Organisatie van het schoolexamen

26 januari 2022

Waar moet een docent en/of de schoolleiding op letten bij de invoering van het examenvak Chinees en bij de afname van het SE Chinees?

In deze sectie tref je een aantal praktische aanwijzingen. Deze zijn gebaseerd op de ervaringen met andere nieuwe schooltalen en op die van de pilotscholen die het SE Chinees al hebben afgenomen. De lijst kan uiteraard verder aangevuld worden.

Algemene zaken

  • Het is van belang goed op de hoogte te zijn van de algemene schoolregels rond de afname van het SE. Denk daarbij bijvoorbeeld aan regels over het te laat binnenkomen op een examen, spieken, de grootte van de letters voor dyslecten of de extra tijd die voor hen beschikbaar is om het examen te maken.
  • Houd rekening met het feit dat het lesprogramma ter voorbereiding op de SE-onderdelen af moet zijn in maart. Na maart is er nog wel tijd voor het afronden van praktische opdrachten.
  • Zorg ervoor dat voor het Subdomein E1 (Chinese literatuur) voldoende boeken in de bibliotheek beschikbaar zijn voor de leerlingen.

Toetsontwikkeling en kwaliteitsborging

  • Het samenstellen van valide, betrouwbare en transparante SE's Chinees vereist expertise op het gebied van toetsontwikkeling. Zoals voor alle schoolvakken geldt, is scholing van docenten op dit gebied noodzakelijk.
  • In veel gevallen bestaat de vaksectie Chinees op een school uit slechts één docent. Zoek in dat geval samenwerking met andere docenten Chinees van andere scholen voor ontwikkelwerk en beoordeling.
  • Bij  lees- en luistervaardigheid wordt gebruikt gemaakt van (semi) authentiek lees-, luister- en kijkmateriaal. Het vinden en het bewerken van dit materiaal op het juiste examenniveau is een uitermate tijdrovende taak. Begin daarom ruim op tijd aan het verzamelen van materiaal en zoek samenwerking met andere docenten Chinees om de taakbelasting te verlichten.
  • Als je zelf geen native Chinees bent, leg dan de toetsen voor aan native Chinezen, ter controle van het taalgebruik. Hiervoor kun je bijvoorbeeld contact opnemen met het Confucius Instituut in Leiden of Groningen of met collega's van andere scholen.
  • Schakel een collega-docent Chinees in voor een tweede beoordeling van alle toetsen en voor de afname van het mondeling. Op deze manier waarborg je de objectiviteit ervan.

Rooster

  • Zorg ervoor dat de SE-onderdelen Chinees verspreid ingeroosterd worden in het schooljaar. Hoewel onwenselijk, bestaat de kans dat het inroosteren van het mondeling tijdens schoolexamenweken lastig blijkt. In dat geval kun je voor een ander moment kiezen dat meer ruimte en rust biedt, zoals een blokuur in de week na de schoolexamenweek.
  • Als leerlingen de mogelijkheid hebben een SE Chinees te herkansen, zorg er dan voor dat de herkansing wordt ingeroosterd en dat je over gelijkwaardige herkansingstoetsen beschikt.
  • Let op dat er voldoende tijd voor de verschillende SE-onderdelen is ingeroosterd. Geef deze tijdig door aan de roostermaker.

Afname (kijk- en) luistervaardigheid

  • Check kort voor de afname of het lokaal beschikt over goed functionerende geluids- en videoapparatuur.
  • Zorg ervoor dat geluidsoverlast tijdens de afname wordt voorkomen.

Afname gespreksvaardigheid

  • Zorg dat er voldoende tijd is ingeruimd voor het afnemen van de mondelingen. Reserveer per leerling minimaal 20 minuten.
  • Reserveer een andere ruimte naast die waar de mondelinge examens worden afgenomen. De kandidaten kunnen daar hun mondeling voorbereiden. Zorg voor surveillance in de voorbereidingsruimte.

