Publicaties

Om te weten wat kinderen in Nederland op school leren worden sinds 1987 periodieke peilingsonderzoeken gehouden in het primair onderwijs. De onderzoeken worden gedaan op basis van een zogenaamde domeinbeschrijving. In een domeinbeschrijving wordt beschreven wat de wettelijke eisen zijn voor de inhoud van het specifieke domein en hoe deze inhoudelijke eisen kunnen worden vertaald naar de praktijk van het onderwijs. In 2020 voert de inspectie een peiling uit naar het aanbod en de leerresultaten van burgerschap in het basisonderwijs. Deze domeinbeschrijving vormt daarvoor de basis.

De taal van een schoolvak is voor iedere leerling eigenlijk een nieuwe taal. Dat geldt voor de receptieve beheersing van die taal (lezen en luisteren), maar vooral voor de productieve beheersing: zelf vakmatige redeneringen formuleren is moeilijk en vergt van leerlingen inspanning in een langdurig leerproces. Deze brochure biedt leraren handvatten voor de ondersteuning van dat leerproces door middel van een doordachte vaktaaldidactiek. Hij is bedoeld voor leraren (in opleiding), taalcoördinatoren, lerarenopleiders en onderwijsadviseurs op het terrein van de wiskundevakken.

Dit onderzoeksrapport gaat in op de vraag hoe leraren met de Proeftuin linked data rekenen po werden ondersteund bij het aanbieden van maatwerk aan hun leerlingen. Dit draagt bij aan de vraag: hoe kan ICT ingezet worden om gepersonaliseerd leren mogelijk te maken? Er is onderzocht hoe leraren ondersteund kunnen worden in het maken van bewuste keuzes in het curriculum, dit wil zeggen bij het uitstippelen van geschikte leerroutes voor leerlingen en bij de keuze van daarbij passende leermiddelen. De beschikbaarheid van leermiddelen speelt daarbij een belangrijke rol. In een proeftuin linked data zijn doelen gekoppeld aan leermiddelen van verschillende uitgevers. Leraren kunnen zodoende gerichte keuzes maken op basis van de inhouden, doelen, leermiddelen en behaalde resultaten van leerlingen.

Deze publicatie over samenhang in het leerplan en vormen van vakkenintegratie in de bovenbouw van het vmbo is het resultaat van een SLO-project over de integratie van de vakken Engels, Nederlands en wiskunde in beroepsgerichte vakken in het vmbo. Samen met docenten en schoolleiders van vier scholen zijn de motieven en mogelijkheden voor meer samenhang in het leerplan verkend en beschreven.

Om te weten wat kinderen in Nederland op school leren worden sinds 1987 periodieke peilingsonderzoeken gehouden in het primair onderwijs. De onderzoeken worden gedaan op basis van een zogenaamde domeinbeschrijving. In een domeinbeschrijving wordt beschreven wat de wettelijke eisen zijn voor de inhoud van het specifieke domein en hoe deze inhoudelijke eisen kunnen worden vertaald naar de praktijk van het onderwijs. In 2019 voert de inspectie een peiling uit naar het onderwijsleerproces en de leerresultaten van het domein schrijfvaardigheid binnen het taalonderwijs op de basisschool en in het sbo. Deze domeinbeschrijving vormt daarvoor een basis.

Voor alle leergebieden in het primair onderwijs zijn kerndoelen en sinds 2010 zijn voor taal en rekenen ook referentieniveaus vastgelegd in de wet. De kerndoelen beschrijven wat leerlingen aangeboden moeten krijgen (aanbodsdoelen), de referentieniveaus beschrijven wat leerlingen moeten kennen en kunnen (beheersingsdoelen). Reken-wiskundeonderwijs vraagt doelgericht werken. Als je weet waar je naar toe werkt, kun je daar je activiteiten op aanpassen. Hoe beter het onderwijs aansluit bij het niveau en de leerbehoeftes van leerlingen, des te meer leren ze. De tussendoelen in deze publicatie beschrijven wat leerlingen aan het eind van elk leerjaar doorgaans zouden moeten kennen, kunnen en begrijpen om aan het eind van hun basis- of speciaal basisonderwijs het streefniveau 1S te halen. De doelen zijn ingedeeld per domein voor alle leerjaren en per leerjaar voor alle domeinen.

Deze publicatie richt zich op vso-scholen die inhoudelijke en organisatorische afstemming zoeken tussen het arbeidsmarktgerichte uitstroomprofiel en het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs. Soms wordt namelijk pas in de loop van de onderbouw duidelijk wat het best passende uitstroomprofiel voor een leerling is. Om opstroming mogelijk te maken zullen deze scholen zoeken naar mogelijkheden voor afstemming tussen de profielen, waardoor een latere overstap mogelijk blijft. De uitwerkingen in deze publicatie bieden scholen houvast om een onderbouwprogramma samen te stellen waarmee het uitstroomprofiel na twee jaar alsnog (omhoog) bijgesteld kan worden.

Voor Griekse en Latijnse taal en cultuur biedt de website Leerplan in beeld informatie over eindtermen, kernen, inhouden, vaardigheden en tussendoelen voor de onderbouw vo. Deze tussendoelen hebben geen verplichtend of voorschrijvend karakter. De docent of sectie kan kiezen welke kennis en vaardigheden in welke klas worden aangeboden en aan de hand van welke (eenvoudige) teksten de doelen in de onderbouw gehaald worden. Deze publicatie biedt voorbeelduitwerkingen bij de 53 tussendoelen waarbij gebruikt is gemaakt van een aantal hoofdstukken uit vier schoolmethoden Latijn.

De samenwerking van SLO met scholen in het primair en voortgezet onderwijs geeft een uniek inzicht in de diverse manieren waarop scholen werken aan toekomstgericht onderwijs. Een aantal van deze voorbeelden uit de onderwijspraktijk heeft SLO opgetekend in het boek Inspirators voor de toekomst. Hierin vind je 30 schoolportretten, gekoppeld aan helden als Wubbo Ockels, The Beatles of Anne Frank.

In deze publicatie staat de vraag centraal op welke manier leerlingen bij het vak Nederlands in de bovenbouw van vmbo-tl optimaal voorbereid kunnen worden op vervolgonderwijs. Daarbij worden drie aspecten onderscheiden: de aansluiting voor het vak Nederlands, de ontwikkeling van functionele taalvaardigheid ten behoeve van succesvol functioneren in het onderwijs en het maken van de meest passende keuze voor een vervolgopleiding.