Domein C Gespreksvaardigheid

4 maart 2024

Gespreksvaardigheid wordt in het eindexamenprogramma opgenomen in Domein C, waarin nog een onderscheid gemaakt wordt tussen de twee subdomeinen C1 en C2.

Subdomein C1: Gesprekken voeren

De kandidaat kan:

  • adequaat reageren in sociale contacten met doeltaalgebruikers;
  • informatie vragen en verstrekken;
  • uitdrukking geven aan gevoelens;
  • zaken of personen beschrijven en standpunten en argumenten verwoorden;
  • strategieën toepassen om een gesprek voortgang te doen vinden.

Met 'adequaat reageren in sociale contacten' wordt bedoeld dat de uitingen zowel bij de inhoud als bij de context van het gesprek passen, en dat ze aansluiten bij doel en onderwerp van het gesprek.

'Adequaat reageren in sociale contacten' houdt desnoods ook in dat de kandidaat:

  • op een juiste manier gesprekken kan beginnen en afsluiten (bijvoorbeeld: 你好, 谢谢你, 再见!);
  • op een beleefde manier mensen kan aanspreken (bijvoorbeeld: het gebruik van 您 in plaats van 你,het gebruik van uitdrukkingen als  请问您,对不起,不好意思,谢谢您);

Bij 'standpunten en argumenten verwoorden' kan gedacht worden aan:

  • een mening die een kandidaat heeft over een bepaald onderwerp (bijvoorbeeld met gebruik van de uitdrukkingen 我觉得,我感觉);
  • uitdrukkingen als 不行!,我不同意.

Strategieën om 'een gesprek voortgang te doen vinden' zijn bijvoorbeeld:

  • vragen om verheldering als men iets niet begrijpt, eventueel met behulp van een gebaar (bijvoorbeeld: 对不起, 我听不懂, 请您再说一遍);
  • aangeven wat je bedoelt door het aan te wijzen (请给我这个);
  • communicatie in stand houden door
    • om aandacht te vragen (请问您…);
    • te zeggen dat je iets in het gesprek niet kan volgen (对不起,我听不懂);
    • te vragen om een langzamer spreektempo (请您满一点儿说).
    • gebruik te maken van 'fillers', zoals '那,就是,'ehm';
  • de betekenis van een niet passend woord met gebaren verduidelijken;
  • redelijk gebruik maken van een overkoepelend begrip ('水果' voor '桔子');
  • een woord uit de moedertaal 'verbuitenlandsen' en om bevestiging vragen.

Subdomein C2: Spreken

De kandidaat kan verworven informatie adequaat presenteren met het oog op doel en publiek, en daarbij zaken of personen beschrijven en standpunten en argumenten verwoorden.

Onder 'adequaat presenteren' kan worden verstaan:

  • het in staat zijn gepast taalgebruik toe te passen bij het onderwerp en de situatie;
  • de opdracht uitvoeren zoals deze bedoeld is, en de opdracht op een aantrekkelijke wijze presenteren.

Gebruik van audiovisuele hulpmiddelen zoals PowerPoint verhogen de aantrekkelijkheid.

'Met het oog op doel en publiek' heeft betrekking op de afstemming van de presentatie op het publiek waarvoor deze is bedoeld. In de schoolse context bestaat het publiek vaak uit medeleerlingen, leraren of uitwisselingsstudenten. Ander publiek is ook denkbaar, bijvoorbeeld een groep Chinese toeristen aan wie volgens de opdracht iets over bijvoorbeeld Amsterdam verteld moet worden.

De ontwikkeling van de toets gespreksvaardigheid is een taak van de vaksectie Chinees van de school, al dan niet in een samenwerkingsverband met docenten van andere scholen. In deze sectie leest u hoe u dit kunt aanpakken.

Op welk ERK-niveau te toetsen?

Voor het vaststellen van het streefniveau gespreksvaardigheid Chinees gebruiken we de resultaten van de eindmeting van de examenpilot 2010-2013 (Fasoglio & Beeker, 2013):

Eindmeting Gespreksvaardigheid Examenpilot Chinees

Variant lang

% goed
(excl. near-natives)

Variant elementair

% goed
(excl. near-natives)

A2 63,2% 50,3%

De A2-toets die voor deze meting gebruikt werd, bestond uit 7 opgaven: 2 voor spreken en 5 voor gesprekken voeren (Beeker e.a., 2013).

De leerlingen die de variant elementair volgden, hebben in 6 vwo eveneens een set A1-toetsen Chinees gemaakt. De toets die voor deze meting gebruikt werd, bestond uit 6 opgaven: 2 voor spreken en 4 voor gesprekken voeren (Beeker e.a., 2012). De resultaten geven aan dat voor de variant elementair veel beter gescoord werd op A1 dan op A2 - zie tabel:

Eindmeting Gespreksvaardigheid
Examenpilot Chinees

Variant elementair

% goed (excl. near-natives)

A1

85,6%

Op grond van beide metingen worden de volgende minimum niveau-indicaties aanbevolen voor de constructie van de toets gespreksvaardigheid Chinees:

Variant lang A2
Variant elementair A1+

Echter, onder optimale onderwijscondities (zowel in didactisch- als in roostertechnisch opzicht) of in het geval van zeer getalenteerde en gemotiveerde leerlingen, kan voor de variant elementair eveneens naar A2 worden gestreefd.

Wat houden de ERK-niveaus in?​

In de volgende schema's  staan de algemene beschrijvingen van de relevante ERK-niveaus gespreksvaardigheid voor Chinees.

Omdat 'gesprekken voeren' en 'spreken' aparte subdomeinen zijn, dienen beide apart getoetst én becijferd te worden.

Gesprekken voeren: communicatieve situaties en taalgebruik

A1

Kan deelnemen aan een eenvoudig gesprek, wanneer de gesprekspartner bereid is om zaken in een langzamer spreektempo te herhalen of opnieuw te formuleren en helpt bij het formuleren van wat de spreker probeert te zeggen. Kan eenvoudige vragen stellen en beantwoorden die een directe behoefte of zeer vertrouwde onderwerpen betreffen.

tekstkenmerken en strategieën

'can do'-descriptoren (pdf, 77 kB)

voorbeeldopgaven

A2

Kan communiceren over eenvoudige en alledaagse taken die een eenvoudige en directe uitwisseling van informatie over vertrouwde onderwerpen en activiteiten betreffen. Kan zeer korte sociale gesprekken aan, alhoewel hij/zij gewoonlijk niet voldoende begrijpt om het gesprek zelfstandig gaande te houden.

tekstkenmerken en strategieën

'can do'-descriptoren (pdf, 97 kB)

voorbeeldopgaven (pdf, 580 kB)

Spreken: monoloog of presentatie

A1

Kan eenvoudige uitdrukkingen en zinnen gebruiken om de eigen woonomgeving en de mensen in de naaste omgeving te beschrijven.

tekstkenmerken en strategieën

'can do'-descriptoren (pdf, 87 kB)

voorbeeldopgaven

A2

Kan een reeks uitdrukkingen en zinnen gebruiken om in eenvoudige bewoordingen familie en andere mensen, leefomstandigheden, opleiding en huidige of meest recente baan te beschrijven.

tekstkenmerken en strategieën

'can do'-descriptoren (pdf, 81 kB)

voorbeeldopgaven