Ordening van het vak

13 december 2019

In het examenprogramma voor lichamelijke opvoeding is gekozen voor de domeinen Bewegen, Bewegen en regelen, Bewegen en gezondheid, en Bewegen en samenleving. We geven hier een korte toelichting op deze domeinen:

Bewegen

De domeinen uit de vorige generatie kerndoelen voor de onderbouw komen terug binnen de activiteitengebieden in het domein Bewegen. De leerlingen moeten de kans krijgen om te kiezen en hun bewegingsvaardigheid en daarmee het vertrouwen in eigen kunnen te vergroten in activiteiten van hun keuze. Dat is de kerninhoud van het domein Bewegen.

Bewegen en regelen

Bewegen en regelen is erop gericht dat de leerlingen, al of niet in leidinggevende rollen, zelfstandig bewegingssituaties kunnen inrichten, op gang houden en veranderen (minimaal twee door de leerlingen te kiezen rollen uit instructeur, coach/begeleider, scheidsrechter en/of organisator). Met het leren regelen wordt vooral een appel gedaan aan de toenemende zelfstandigheid van de leerlingen. Daarmee kunnen ze ook steeds meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leerproces.

Bewegen en gezondheid

Het domein Bewegen en gezondheid is erop gericht dat de leerlingen leren inzien dat bewegen en inspanning invloed heeft op de gezondheid en fitheid. Daarbij dienen ze te ervaren dat en zicht te krijgen op de wijze waarop de fitheid (dat wil zeggen kracht, snelheid, coördinatievermogen, uithoudingsvermogen en lenigheid) bevorderd kan worden. Tevens dienen ze het ontstaan van gezondheidsrisico's in bewegingssituaties beter te leren voorkomen, dan wel daarop te anticiperen.

Bewegen en samenleving

Bewegen en samenleving is er onder andere op gericht dat de leerlingen leren om de persoonlijke vraag naar sport en bewegen af te stemmen op het aanbod (keuzevaardigheden). De reflectiekant van het proces van sportoriëntatie en keuze wordt in dit domein verwoord. Daarbij gaat het ook om het opdoen van kennis, inzicht en ervaring met betrekking tot de maatschappelijke betekenis van sport, bewegen en lichamelijkheid.

In samenhang

De domeinen Bewegen en regelen, Bewegen en gezondheid en Bewegen en samenleving dienen zo veel mogelijk geïntegreerd met de eindtermen uit het domein Bewegen behandeld te worden. Een verdeling van de studielast over de vier domeinen is dan ook niet mogelijk. Een domein komt niet overeen met een eenheid van onderwijs (een module bijvoorbeeld). Vandaar dat we eerder pleitten voor studielast als contacttijd, als doetijd. Alle doelstellingen zijn inherent gekoppeld aan zelf en samen bewegen en de ervaring die daarmee samenhangt.

Er is gekozen voor deze indeling in domeinen omdat op deze manier wel de aard van de doelstellingen helderder beschreven kon worden. Zo komt vooral de grotere accentuering van de regelvaardigheden en reflectieve vaardigheden beter tot uiting.