Visie-ontwikkeling

Hoe kom je samen tot een visie op Wetenschap & Technologie (W&T) in jouw onderwijs? Een visie vormt de basis voor het geven van onderwijs in W&T. Gezamenlijk tot een gedeelde visie komen, zorgt ervoor dat een team goed onderwijs geeft vanuit een gezamenlijk kader.

Visievorming met het curriculair spinnenweb

SLO heeft een visiespel ontwikkeld om met je team te komen tot visievorming over W&T in jouw onderwijs. De basis hiervoor is het curriculair spinnenweb.

De draden van het spinnenweb verwijzen naar de negen aspecten of onderdelen van het leerplan. Ieder onderdeel omvat een vraag over het leren door leerlingen.

Doelen

Als de doelen helder zijn, kan een zinvolle betekenis worden gegeven aan de inhouden en de activiteiten. Kennis hebben van de doelen waaraan men werkt, verhoogt de effectiviteit van het onderwijs/de educatie. Met meer bewustwording over deze doelen, kunnen scholen hun doorgaande lijn versterken en bijdragen aan het verlagen van de onderwijsdrempels.

Inhoud

Alle inhouden tezamen dragen bij aan het behalen van de gestelde doelen. De keuze voor het type inhoud (kennis, houding en/of vaardigheden) dient een overwogen keuze te zijn om een uitgebalanceerd leerplan te creëren.

Speel- en leeractiviteiten

Een didactisch model waarin duidelijk staat beschreven hoe het leren is vormgegeven en dat eenduidig uitgevoerd wordt door een team professionals, draagt eraan bij dat de kinderen weten wat er van hen wordt verwacht. De didactische aanpak wordt zichtbaar in de opdrachten die door leerkrachten zijn geselecteerd of voor de kinderen zijn ontwikkeld. Het zijn de dragers van het leerplan.

De rol van de leerkracht

De leerkrachten en externe begeleiders kunnen verschillende onderwijsrollen hebben die een bijdrage leveren aan het leerproces van de kinderen tijdens het onderwijs. Wanneer deze concreet zijn vertaald naar taken en verantwoordelijkheden en eenduidig door het team worden uitgevoerd, kan het onderwijsproces goed worden begeleid. Denk aan: instructeur, inhoudsdeskundige, coach, begeleider, gever van feedback, gastheer/verzorger, pedagoog, didacticus, ontwerper/ontwikkelaar eigen onderwijs, enzovoort.

Bronnen en materialen

Welke materialen en bronnen gebruiken de kinderen om te leren? Denk aan boeken, (lessen uit) methodes, eigen geschreven opdrachten, websites, softwareprogramma's, maar ook de leerkracht zelf als bron van informatie.

Groeperingsvorm

Groeperingsvorm is de manier waarop de kinderen ingedeeld kunnen worden in groepjes. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren op basis van interesse, de mate waarin ze de lesstof al beheersen, dynamiek, et cetera. De opdrachten laten zien wanneer van de kinderen wordt verwacht in groepjes of tweetallen samen te werken of alleen, in overeenstemming met de visie op leren.

Speel- en leeromgeving

Met speel- en leeromgeving wordt de fysieke omgeving bedoeld. Denk aan lokalen, werk/speelplekken binnen en buiten de instelling of school, enzovoort. Hoe ze zijn ingericht, hoe ze worden gebruikt, hoe vaak ze worden gebruikt.

Tijd

De indeling van de tijd geeft een bepaalde prioriteit aan. Het laat zien wat belangrijk is. Welke leertaken of leerstof de meeste tijd krijgt en hoe het leren in tijd wordt georganiseerd. Met tijd wordt ook de duur van het onderwijs bedoeld.

Observeren & evalueren

Observeren & evalueren zijn manieren waarop de ontwikkeling (kennis, houding en vaardigheden) van kinderen wordt gevolgd. Daarbij horen ook observatie-instrumenten, begeleiding, stimulering en formatief handelen.

Visie

De visie is de centrale, verbindende schakel: alle leerplanonderdelen zijn hiermee verbonden. Idealiter zijn ze ook met elkaar verbonden, zodat er sprake is van consistentie en samenhang. De metafoor van het spinnenweb onderstreept het kwetsbare karakter van een curriculum.

Door met het team aan de slag te gaan met dit spel, kom je zelf en je team in beweging en anderzijds maakt het jou en je collega’s bewust van overeenkomsten en verschillen in visie binnen het team. Passen de gekozen leerdoelen daadwerkelijk bij de geformuleerde basisvisie? Sluiten de gekozen leerinhouden aan bij de leerdoelen? En passen de gekozen leermaterialen bij de leerinhouden? Voldoet de omgeving eigenlijk?