hoe de elementen uit het plan van aanpak zich tot elkaar verhouden door personen in een ruimte op te stellen. 'Niet praten, maar jezelf letterlijk verplaatsen. Het hielp me om meer zicht te krijgen op wat mijn team van het plan vindt.' (Teamleider bovenbouw).

Intervisiewerkvorm ‘roddelen over FE’

Samen roddelen over de aanpak om formatief evalueren in de klas en school een structurele plek te geven. Deze handleiding (pdf, 388 kB) beschrijft een intervisiewerkvorm waarbij een groepje collega’s hun stand van zaken ten aanzien van formatief evalueren in de klas en/of school presenteren. Collega’s luisteren naar en reflecteren op het gepresenteerde, eerst met elkaar, daarna met de presenterende collega’s en formuleren concrete adviezen om een volgende stap te zetten om formatief evalueren in de klas en/of school verder te brengen. Deze werkvorm is bruikbaar binnen en tussen scholen.

Voorbereiding op bezoek van een collega-school

Een andere school op bezoek als criticial friend die meedenkt over jullie leervraag als school? In deze handleiding (pdf, 325 kB) vind je alle informatie die je nodig hebt om je te weten wat je moet doen voor, tijdens en na afloop van je bezoek. 'Een helder stappenplan met handige checklists om het bezoek voor te bereiden en uit te voeren.' (concrector, voortgezet onderwijs). In dit voorbeeld (pdf, 332 kB) kun je je laten inspireren hoe Valuas College in Venlo de visitatie formatief heeft vormgegeven en in dit voorbeeld (pdf, 169 kB) kun je meer lezen over de opgemaakte balans op het Blariacumcollege in Venlo.