Publicaties

De titel van deze publicatie verwijst zowel naar de inhoudelijke dynamiek die er voortdurend is in allerlei leerplankwesties als naar het voortschrijdend denken over begrippen en benaderingen van leerplanontwikkeling. Veranderingen in de samenleving vragen steeds om nieuwe kennis en vaardigheden en daarmee om een blijvende ontwikkeling van ons onderwijs. Vragen als 'Hoe verloopt dit proces van leerplanontwikkeling?', 'Wat is eigenlijk een leerplan?' en 'Wat draagt het bij aan de kwaliteit van leerplanproducten?' staan daarom centraal in deze publicatie.'Leerplan in ontwikkeling' is kortom een handzame inleiding op het gebied van leerplanontwikkeling en geschikt voor schoolleiders, leraren, opleiders, beleidsmakers en andere betrokkenen bij onderwijsontwikkeling.

Deze publicatie bespreekt kenmerken van een kansrijke aanpak voor het omgaan met culturele diversiteit in po- en vo-scholen. Aan de hand van een verkenning in de literatuur en onderzoek op scholen worden aandachtspunten opgesteld voor de ontwikkeling van de schoolvisie en schoolcultuur, schoolbeleid en schoolorganisaties, onderwijsinhouden, en onderwijsactiviteiten. De publicatie bevat een handreiking met richtlijnen evenals enkele portretten van po- en vo-scholen die beschrijven hoe zij omgaan met culturele diversiteit in de schoolpraktijk

Deze publicatie kan gebruikt worden als hulpmiddel bij het gestructureerd invoeren van leren voor duurzame ontwikkeling op scholen. Keuzes op school- en docentniveau die in dit proces moeten worden gemaakt zijn het uitgangspunt in de publicatie. Wat vormt bijvoorbeeld de kern van duurzame ontwikkeling, waarin verschilt of overlapt het met andere maatschappelijke thema's of educaties, welke kennis, vaardigheden en houdingen zijn relevant, welke begrippen en thema's kunnen er worden onderscheiden, welke didactische uitgangspunten doen recht aan leren voor duurzame ontwikkeling? Een tweede deel van de publicatie gaat in op het vormgeven van leren voor duurzame ontwikkeling: het omzetten van een dagelijks onderwerp naar de lespraktijk, het verbreden van het onderwerp van vakinhoud tot schoolaanpak en het selecteren van (les)materialen.

Beschrijving van het onderwijssysteem in Nederland van primair onderwijs tot en met hoger beroepsonderwijs.. Er wordt vooral aandacht geschonken aan ontwikkelingen binnen het onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeftes en aan de brede thematiek van sociaal culturele diversiteit.

‘Doe maar gewoon’, dat is wat de meeste leerlingen in het voortgezet onderwijs willen. Leerlingen met een beperking in welke vorm dan ook, zijn hierop geen uitzondering.Door de leerlinggebonden financiering (het rugzakje) hebben ook leerlingen met een beperking de mogelijkheid om een reguliere school te bezoeken en dat gebeurt ook steeds meer. Leerlingen krijgen hiermee de kans tussen ‘gewone’ leerlingen op te groeien die ook zo hun problemen hebben en er oplossingen voor zoeken.In deze publicatie wordt verslag gedaan van een studie, waarin is gekeken naar de mate van succesvolheid van de integratie van deze leerlingen in het regulier voortgezet onderwijs. Hoe gaat het met de betreffende leerlingen en waar lopen docenten tegenaan? Zijn ouders tevreden en zijn scholen voldoende in staat de juiste randvoorwaarden te creëren? Door middel van gesprekken met leerlingen, ouders en met de mensen op de scholen proberen de auteurs inzicht te krijgen in de mogelijkheden en problemen die leerlingen met een 'rugzakje', hun ouders en de scholen ervaren in het voortgezet onderwijs. Binnen het onderzoek ligt de focus op leerplankundige implicaties en uitdagingen.

In deze losse bijlage bij de publicatie Praktijknabije LOB in de theoretische leerweg worden lessuggesties en ideeën gegeven voor het ontwikkelen van beroeps- en opleidingsbeelden.

Leerlingen moeten zichzelf leren kennen voordat ze keuzes kunnen maken over hun loopbaan.Complicerende factor hierbij is dat ze dat in het vmbo al op zeer jonge leeftijd moeten doen. Dit stelt hoge eisen aan de inhoud en de kwaliteit van loopbaanoriëntatie en begeleiding. Willen scholen de leerling centraal stellen en aandacht besteden aan de individuele loopbaan van de leerling dan zal daar binnen het programma structureel aandacht aan besteed moeten worden. Deze publicatie is dan ook bedoeld als een handreiking voor managers, coördinatoren, decanen en mentoren die serieus werk willen maken van LOB en zowel visie als beleid aan willen scherpen.

Deze handreiking is gebaseerd op de ervaringen uit het Project "Taaltaken in doorlopende leerlijnen"in 2008. Beschreven wordt hoe docenten van vmbo en mbo samen leerzame activiteiten kunnen ontwikkelen die uitmonden in het gezamenlijk uitvoeren van taaltaken door vmbo- en mbo-leerlingen.Door het persoonlijke contact tussen de docenten van beide opleidingen ontstaat meer zicht op elkaars onderwijs en een grotere betrokkenheid bij overdracht en aansluiting.De taaltaken in een levensechte, beroepsgerichte context zijn voor leerlingen interessant en aantrekkelijk. Voor mbo-studenten is het communiceren met "echte' klanten motiverend. Door de rol van de beroepsbeoefenaar te vervullen krijgen zij bovendien zicht op hun eigen functioneren in de vreemde taal. Dit past bij de competentiegerichte benadering van hun totale opleiding. De vmbo-leerlingen maken via de uitvoering in het ROC kennis met de mbo-opleiding en het beroep. Zij ervaren dat het onderwijs nauw verbonden is met de praktijk. Ze zien de mbo-leerlingen functioneren in de beroepscontext en kunnen van hen horen wat zij vinden van deopleiding en het beroep en aan welke eisen zij moeten voldoen.

De Werkplaats Kindergemeenschap te Bilthoven is overgegaan op het werken in domeinen met de taakgerichte benadering. Voor dit type onderwijs zijn leerzame taaltaken ontwikkeld en instrumenten waarmee deze taken op hun leerzaamheid kunnen worden beoordeeld. Docenten die met deze benadering aan de slag zijn gegaan hebben behoefte aan een breder repertoire rond scaffolding en rond het consolideren van kennis, vooral het memoriseren van vocabulaire en structuren. In deze publicatie wordt onderzocht op welke momenten tijdens de voorbereidings- en 'nabereidings'fase (= reflectie + consolidatie) van de taaltaak de docent scaffolding-technieken kan inzetten, welke activiteiten, welke type vragen, welke soorten interventie effectief zijn en welke juist contraproductief. Het memoriseren van vocabulaire en structuren is niet als apart probleem bestudeerd maar is meegenomen als onderdeel van de tips bij het scaffolden.