Zoeken

SLO zorgt met een team van experts en leraren voor de samenhang, zodat raakvlakken tussen vakgebieden met elkaar kloppen en er doorlopende leerlijnen ontstaan. De ontwikkeling van examenprogramma’s en kerndoelen overlapt grotendeels in tijd. Verschillende teams gaan aan de slag met de ontwikkeling van kerndoelen en examenprogramma’s op basis van gemeenschappelijke uitgangspunten, zoals beschreven staat in de werkopdrachten voor kerndoelen en examenprogramma's van OCW aan SLO. Deze zijn uitgewerkt in werkinstructies, waarmee de teams en commissies werken.

De landelijk vastgelegde kerndoelen en examenprogramma’s zijn niet meer actueel. De huidige kerndoelen zijn vastgesteld in 2006 en bij de examenprogramma’s variëren ze per vakgebied. Ook zijn de huidige kerndoelen ruim en globaal geformuleerd. Dit geeft onduidelijkheid bij leraren over wat ‘moet en mag’ en het leidt tot werkdruk en overladenheid. Om leerlingen goed voor te blijven bereiden op hun vervolgopleiding en toekomst, is het noodzakelijk om de kerndoelen en examenprogramma’s te actualiseren. In opdracht van het ministerie van OCW en samen met het onderwijsveld voert SLO deze opdracht uit.

Meer informatie per vak of vakgebied is te vinden op de webportals:

• Nederlands: https://www.actualisatiene.nl/
• Moderne vreemde talen: https://www.actualisatiemvt.nl/
• Wiskunde: https://www.actualisatiewis.nl/
• Natuurwetenschappelijke vakken: https://www.actualisatienwv.nl/
• Maatschappijleer: https://www.actualisatieml.nl/
• Fries: www.actualisatiefr.nl
• Klassieke talen: www.actualisatiekt.nl

De advieskring geeft feedback en reflecteert op de (tussen-)producten. De advieskring bestaat per vak uit:

• Vertegenwoordigers van organisaties, instellingen en netwerken relevant voor het vak. Zij reflecteren op vaste momenten op tussenproducten en halen feedback op in hun achterban. Dit zijn bijvoorbeeld vakverenigingen, lerarenopleidingen, vervolgopleidingen en maatschappelijke organisaties.
• Experts met toetsexpertise van het College voor Toetsen en Examens en Stichting Cito vanuit hun specifieke en wettelijke taak in de keten. Zij geven advies over de toetsbaarheid van de inhouden en eventuele toetsvormen binnen het conceptexamenprogramma.

Daarnaast raadplegen de vakvernieuwingscommissies experts op persoonlijke titel. Per vak zijn een aantal experts hier vooraf voor gevraagd en gedurende het vernieuwingstraject kunnen de commissies aanvullend ook andere experts bevragen.

Vakverenigingen hebben een actieve rol bij de actualisatie van examenprogramma’s. Bij de werving en selectie van leden van de vakvernieuwingscommissies, als onderdeel van de advieskring van elk vakgebied en bij de toetsing van de conceptexamenprogramma’s. Omdat er een groot beroep wordt gedaan op de inzet van vakverenigingen stelt het ministerie van OCW een subsidie beschikbaar om dit te kunnen organiseren.

Bij een cluster van vakken is er per vak een kernteam binnen de vakvernieuwingscommissie. Daarnaast is er een vakoverstijgende werkgroep voor de onderwerpen die in de examenprogramma’s van meerdere vakken van dat cluster terugkomen, vakoverstijgende onderdelen en het hanteren van eenduidige omschrijvingen.

De vakvernieuwingscommissies Nederlands en wiskunde havo-vwo verkennen hoe het Referentiekader Taal en Rekenen zich verhoudt tot de conceptexamenprogramma's. De commissies adviseren vervolgens over de functie en bruikbaarheid van het Referentiekader voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. De examenprogramma's wiskunde vmbo die in najaar 2022 worden opgeleverd, zullen in deze verkenning worden meegenomen.

Nadat de conceptexamenprogramma’s gevalideerd en in praktijk beproefd zijn, worden handreikingen opgeleverd die scholen gebruiken bij het ontwikkelen van schoolexamens. Scholen zijn zelf verantwoordelijk voor het ontwikkelen van de schoolexamens. Als het vak ook een centraal examen kent, worden daarnaast voorschrijvende syllabi opgeleverd die de doelen specificeren die zijn toegeschreven aan het centraal examen. Deze syllabi dienen als basis voor de uitwerking van de centrale examens. Ook helpt het leraren hun leerlingen goed voor te bereiden op de examens.

Elke vakvernieuwingscommissie heeft maximaal 24 maanden om de nieuwe conceptexamenprogramma’s voor het betreffende vak of cluster van vakken op te leveren. De conceptexamenprogramma’s voor de vakken Nederlands, moderne vreemde talen, wiskunde, natuurwetenschappelijke vakken en maatschappijleer zullen in maart 2024 gereed zijn. Daarna worden deze conceptexamenprogramma’s beproefd op bruikbaarheid en effectiviteit in de praktijk.

Het ministerie van OCW geeft opdracht tot het actualiseren van de examenprogramma’s en heeft de uitgangspunten en kwaliteitscriteria vastgesteld in een werkopdracht aan SLO. Vakvernieuwingscommissies van leraren, vakinhoudelijke experts en curriculumexperts gaan in samenwerking met advieskringen werken aan de volgende tussenproducten:

• Karakteristiek per vak
• Raamwerk van concepteindtermen per vak
• Uitwerking selecties van concepteindtermen per vak
• Uitwerking volledige set concepteindtermen en verdeling (centraal examen en schoolexamen voor vakken met een centraal examen
• Conceptexamenprogramma’s per vak en een toelichtingsdocument met verantwoording van keuzes.

De vakvernieuwingscommissies krijgen bij aanvang een startnotitie. Startnotities per vak beschrijven de probleemanalyse, relevante ontwikkelingen in onderwijsbeleid en -onderzoek, het onderwijsveld en de samenleving in relatie tot het curriculum. De startnotities zijn opgesteld door SLO samen met vakexperts, docenten, vakdidactici en toetsdeskundigen. Na oplevering van de conceptexamenprogramma's zullen de programma's met het veld worden beproefd en op basis van de inzichten daaruit worden geactualiseerd.