Afstemming met economie

13 januari 2023

De overlap (raakvlakken) met het vak economie is via het schema door de commissie Boot zichtbaar gemaakt. Er is echter ook een andere benadering mogelijk: nl. hoe kunnen de twee vakken elkaar versterken? Oud-curriculumontwikkelaar Marc den Elzen heeft hier een uitgebreid artikel over geschreven.

De commissie Boot merkt op dat beide vakken in hun benadering contrasteren. Het vak economie benadert deze inhouden fenomenologisch: als verschijnsel waarvan de leerling de oorsprong, dan wel oorzakelijkheid, werking en (bij) effecten in contexten moet kunnen beschrijven, analyseren of verklaren. Bij het vak bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid past de leerling ze toe in de context van het persoonlijk leven, een startend bedrijf of een organisatie in het algemeen om, gegeven een dilemma, tot een financieel verantwoorde keuze te komen (daarbij de mogelijk ongewenste consequenties te overzien en af te wegen).

Behalve dit verschil in benadering - dat toch een abstract karakter kent - geldt dat het 'dilemma' van de overlap tijdens het oude programma ook speelde en het natuurlijk samenhangt met de keuze om economie op te delen in een tweetal vakken, waarbij zaken die tijdens een opleiding bedrijfseconomie in het vervolgonderwijs in het voortgezet onderwijs onder algemene economie zijn gerangschikt. Omdat dit al jaren zo is, wordt dit als een natuurlijk gegeven beschouwd. Het is daarbij aardig om te kijken naar de keuzeonderwerpen (domein H) waarin de commissie Boot ook het onderdeel boekhouden noemt. Bedrijfsadministratie is van oudsher een typisch onderdeel van de bedrijfseconomie. Het is namelijk een instrument dat bedrijven gebruiken om systematisch de geldstromen (en eventueel ook goederenstromen) in het bedrijf zichtbaar te maken om zo inzicht en grip te krijgen op de financiële positie van het bedrijf. Ook via het onderdeel 'boekhouden' vallen de raakvlakken te omschrijven.

Modus sectie​​​

​Opgemerkt moet worden dat bepaalde overlap in dit schema niet genoemd wordt, maar er wel degelijk is. Domein E 'Marketing' is bij uitstek een onderdeel dat ook in economie aan de orde komt als het gaat om het beschrijven van het verschillend gedrag van producenten op diverse markten (die dan gecategoriseerd worden in termen van verschillende marktvormen).  Voor de situatie in de klas geldt voor de leerlingen zonder economie in hun profiel (en wel met bedrijfseconomie) dat de grove beschrijvingen die Economie biedt nodig zijn om onderdelen te kaderen. Dit is eenvoudig te doen, zeker omdat de onderwerpen die een overlap tonen vaak in zichzelf een concreet karakter kennen (want het gaat om gedrag van personen/bedrijven en dat is vaak concreet te illustreren).​

Hiermee kan ook gesteld worden dat vanuit de algemene economie (Economie) trends zijn af te leiden die vervolgens vanuit economie zelf of vanuit bedrijfseconomie richting persoon en bedrijf verder te duiden. Vanuit economie kun je trends (of permanent menselijke uitdagingen) noemen als 'milieugrenzen' of 'verduurzaming' – dat zich dan richting bedrijven vertaalt in decarbonization. Of 'digitalisering' dat zich onder andere vertaald in real data en big data (en dat in haar consequenties richting marketing, zoals gepersonaliseerde marketing). De DESTEP-analyse zoals als mogelijkheid geopperd voor bedrijfseconomie geeft ook al aan dat de scheidslijn tussen strikte algemene economie en bedrijfseconomie aan het 'vervagen' is. Bedrijfseconomie kan opgevat worden als zowel een verbreding als verdieping van het vak economie. Of economie kan worden gezien als een geaggregeerde vorm van bedrijfseconomie, waarmee feitelijk de constatering van de commissie Boot op een andere manier is bevestigd. De docenten (in overleg met de sectie) moeten hier zelf een voor hen passende modus in vinden; het bewustzijn van de mogelijke inhoudelijke overlap helpt er bij om een houding hierin te bepalen.​