Meer lezen

12 november 2020

Wat is maatwerk?

Elke leerling heeft eigen behoeften. Maatwerk betekent dat je het onderwijs aanpast aan die behoeften. Verschillen in de behoeften van leerlingen bestaan op meerdere vlakken. Denk aan verschillen in:

  • cognitieve vermogens
  • leermotivatie
  • leer- en denkvaardigheden (o.a. executieve vaardigheden)
  • persoonskenmerken
  • sociale omgeving
  • specifieke onderwijsbehoeften (o.a. fysieke beperkingen)

Deze factoren zijn van invloed op de wijze waarop ze deelnemen aan onderwijs en zorgen voor verschillen in niveau, tempo, leervoorkeur, interesse en instructiebehoefte.

Maatwerk staat niet los van andere belangrijke thema’s in het onderwijs

Door op een van onderstaande thema’s te klikken, lees je meer over hoe dit thema zich verhoudt tot maatwerk.

Heb je een vraag over het verband tussen maatwerk en een ander thema? Laat het ons weten, dan voegen wij het toe!

Maar hoe zit het nu met al die definities die op maatwerk duiden?

De termen maatwerk, flexibilisering, differentiatie, individualisatie en personalisering worden vaak door elkaar en als elkaars synoniem gebruikt. De termen overlappen elkaar. Voor de duidelijkheid vind je hieronder een definitie van elke term.

De Onderwijsraad (2015) omschrijft maatwerk als een brede, overkoepelende term die verwijst naar tal van manieren om het onderwijsaanbod beter aan te laten sluiten op behoeften van leerlingen.

Flexibilisering verwijst naar de organisatie van het onderwijs, zoals bijvoorbeeld als leerlingen vakken op meerdere niveaus kunnen volgen, of als (keuze)modules op verschillende manieren gecombineerd kunnen worden (De Onderwijsraad, 2015).

Differentiatie hebben we eerder op deze website al gedefinieerd als verschil aanbrengen in het onderwijs afgestemd op de individuele leerling of een groep leerlingen.

Individualisatie verwijst naar onderwijs aan individuele leerlingen, waarbij data en toetsing gebruikt worden om de voortgang te bevestigen en te rapporteren wat geleerd is (Kennisnet, 2015).

Als laatste verwijst personalisering volgens de Onderwijsraad (2015) naar de mogelijkheid voor een leerling zelf keuzes te maken en het onderwijsaanbod mede vorm te geven, bijvoorbeeld door het werken aan eigen onderwijsdoelen.

Hier kun je meer lezen over maatwerk, de definities en de ontwikkeling van maatwerk.