Zoeken - zoekresultaten

Bij aanvang van de basisschool, op vierjarige leeftijd zijn er grote verschillen in Nederlandse taalvaardigheid tussen kinderen. Terwijl sommige kinderen dan pas in aanraking komen met de Nederlandse taal, kunnen andere kinderen al goed luisteren en praten in het Nederlands. Deze verschillen zijn voor een deel het gevolg van de sociaal-economische achtergrond van kinderen. Het taalgebruik van kinderen uit sociaal zwakkere milieus sluit minder aan bij de taalvaardigheid die op school gangbaar is. Een specifieke groep vormen de kinderen die het Nederlands als tweede taal leren. Wanneer zij op vierjarige leeftijd de basisschool binnenkomen, hebben zij vaak een veel beperktere vaardigheid in het Nederlands dan hun leeftijdgenootjes die het Nederlands als moedertaal leren. Deze brochure laat aan de hand van verschillende praktijkvoorbeelden zien dat verschillende momenten op een dag in de peuterspeelzaal zich er in principe goed voor lenen om taalontwikkeling in samenhang met ander ontwikkelingsgebieden te stimuleren.

Kijk op ontwikkeling in de voorschoolse voorzieningen is met deze uitgave zowel herzien als uitgebreid. De publicatie biedt een instrument om de voortgang in de ontwikkeling van kinderen van 0 tot 4 jaar te observeren, stimuleren en registreren. In de afgelopen jaren zijn er verschillende ontwikkelingen geweest die aanleiding waren voor een herziening. Er zijn doelen voor het jonge kind geformuleerd en opbrengstgericht werken is belangrijk geworden, evenals het waarborgen van de doorgaande lijn. Ook thematieken als het vroegtijdig signaleren van talent en de invoering van passend onderwijs vroegen om aanpassing en uitbreiding van de observatielijst. Met deze lijst kunnen alle kinderen worden gevolgd binnen de voorschoolse voorziening. Een overdrachtsformulier helpt bij een 'warme' overdracht tussen de voor- en vroegschoolse voorziening om zo de doorgaande ontwikkeling van de peuter zo goed mogelijk te waarborgen.

Bij het versterken van het leerplankundig denken en handelen in de voor- en vroegschoolse educatie spelen leermiddelen en materialen een cruciale rol. Leermiddelen kunnen gezien worden als belangrijke 'dragers van het leerplan'. Om pedagogisch medewerkers en leerkrachten gericht te ondersteunen bij het kiezen van de juiste leermiddelen biedt SLO in dit katern een overzicht van alle beschikbare methoden, materialen en screeningsinstrumenten voor de drie ontwikkelingsgebieden: taal, rekenen en sociaal-emotioneel.

In deze publicatie zijn 25 spelbeschrijvingen opgenomen van spelletjes die de ontwikkeling van jonge kinderen stimuleren op, met name het gebied van rekenen, spel en executieve vaardigheden. Daarbij komen onderwerpen uit verschillende domeinen van rekenen-wiskunde in het basisonderwijs aan de orde, zoals getalbegrip, bewerkingen, meetkunde en logisch denken/redeneren.

Opbrengstgericht werken is bedoeld om het maximale uit elke leerling te halen. Ook bij jonge kinderen valt door een doelgerichte aanpak winst te behalen, zonder dat dit ten koste gaat van het karakter van het kleuteronderwijs. Peilen is een manier om spelenderwijs zicht te krijgen op wat kinderen al kunnen, waar ze nog moeite mee hebben en welke vragen of welk niveau van spel aansluit bij hun behoefte. De observaties en ervaring van leerkrachten staan centraal bij het peilen. In de map Praatjes peilen vinden leerkrachten de ondersteuning om spelletjes doelgericht in te zetten voor het peilen van de mondelinge taalontwikkeling. Het uitgangspunt is dat het kind zich niet onder druk gezet voelt, maar bezig is met spelactiviteiten terwijl de leerkracht de ontwikkeling op systematische wijze volgt.