Afname schrijfvaardigheid

  • Examenkandidaten moeten gebruik kunnen maken van computers. Zorg ervoor dat een computerlokaal beschikbaar wordt gesteld voor dit SE-onderdeel.
  • Check kort voor de afname of er voldoende computers beschikbaar zijn en of ze allemaal voorzien zijn van het vereenvoudigd Chinese schrift als invoertaal.
  • Om te voorkomen dat op de dag van het examen leerlingwerken verloren gaan, is het aan te raden een printer in de examenruimte te installeren. De kandidaten kunnen dan na afloop van het examen meteen hun teksten uitprinten.

Praktische opdrachten

  • Praktische opdrachten mogen nog tot kort voor de start van de landelijke CE-periode ingeleverd worden. Ga na welke regels hiervoor op school gelden en zorg ervoor dat de opdrachten op tijd becijferd zijn vóór de uiterste invoerdatum van het eindcijfer voor het vak Chinees.

Duurzaamheid van het vak

Voor een succesvolle en duurzame invoering van het examenvak Chinees zijn op deze pagina enkele aandachtspunten opgenomen voor schoolleiders en docenten. De lijst is niet uitputtend.

Voor schoolleiders (en docenten)

  • Als een school invoering van Chinees als eindexamenvak overweegt, is een peiling van de belangstelling onder leerlingen en ouders belangrijk. Om leerlingen en ouders in staat te stellen zo'n keuze te maken is een goede informatievoorziening nodig: over de positie van het vak binnen het curriculum, de wijze van leren en de projecten, het eindexamenprogramma, de eventuele kosten.
  • Maak het aanbieden van het vak Chinees zichtbaar binnen de school, ook op de website.
  • Laat de argumenten voor het aanbieden van Chinees aansluiten bij het visie-/missiedocument van de school.
  • Zoek contact met scholen die al Chinees bieden en maak gebruik van hun ervaringen; aansluiting bij het netwerk Chinees van Nuffic is sterk aan te raden.
  • Creëer zoveel mogelijk draagvlak in het docententeam van de school; de invoering van een nieuwe taal kan vaak als een bedreiging worden ervaren voor de werkgelegenheid van de andere talendocenten.
  • Draag er zorg voor dat de docent Chinees zo snel mogelijk een lesbevoegdheid haalt.
  • Zorg voor goede randvoorwaarden, als:
    • voldoende budget voor de aanschaf van leermiddelen;
    • eventuele begeleiding /ondersteuning van de docent;
    • een vaklokaal en de inrichting daarvan;
    • een plaats op het rooster gelijkwaardig aan de andere moderne vreemde talen.
  • Zorg na de invoering regelmatig voor goede informatie voor de andere docenten, ouders en leerlingen over de ontwikkelingen rondom het vak Chinees op school.
  • Laat - indien mogelijk - een vaksectie Chinees uit meer dan één docent bestaan.
  • Leg zo snel mogelijk een relatie met een school in China.
  • Laat de docent Chinees ook andere taken binnen de school uitvoeren, zoals mentor of de organisatie van vakoverstijgende projecten.

Voor docenten

  • Wees goed op de hoogte van het beschikbare lesmateriaal op de Nederlandse markt.
  • Als je een eenmans-sectie op school bent, zoek contact met collega's Chinees van andere middelbare scholen. Dat kan via het netwerk Chinees van Nuffic.
  • Als je een native speaker bent, is het heel belangrijk dat je de Nederlandse taal voldoende beheerst om mee te kunnen doen aan het schoolleven, en dat je het Nederlandse onderwijssysteem en het pedagogisch-didactische klimaat goed genoeg kent. Dit ma​akt het contact met de collega-docenten en de leerlingen makkelijker.
  • Niet alleen de professionaliteit, ook de sociale vaardigheden zijn heel belangrijk voor de integratie binnen de school en voor de uitstraling van het vak.