Kinder- en mensenrechten
Waar heb je als kind recht op als je vlucht voor oorlog of geweld? Wat zijn je rechten als je als kind leeft met een handicap? Waarom mag je in Nederland nog niet werken als je elf jaar bent en in andere landen wel?
Wil je met jouw leerlingen aan de slag met kinder- en mensenrechten en ben je op zoek naar lesmateriaal? Hieronder vind je een uitgebreid overzicht van korte- en langere lessenseries.
26000 Gezichten in de klas, Stichting Social Image, 2021. Doelgroep: po 7-8, vo 1-2
Gratis lesmateriaal waarmee leerlingen kennismaken met de wereld van jonge asielzoekers. Filmpjes en lesbeschrijvingen met diverse werkvormen rond vluchten en leven tussen hoop en wanhoop. Drie lessen (+ extra les) voor po en vier lessen voor vo.
BRAVE, Amnesty International, 2022. Doelgroep: vo 3-6, mbo
BRAVE is een gratis online lespakket. Aan de hand van video's, interactieve vragen en achtergrondinformatie maken leerlingen kennis met verschillende mensenrechtenthema's. In de video's spelen jonge mensenrechtenactivisten van over de hele wereld de hoofdrol.
BUIT in de klas, Noord-Holland Samen Veilig, 2022. Doelgroep: po 7-8, vo
Doel: bewustwording van verschillende vormen van uitbuiting en jongeren weerbaarder maken tegen uitbuiting. In het lespakket komen de thema’s ‘criminele uitbuiting’ en ‘seksuele uitbuiting’ aan bod. Daarbij bekijken jongeren een film en kunnen ze via een app gesprek ‘praten’ met de personages uit die film.
Digitale Kinderrechten Toolkit, Stichting Digital Child Rights, 2023. Doelgroep: po 8, vo 1-6
Toolkit met tools waarmee leerlingen in de leeftijd tussen 10 en 18 jaar zich bewust worden van hun rechten en plichten in de digitale wereld. Ze leren nadenken over hun digitale gedrag, deel te nemen aan en hun mening te geven over tien Digitale Kinderrechten Thema’s.
Film in de klas, Movies that Matter. Doelgroep: Doelgroep: po 5-8, vmbo 1-4, havo/vwo 1-6, mbo
Movies that Matter wil leerlingen activeren tot bewustwording van mensenrechten en maatschappelijke vraagstukken en tot actief burgerschap. Film is daarvoor een krachtig middel dat onverschilligheid en cynisme kan doorbreken. In de educatiecatalogus op de website vinden docenten (korte) films die goed aansluiten bij de doelgroepen en de verschillende curricula van Maatschappijleer en Burgerschap. Daarnaast zijn er online lessen bij films die gratis toegankelijk zijn voor alle docenten en leerlingen via LessonUp.
Film in de klas - filmlessen over 75 jaar vrijheid, Kunstgebouw - Beeldung, 2020. Doelgroep: po 6-8, pro
Aan de hand van film met leerlingen in gesprek over oorlog, mensenrechten en vrijheid. Met gratis lespakketten. Bekijk deze flyer.
Four Freedoms in de klas- Brede inspiratie voor Burgerschapsonderwijs, Roosevelt Four Freedoms, 2021. Doelgroep: po 7-8, vo 1-6, mbo
Te downloaden (of te bestellen) lesboek met achtergrondinformatie en zeven volledig uitgewerkte inspiratielessen rond de Vier Vrijheden van Franklin D. Roosevelt: Vrijheid van meningsuiting, Vrijheid van godsdienst, Vrijwaring van gebrek en Vrijwaring van vrees. De focus ligt op vaardigheden als retorica, onderhandelen, kritisch denken en heel goed luisteren. Met links naar video's, PowerPoints, opdrachten en werkbladen.
HUMAN Educatie - Vrijheid en gelijkheid, Doelgroep: vo 3-6, mbo
Op deze onderwijspagina over burgerschap vind je video's om het gesprek te voeren over feminisme, vrijheid en mensenrechten.
KidsRights Kinderrechtenlespakket, Stichting KidsRights, 2018. Doelgroep: po 7-8, vo 1
Verhalen van de Kindervredesprijswinnaars waarmee kinderen leren wat hun rechten inhouden, en wat zijzelf kunnen doen om op te komen voor deze rechten. Handleiding en lespakket zijn online beschikbaar of gratis te bestellen.
Kinderen op de vlucht, Amnesty International. Doelgroep: vo 3-6, mbo
Door de persoonlijke verhalen komen jongeren meer te weten over de weg naar de asielprocedure in Nederland toe. Door een groepsgesprek of debat, met gebruik van bronnen, ontwikkelen ze een gefundeerde mening over de vluchtelingenproblematiek.
Kinderrechtenkrant - Wat jij moet weten, De Kleine Ambassade, 2020 Doelgroep: po 7-8, vo 1-2
Door scholen gratis aan te vragen krant met informatie voor leerlingen over kinderrechten. In elke editie staat een recht uit het Internationale Kinderrechtenverdrag centraal. Zoals het recht op extra bescherming voor kinderen met een beperking. Bij de krant horen een digitale schoolplaat, filmpje, een lesbrief voor leerkrachten en gespreksbrief voor ouders.
