Afstemming met de andere bètavakken

26 januari 2022

In de handreiking "Samenhang en afstemming tussen wiskunde en de profielvakken: handreiking met voorbeeldmateriaal" is veel voorbeeldmateriaal te vinden dat u in het onderwijs gebruikt kan worden. In een aantal bijlagen vind je overzichten van de mogelijkheden tot samenhang en afstemming tussen wiskunde en bètavakken (en economie). Deze overzichten bieden aanknopingspunten om samenhang en afstemming vorm te geven. De handreiking bevat ook een aantal literatuurverwijzingen, waarin nog meer achtergrondinformatie te vinden is.

​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​Natuurkunde

In 2007 heeft de werkgroep Afstemming Wiskunde-Natuurkunde haar eindrapport gepubliceerd onder de titel "Eindverslag van Werkgroep Afstemming Wiskunde-Natuurkunde aan Vernieuwingscommissies Wiskunde cTWO en Natuurkunde NiNa". De conclusies van de werkgroep zijn, verdeeld over een zestal thema's (algebraïsche vaardigheden, evenredigheid, vectoren, grafieken/diagrammen, afgeleide en modelleren), vervat in 25 aanbevelingen. 
Het examenprogramma natuurkunde vermeldt in domein A expliciet een aantal rekenkundige en wiskundige vaardigheden. Een groot deel daarvan is terug te vinden in het examenprogramma voor wiskunde B. Dat rechtvaardigt op inhoudsniveau zeker een goed overleg en afstemming tussen wiskunde B en natuurkunde.
Daarnaast speelt, nog meer dan bij de andere bètavakken, met betrekking tot afstemming het volgende een rol. Bij natuurkunde wordt veel aandacht besteed aan het verwerken van meetresultaten in grafieken en statistieken. Daarvoor is wiskundige basiskennis nodig. Naarmate een kwantitatieve aanpak belangrijker is, zal ook de vertaling van meetresultaten via grafieken naar formules meer aandacht krijgen. Op dit laatste terrein, de vertaling van grafieken naar formules, ligt een belangrijk aandachtsveld voor wiskunde.
Binnen de natuurkunde bieden meerdere computerprogramma's, waaronder Coach-5, mogelijkheden om meetresultaten te analyseren en te verwerken.
Het gebruik maken van numerieke modellen om fysische processen te simuleren is een belangrijk raakvlak tussen wiskunde en natuurkunde. Het is dan ook zeker zinvol om op schoolniveau tussen beide secties afspraken te maken om daarmee tot afstemming op inhoud, tijdsplanning en taalgebruik te komen.

Interessant is ook het proefschrift van Gerrit Roorda over de ontwikkeling van wiskundige bekwaamheid van leerlingen met betrekking tot het concept afgeleide, getiteld "Ontwikkeling in verandering​".

Scheikunde

Naast de opmerkingen die hierboven bij de afstemming met natuurkunde zijn gemaakt, zijn er nog enkele andere situaties die afstemming met scheikunde wenselijk maken.
Voor het kunnen oplossen van lineaire en tweedegraadsvergelijkingen is het voor leerlingen prettig als daarvoor bij wiskunde ook contexten uit de scheikunde worden gebruikt. Dat geldt ook voor voorbeelden van het oplossen van een stelsel van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden.
Daarnaast is het denkbaar dat de wiskundige verwerking van meetgegevens uit scheikundige experimenten als voorbeeld in de wiskundeles aan bod komen.

Biologie

Bij biologie spelen enkele inhoudelijke zaken een rol, waarbij afstemming met wiskunde B gewenst is. Een groot aantal rekenkundige en wiskundige vaardigheden moeten door de leerlingen worden toegepast. Enkele voorbeelden daarvan zijn:

  • het rekenen met lineaire verbanden;
  • het rekenen met exponentiële verbanden;
  • het omwerken van formules.

Bij biologie worden meetresultaten vaak verwerkt in grafieken en daarvoor is voldoende wiskundige basiskennis vereist.

Natuur, Leven en Technologie

Voor leerlingen uit het profiel N&G is het vak NLT (Natuur, Leven en Technologie) een keuzevak. Er worden modules aangeboden, waarin wiskunde een grote rol kan spelen. Het is wenselijk dat betrokken docenten met elkaar in overleg gaan om het wiskundig begrippenkader, dat hier aan de orde kan komen, een voor leerlingen heldere plaats te geven.
NLT sluit aan in grote lijnen aan op de inhoud van de nieuwe examenprogramma's wiskunde A en B. Soms zal het nodig zijn kennis aan te vullen. Dat is vooral afhankelijk van de vraag of een leerling wiskunde A of B in het pakket heeft. De wiskundige inhoud van NLT wordt vooral bepaald vanuit het belang van wiskunde voor een breed palet aan bètastudies. Leerlingen die wiskunde B volgen, zullen voor sommige modules wat extra aan kansrekening en statistiek moeten doen.
Sommige NLT-modules kunnen worden gebruikt voor wiskunde D, maar in veel modules kunnen wellicht worden ingezet bij wiskunde B.
Voor meer informatie hierover, waaronder een overzicht van de gecertificeerde modules voor NLT, verwijzen wij u naar de betreffende website​ onder het tabblad Lesmateriaal.