Hulpmiddelen

20 april 2023

Om je te helpen bij het kiezen van leermiddelen, zijn er verschillende hulpmiddelen.

Stappenplan keuzeproces leermiddelen

SLO en Kennisnet hebben samengewerkt aan het
Stappenplan keuzeproces leermiddelen in het primair en voortgezet onderwijs (2019). Met het volgen van het stappenplan wordt aan alles gedacht bij het kiezen van een leermiddel. Het stappenplan bestaat uit vijf fases met in totaal zestien taken, zoals het maken van een planning, het vaststellen van kaders en het evalueren van het keuzeproces.
Een andere taak is het vaststellen van de criteria waarop je het leermiddel wil kiezen. Daarvoor is de Keuzehulp leermiddelcriteria. De Handleiding keuzehulp leermiddelcriteria helpt je bij het werken met deze tool.

Stappenplannen uitgeverijen

Uitgeverijen ondersteunen je keuze van leermiddelen met stappenplannen en criterialijsten, zoals bijvoorbeeld:

  • Malmberg - Keuzehulp bij het kiezen van een nieuwe methode (voor voortgezet onderwijs) Deze keuzehulp biedt een routeplanner, een checklist om de huidige methode te evalueren en kaartjes om criteria voor de nieuwe methode te bepalen.
  • Zwijsen - Methode kiezen, hoe doe jij dat? (voor primair onderwijs). Onderaan deze pagina vind je de mogelijkheid om een gratis magazine aan te vragen met stappenplan, tips en inspiratie.

Kwaliteitscriteria CLU

Wil je weten wat de kwaliteit is van een leermiddel en of het een effectief leerproces ondersteunt? Gebruik dan het MILK-MeetInstrument LeermiddelenKwaliteit van het CLU- Leermiddelen Adviescentrum. Het bestaat uit 200 criteria. De MILK-light-versie bevat 50 criteria en geeft je snel een globaal beeld.
Op de website van het CLU staan uitgebreide blogs over de vraag: hoe kies je een methode?

Kwaliteitskader Vlaanderen

In Vlaanderen ontwikkelden wetenschappers van het ExpertiseCentrum voor Effectief Leren (ExCEL) van de Thomas More Hogeschool een kader om de didactische kwaliteit van leermiddelen te analyseren.
Centraal staat het kwaliteitskader dat uit 14 kwaliteitscriteria bestaat, zoals ‘het leermiddel verbindt nieuwe leerstof met relevante voorkennis bij leerlingen’ of ‘het leermiddel maakt abstracte begrippen concreet’. Bij elk criterium staat waarom het belangrijk en relevant is. Het kwaliteitskader wordt vergezeld door een handleiding
Tot slot ontwikkelde ExCEL kwaliteitskaarten om het gesprek rond leermiddelen in vaksecties of schoolteams te stimuleren en inhoudelijk te maken.

Bellens, K., Byls, H., Van Assche, J., Kirschner, P. A., & Verachtert, P. (2022). Wijze Lessen voor het ontwikkelen, kiezen en gebruiken van leermiddelen in het leerplichtonderwijs. Thomas More Hogeschool.