KinderrechtenReis, Amnesty International. Doelgroep: po 7-8, vo 1
Werkboekje met wereldkaart en stickers, waarmee leerlingen kennis maken met de kinderrechten. De Tijdreis speelt zich af in Nederland door de geschiedeniscanon heen. Leerlingen ontdekken dat kinderen in Nederland niet altijd rechten hadden. Met de WereldReis ontdekken ze dat kinderen in veel landen niet van alle kinderrechten kunnen genieten.
Martelen is geen spel, Amnesty International. Doelgroep: vo 3-6, mbo
Tijdens het spelen van het spel ontmoeten jongeren vijf slachtoffers van marteling. Ze geven de hoofdpersonen hun waardigheid terug en leren dat marteling geen spel is. Bescherming tegen marteling valt onder burger- en politieke mensenrechten.
Mensenhandel (niet) op school, Rode Kruis, Centrum tegen Kinderhandel Mensenhandel (CKM), Nieuwsbegrip, Future NL, 2021. Doelgroep: vmbo 3, havo/vwo 2
Gratis kant-en-klare lespakketten over seksuele en criminele uitbuiting. Met weinig voorbereidingstijd in te zetten tijdens mentoruur of les. De lespakketten zijn onderdeel van de Docententraining Mensenhandel (niet) op school, maar ook los te gebruiken. Er is ook een Toolkit Mensenhandel met tools ter ondersteuning van herkenning en opvolging van signalen en preventieve voorlichting.
Op de vlucht!, Vluchtelingenwerk Nederland & Codename Future, 2018. Doelgroep: vmbo 1-4, havo/vwo 1-6
Gratis lespakket over vluchtelingen. Beschikbaar in drie versies: havo/vwo bovenbouw, havo/vwo onderbouw en vmbo. De drie digibordlessen (50 min.) introduceren het onderwerp, bevatten filmpjes, stellingen en vragen die allen aanzet geven tot het nadenken over en bespreken van de situatie van vluchtelingen. 1. Leven in onveiligheid; 2. Leven op de vlucht; 3. Leven in veiligheid. Met werkbladen (verwerkingsopdrachten) en docentenhandleiding.
Sta in je recht, lessen over (kinder)rechten, Respect Education Foundation, 2014. Doelgroep: po 6-8, vo 1-2
Lessenserie over kinder- en mensenrechten, met een (gratis te downloaden) lesbrief voor het basisonderwijs en een lesbrief voor het voortgezet onderwijs. In de lessen gaan leerlingen aan het werk met de thema's respect en recht.
Tekenen voor Vrede: 100 manieren om de wereld mooier te maken, Stichting Vredeseducatie, 2019. Doelgroep: po 4-8, vo 1-2
Boek en website met 100 werkvormen en inspirerende ideeën om met leerlingen vrede en vrijheid te maken en zo burgerschap vorm te geven.
Toolbox Mensenrechten op school, College voor de Rechten van de Mens (i.s.m. diverse partijen), 2018. Doelgroep: po, vo
Gratis te downloaden.
Deel A Mensenrechten: geeft handvatten om binnen vier schooldomeinen aan de slag te gaan (schoolbeleid, omgaan met elkaar, in de klas, klas- en schoolomgeving).
Deel B Schoolbreed aan de slag: biedt tips, tricks en tools om mensen- en kinderrechten concreet op school gestalte te geven.
Deel C Werkvormen: bevat 45 korte en langer durende werkvormen die (direct) in de klas uitgevoerd kunnen worden. Niveau 3-18 jaar.
Tot je recht, Unicef Nederland. Doelgroep: vo
Project dat elke school kan inzetten om te kijken hoe kinderrechten op school worden nageleefd. Het helpt leerlingen hun mening te uiten, verantwoordelijkheid te nemen en actief te zijn betrokken bij het verbeteren van kinderrechten op hun eigen school.
Verhaal van een Vluchteling, PAX en Critical Mass, 2020. Doelgroep: vo 4-6, mbo
Project waarbij leerlingen geconfronteerd worden met de moeilijke keuzes die Syrische vluchtelingen vaak hebben moeten maken. Het leerlingenpakket bestaat uit een serious game en online ontmoetingen met drie vertellers die vragen beantwoorden over hun vlucht en hun leven in Nederland. Er is ook een docententraining beschikbaar.
Write for rights, Amnesty International. Doelgroep: po 6-9, vo
Ieder jaar voert Amnesty tussen 20 november (Kinderrechtendag) en de kerstvakantie actie voor personen wiens mensenrechten geschonden worden. Schrijf met je klas een kaartje om steun te betuigen, of een brief aan een regering om te vragen om verandering. Als school kan je een actiepakket bestellen, met een lesbrief, groetenkaarten, voorbeeldbrieven, pennen, een brievenbus en posters.