Oriëntatie op jezelf en de wereld - Ruimte - kerndoel 49
De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van bevolkingsconcentraties en godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van natuurlandschappen zoals vulkanen, woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en rivieren.
bevolking Van toepassing voor: groep 1 en 2; groep 3 en 4; groep 5 en 6; groep 7 en 8;
Inhoud voor: groep 1 en 2
- mensen in de straat
Inhoud voor: groep 3 en 4
- mensen in de stad
Inhoud voor: groep 5 en 6
- bevolking in Nederland
- middelen van bestaan
- emigratie/immigratie
Inhoud voor: groep 7 en 8
- wereldbevolking
- arm en rijk
- talen
godsdiensten Van toepassing voor: groep 3 en 4; groep 5 en 6; groep 7 en 8;
Inhoud voor: groep 3 en 4
- de kerk
- de synagoge
- de moskee
Inhoud voor: groep 5 en 6
- godsdienst in Nederland:
- Christendom
- Jodendom
- Islam
- andere
Inhoud voor: groep 7 en 8
- wereldgodsdiensten:
- Christendom
- Jodendom
- Islam
- Hindoeïsme
- Boeddhisme
weer en klimaat Van toepassing voor: groep 1 en 2; groep 3 en 4; groep 5 en 6; groep 7 en 8;
Inhoud voor: groep 1 en 2
- het regent
- het waait
- de zon schijnt
Inhoud voor: groep 3 en 4
- het weer in Nederland
- aan de kust
- aan de grens met Duitsland
Inhoud voor: groep 5 en 6
- klimaat in Europa
- zeeklimaat
- landklimaat
- Middellandse zeeklimaat
- hooggebergteklimaat
- poolklimaat
Inhoud voor: groep 7 en 8
- klimaten/plantengroei
- tropisch klimaat
- woestijnklimaat
- Middellandse zeeklimaat
- landklimaat
- zeeklimaat
- poolklimaat
energiebronnen Van toepassing voor: groep 1 en 2; groep 3 en 4; groep 5 en 6; groep 7 en 8;
Inhoud voor: groep 1 en 2
- spelen met wind en water
Inhoud voor: groep 3 en 4
- windenergie
- waterenergie
Inhoud voor: groep 5 en 6
- energiebronnen in Nederland
- aardgas
- aardolie
- steenkool
- zon
- wind
Inhoud voor: groep 7 en 8
- energiebronnen in de wereld
- olie
- gas
- steenkool
- waterkracht
- uranium
vulkanen Van toepassing voor: groep 5 en 6; groep 7 en 8;
Inhoud voor: groep 5 en 6
- vulkanen in Europa
- IJsland
- Italië (Vesuvius, Etna)
- lava
Inhoud voor: groep 7 en 8
- vulkanen in de wereld
- breuken in de aardkorst
- oude/jonge vulkanen
droge gebieden Van toepassing voor: groep 3 en 4; groep 5 en 6; groep 7 en 8;
Inhoud voor: groep 3 en 4
- droge gebieden in Nederland
- duinen
- zandverstuivingen
Inhoud voor: groep 5 en 6
- droge gebieden in Europa
Inhoud voor: groep 7 en 8
- woestijnen in de wereld
- Sahara
- Takla Makan/Gobi
- Namibische/Kalahariwoestijn
- Australische woestijn
- Mojave woestijn
- woestijn van het arabische schiereiland
- duinvorming
- de woestijn kan 'bloeien als een roos'
- oases
bomen en bossen Van toepassing voor: groep 1 en 2; groep 3 en 4; groep 5 en 6; groep 7 en 8;
Inhoud voor: groep 1 en 2
hout
Inhoud voor: groep 3 en 4
- gebruik
- planken en balken
- papier
- brandhout
- fruit
Inhoud voor: groep 5 en 6
- oerbossen van Europa
- loofbossen
- naaldbossen (de Taiga)
- gekapt ten behoeve van
- landbouw
- brandhout
Inhoud voor: groep 7 en 8
- tropische regenwouden in de wereld
- flora en fauna
- kraamkamer van cultuurgewassen
- 'apotheek' van medicinale grondstoffen
- woongebied van inheemse volken
bergen Van toepassing voor: groep 1 en 2; groep 3 en 4; groep 5 en 6; groep 7 en 8;
Inhoud voor: groep 1 en 2
- bergen en dalen
Inhoud voor: groep 3 en 4
- hoog en laag in Nederland
- kustgebieden
- stuwwallen van Twente en de Veluwe
- heuvellandschap van Zuid Limburg
Inhoud voor: groep 5 en 6
- hooggebergten in Europa
- Alpen
- Pyreneeën
- Scandinavisch hoogland
- Karpaten
- Apennijnen
- Dinarische Alpen
- Sierra Nevada
- gletsjers en passen
- noord- en zuidhellingen
- hoogtelijnen
Inhoud voor: groep 7 en 8
- hooggebergten in de wereld
- Rocky Mountains
- Andes
- Kaukasus
- Atlas
- Oost Afrikaans Hoogland
- Hoogland van Iran
- Himalaya
- vegetatiezones van laag naar hoog
water Van toepassing voor: groep 1 en 2; groep 3 en 4; groep 5 en 6; groep 7 en 8;
Inhoud voor: groep 1 en 2
- water stroomt van hoog naar laag
Inhoud voor: groep 3 en 4
- stromend water in Nederland
- beken
- rivieren
Inhoud voor: groep 5 en 6
- rivieren in Europa
- Wolga
- Donau
- Rijn
- Rhône
- Seine
- Po
- Theems
- stroomgebied
- waterscheiding
- verval/verhang
Inhoud voor: groep 7 en 8
- rivieren in de wereld
- Nijl
- Amazone
- Mississippi
- Chang Jiang
- Euphraat
- Inde
- Ganges
- Mekong
- Hwang He
- Niger
- De rivier, bron voor
- vruchtbaarheid landbouw
- handel
- energie
- zingeving (de 'heilige rivier')
Toelichting: Mental map
De kaart die mensen in hun hoofd hebben van hun eigen omgeving, van Nederland, Europa en de wereld. Bijvoorbeeld de mental map van Nederland: uit je hoofd een beschrijving kunnen geven van:
- waar de provincies liggen;
- welke belangrijke steden je (successievelijk) passeert als je met de trein van Groningen naar den Haag rijdt;
- welke provincies grenzen aan Duitsland en aan België;
- waar de meeste droogmakerijen voorkomen;
- waar je de meeste kans hebt op gebieden met reliëf;
- welke borden je moet volgen als je vanuit Utrecht met de auto naar Meppel moet;
- enzovoort.