Leerlijn woordgroepen en zinnen

28 februari 2023

Met taal en teksten realiseren we communicatieve doelen zoals vertellen, beschrijven en verklaren. Elk communicatief doel vraagt binnen de gegeven context om een specifieke tekstopbouw en om specifieke ‘bouwstenen’. Elke tekst bestaat uit meerdere woordgroepen en zinnen. Heel soms bestaat een tekst uit één woordgroep of zin.

De termen waarmee we dit bouwstenenniveau van taal omschrijven, zijn enerzijds algemeen van aard, zoals zin, zinsdeel, hoofdzin, woordgroep en grammatica. Anderzijds gaat het om specifieke aanduidingen die we kennen uit het traditionele redekundig ontleden - zinsontleding.

  • Vanaf groep 5-6 gaat het om termen als onderwerp en persoonsvorm.
  • Vanaf groep 7-8 gaat het om termen als lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp.
  • Vanaf vo onderbouw gaat het om termen als naamwoordelijk gezegde en bijwoordelijke bepaling.
Woordgroepen en zinnen
fase 1 (groep 1-2)
fase 2 (groep 3-4)
fase 3 (groep 5-6)
fase 4 (groep 7-8)
  • hoofdzin
  • bijzin
  • lijdend voorwerp (pdf, 262 kB)
  • meewerkend voorwerp
  • werkwoordelijk gezegde
  • lijdende vorm (passief) ↔ bedrijvende vorm (actief)
  • vragende vorm
  • woordvolgorde
fase 5 (onderbouw vo)
  • woordgroep
  • grammatica (pdf, 148 kB)
  • zinsstructuur
  • naamwoordelijk gezegde
  • bijwoordelijke bepaling
  • voorzetsel voorwerp
  • mededelend ↔ gebiedend
  • enkelvoudige ↔ samengestelde zin
  • nevengeschikt ↔ ondergeschikt
  • samentrekking
fase 6 (bovenbouw vo)