De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu.
Doorkijkje
Het tropisch regenwoud
In de groep gaat het over de gevolgen van menselijk ingrijpen op de omgeving. Als voorbeeld komt het tropisch regenwoud aan de orde. Meester Luc verdeelt de kinderen in groepjes van vier of vijf. Hij vraagt de kinderen, ieder voor zichzelf, op te schrijven wat hun beeld is van een tropisch regenwoud: welke vijf woorden of beelden vallen je het eerst in als je het tropisch regenwoud in gedachte neemt? Als ze allemaal wat hebben opgeschreven gaan de kinderen vergelijken dat met wat anderen in hun eigen groepje hebben opgeschreven. Welke verschillen vallen op? Welke overeenkomsten zijn er?
Vervolgens inventariseert meester Luc de woorden en beelden van iedereen op het (digitale) schoolbord. Naar aanleiding van deze inventarisatie formuleert elk groepje een onderzoeksvraag, die ze samen gaan beantwoorden. Luc zorgt ervoor dat er geen overlap is en dat verschillende aspecten van het tropisch regenwoud aan de orde komen.
De volgende vragen worden uitgewerkt:
- Waar liggen de tropische regenwouden?
- Wie wonen in het tropische regenwoud?
- Hoe ziet de flora en de fauna van een tropisch regenwoud eruit?
- Welke producten levert het tropisch regenwoud?
Iedereen gaat aan de slag. Eerst maakt elk groepje een opzet voor hun onderzoekje. De kinderen hebben al vaker onderzoekjes gedaan en weten dat ze dit moeten voorbereiden aan de hand van de volgende vragen: Wie is de groepsvoorzitter? Wat is onze onderzoeksvraag? Waarover moeten we welke informatie zoeken? Wie gaat wat opzoeken en waar? Hoe gaan we ons verslag indelen? Zorgen we ook voor afbeeldingen die de tekst ondersteunen?
Er is informatiemateriaal uit de (school)bibliotheek en er wordt gezocht op websites.
De groepsvoorzitter roept zo af en toe zijn groepje even bij elkaar (time-out) om te kijken hoe ver iedereen is. Tijdens die tussentijdse rapportages moedigt de voorzitter z'n groepsgenoten aan, deelt complimenten uit en neemt de verantwoordelijkheid om aan te geven met welke dingen ze nu verder gaan en hoe dat gebeurt.
Als elk groepje hun verslag klaar heeft, presenteert het de resultaten op het digitale schoolbord (of alleen met behulp van een lcd-projector). Zo krijgt iedereen een antwoord op alle onderzoeksvragen.
In het plenaire gesprek daarna gaat meester Luc na of er verschil is, en welk verschil er is, in wat de kinderen nú over het tropisch regenwoud weten en de beelden die ze aan het begin hadden.
Overigens plaatst meester Luc (een kopie van) alle presentaties in een speciale map op het netwerk van de school. Zo kunnen alle kinderen individueel later ook de verschillende verslagen rustig bekijken en nalezen.
Toelichting: Landschap
Alles om ons heen is landschap. Een veel gehanteerde tweedeling is:
Natuurlandschap:
een landschap dat (vooral) gevormd is door processen in de natuur, bijvoorbeeld een rivierenlandschap, een hooggebergtelandschap. Het enige (nog echte, zegt men), natuurlandschap in Nederland is het waddenlandschap.
Cultuurlandschap:
een landschap dat gevormd is door ingrijpen van de mens, bijvoorbeeld een stads-/dorpslandschap, een droogmakerij/IJsselmeerpolder, ingedijkt land, enzovoort.
Eigenlijk is er in Nederland altijd sprake van een combinatie van beiden, bijvoorbeeld een es- en brinkdorplandschap op een stuwwallenlandschap of een polder (landschap) op een veen- of zeekleilandschap.