NE/K/5 Spreek- en gespreksvaardigheid

19 oktober 2023

De leerlingen moeten voor deze exameneenheid dus laten zien dat ze mondelinge taal als communicatiemiddel (in monoloog en in interactie) kunnen gebruiken en dat ze rekening kunnen houden met taalvariaties.

NE/K/5 Spreek- en gespreksvaardigheid bb ​kb ​gl/tl

​De kandidaat kan:

  • relevante informatie verzamelen en verwerken ten behoeve van de spreek- en gesprekssituatie;
  • strategieën hanteren ten behoeve van de spreek- en gesprekssituatie;
  • compenserende strategieën kiezen en hanteren;
  • het spreek-/luisterdoel in de situatie tot uitdrukking brengen;
  • het spreek-/luisterdoel en taalgebruik richten op verschillende soorten publiek;
  • het spreekdoel van anderen herkennen en de reacties van anderen inschatten;
  • in spreek- en gesprekssituaties taalvarianten herkennen en daar adequaat op inspelen.
​X ​X ​X

Verplicht in schoolexamen

Spreek- en gespreksvaardigheid dienen in alle leerwegen van het vmbo te worden getoetst in het schoolexamen.

Referentiekader mondelinge vaardigheid

Het referentiekader Mondelinge taalvaardigheid - spreken en gesprekken voeren 2F kan richting geven bij de invulling van de schoolexamens rondom gespreksvaardigheid.

Spreken en gesprekken voeren apart getoetst in het SE

Het referentiekader maakt in tegenstelling tot het examenprogramma onderscheid tussen spreken en gesprekken voeren. Dat kan richting geven aan de invulling van het schoolexamen, namelijk de keuze voor twee aparte onderdelen in het PTA: een monoloog en een gesprek. Argumenten daarvoor zijn:

  • borging van de validiteit: spreken (monoloog) en gesprekken voeren (dialoog/polyloog) zijn twee vaardigheden met gemeenschappelijke, maar ook met eigen kenmerken van de taakuitvoering.
  • verhoging van betrouwbaarheid: de beoordeling van mondelinge vaardigheid is een lastige zaak. Twee momenten van beoordeling waarbij toetsdoelen duidelijk zijn benoemd verhoogt de betrouwbaarheid.