Publicaties

SLO onderzoekt sinds enkele jaren de mogelijkheden om de schakelfunctie van de theoretische leerweg van het vmbo naar zowel havo als mbo te verbeteren. Deze publicatie onderzoekt hoe leerlingen specifiek voorbereid kunnen worden binnen het vak Nederlands. Aan de orde komt welke hiaten in de basiskennis worden geconstateerd en waar de oorzaken daarvan kunnen liggen. Verder zijn twee veelgebruikte leergangen geanalyseerd, waarbij is gekeken in hoeverre deze zorgen voor een goede aansluiting, dan wel problemen kunnen geven voor doorstromende leerlingen. Ten slotte worden conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan voor een doorlopende leerlijn Nederlands.

In de schooljaren 2008/2011 zijn op een aantal scholen examenexperimenten uitgevoerd met meerdere vernieuwde bèta-examenprogramma’s voor havo en vwo, onder de naam 'Multipilotproject'. Twee vragen stonden hierbij centraal. De eerste was of scholen extra problemen kunnen verwachten als zij meerdere nieuwe bèta-examenprogramma’s tegelijkertijd moeten invoeren. De tweede vraag was of met de nieuwe examenprogramma’s het bètaonderwijs meer samenhangend wordt. Dit eindverslag geeft een overzicht van het verloop van het project en de belangrijkste resultaten en inzichten die het heeft opgeleverd.

Deze publicatie laat zien hoe de talenleraar op het vmbo binnen zijn eigen leergebied taalgericht kan werken, hoe hij zijn lessen kan herontwerpen en lesmateriaal op een andere manier kan inzetten. Naast deze zijn er nog drie publicaties ontwikkeld die dienst doen als vakspecifieke ondersteuning voor docenten die dagelijks te maken hebben met de spanning tussen gestelde vakdoelen en de taalvaardigheid van leerlingen. Het betreft publicaties voor de vakkenclusters mens- en maatschappijvakken, exacte vakken en de groene vakken.

Deze publicatie laat zien hoe de leraar op het agrarisch vmbo binnen zijn eigen leergebied taalgericht kan werken, hoe hij zijn lessen kan herontwerpen en lesmateriaal op een andere manier kan inzetten. Naast deze zijn er nog drie publicaties ontwikkeld die dienst doen als vakspecifieke ondersteuning voor docenten die dagelijks te maken hebben met de spanning tussen gestelde vakdoelen en de taalvaardigheid van leerlingen. Het betreft publicaties voor de vakkenclusters talen, mens- en maatschappijvakken en exacte vakken.

Deze vakoverstijgende handreiking hoort bij de nieuwe examenprogramma's biologie, natuurkunde en scheikunde havo en vwo die in augustus 2013 van kracht zijn geworden in de tweede fase van het voortgezet onderwijs. Een van de doelen van de vakvernieuwingen is het creëren van meer samenhang binnen en tussen de verschillende bètaprogramma's. Deze handreiking wil docenten en docentenopleiders helpen om samenhang en afstemming in de klas vorm te geven. Eerst wordt gekeken naar verschillende vormen van samenhang en naar de ervaringen van pilotscholen. Daarna volgen suggesties voor inhoudelijke afstemming met concrete voorbeeldmodules. Bij deze handreiking hoort een digitaal gedeelte in de vorm van een Excelbestand. In dit bestand staan de verschillende examenprogramma's naast elkaar en is er gekeken waar overeenkomstige concepten of contexten voorkomen.

Het onderwerp van deze publicatie is het vak Engels als schakel in de aansluitingsketen havo - hbo. Aan de hand van deskresearch, interviews met docenten en enquêtes onder leerlingen, in zowel hbo-instellingen als op toeleverende havo-scholen, is nagegaan of er sprake is van aaansluitingsproblematiek, en zo ja welke. Geconcludeerd wordt dat wat bij het vak Engels een goede aansluiting het meest in de weg staat, niet zozeer de taalbeheersing van de leerling is, maar het ontbreken van afstemming tussen de accenten die het voortgezet- en het vervolgonderwijs leggen in die taalbeheersing, èn de toenemende discrepantie in taaldidactiek.

De minimumdoelen/fundamentele doelen rekenen-wiskunde sluiten aan bij de referentieniveaus die voor het basisonderwijs recent zijn ontwikkeld. In opdracht van het ministerie van OCW heeft de commissie Meijerink (2008) referentieniveaus geformuleerd voor taal en rekenen voor de overgangen van de verschillende schooltypes. Dit met als doel de drempels tussen verschillende schooltypes te slechten en de kwaliteit van de leeropbrengsten te verhogen. Voor einde basisonderwijs zijn voor rekenen-wiskunde twee referentieniveaus geformuleerd: 1F, het Fundamenteel niveau en 1S, het Streefniveau. 1F is het niveau dat alle kinderen in principe aan het eind van de basisschool moeten kunnen bereiken. Doorgaans betreft dit leerlingen die na de basisschool naar de basisberoepsgerichte leerweg en de kaderberoepsgerichte leerweg in het vmbo gaan. Om goed in dat vervolgonderwijs te kunnen doorstromen, moeten zij het fundamenteel niveau 1F beheersen. 1S is het niveau dat bedoeld is voor leerlingen die na de basisschool naar de gemengde leerweg of theoretische leerweg in het vmbo of naar havo en vwo doorstromen.

Deze publicatie laat zien hoe de leraar binnen zijn eigen leergebied taalgericht kan werken, hoe hij zijn lessen kan herontwerpen en lesmateriaal op een andere manier kan inzetten. Naast deze zijn er nog drie publicaties ontwikkeld die dienst doen als vakspecifieke ondersteuning voor docenten die dagelijks te maken hebben met de spanning tussen gestelde vakdoelen en de taalvaardigheid van leerlingen. Het betreft publicaties voor de vakkenclusters groen vmbo, de talen en exacte vakken.

Deze publicatie laat zien hoe de leraar binnen zijn eigen leergebied taalgericht kan werken, hoe hij zijn lessen kan herontwerpen en lesmateriaal op een andere manier kan inzetten. Naast deze zijn er nog drie publicaties ontwikkeld die dienst doen als vakspecifieke ondersteuning voor docenten die dagelijks te maken hebben met de spanning tussen gestelde vakdoelen en de taalvaardigheid van leerlingen. Het betreft publicaties voor de vakkenclusters groen vmbo, mens- en maatschappijvakken en de talen.

De invoering van het Referentiekader taal en rekenen stelt het basisonderwijs voor de vraag langs welke weg de eindniveaus 1F en 1S/2F te bereiken zijn. Hoe is de opbouw van de leerstof voor de verschillende domeinen over de groepen 1 tot en met 8? Welke didactiek is geschikt om die leerstof in de verschillende groepen aan de orde te stellen? Een serie van vier publicaties, elk over één van de domeinen van het taalonderwijs, wil antwoord geven op deze vragen. Deze publicatie bevat een uitwerking van doorlopende leerlijnen voor het leesonderwijs. Na een kort schematisch overzicht van de leerstoflijnen bij het domein lezen en een beschrijving van de algemene kenmerken van de leerlijn lezen, volgt een karakteristiek van het lezen in groep 1 tot en met 8.