O5: Waarneming door het organisme - havo (subdomein B7)

11 april 2023

Eindterm

De kandidaat kan met behulp van de concepten orgaan, waarneming en neurale regulatie ten minste in contexten op het gebied van gezondheid en sport verklaren op welke wijze organismen waarnemen.

O5.1 (Orgaan (B7.1)

Mogelijke specificatie

De kandidaat kan bijvoorbeeld in een context: Mogelijke deelconcepten:
1. beschrijven hoe de zintuigen werken; centraal zenuwstelsel, perifeer zenuwstelsel, grote hersenen, kleine hersenen, hersenschors, hersenstam, ruggenmerg, gevoelszenuwcel, schakelzenuwcel, bewegingszenuwcel, impulsgeleiding, lichtreceptor, temperatuurreceptor, tastreceptor, pijnreceptor
2. beschrijven hoe het oog is opgebouwd. pupil, netvlies, staafjes, kegeltjes, gele vlek, blinde vlek, lens
Overlap met subdomein: O2.3 (B4.3)

O5.2 Waarneming (B7.2)

Mogelijke specificatie

De kandidaat kan bijvoorbeeld in een context: Mogelijke deelconcepten:
1. beschrijven hoe het oog werkt; lenswerking, bijziend, verziend, accommodatie, pupilreflex
2. benoemen wat het verband is tussen een prikkel en een reactie. prikkel, drempelwaarde
Overlap met subdomein: O2.3 (B4.3)

O5.3 Neurale regulatie (B7.3)

Mogelijke specificatie

De kandidaat kan bijvoorbeeld in een context: Mogelijke deelconcepten:
1. herkennen wanneer er sprake is van een regelkring bij de werking van het zintuigstelsel; reflexboog
2. beschrijven wat de relatie is tussen het zintuigstelsel en het spier-, zenuw- en hormoonstelsel; impulsgeleiding, synaps, neurotransmitter
3. beschrijven welke verbanden er zijn tussen het gebruik van zintuigen en het functioneren van een organisme. homeostase, reactiesnelheid
Overlap met subdomein: O2.3 (B4.3)