Rekenen/wiskunde - Getallen en bewerkingen - kerndoel 30


De leerlingen leren schriftelijk optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen volgens meer of minder verkorte standaardprocedures.

Toelichting en verantwoording

optellen Van toepassing voor: groep 5 en 6; groep 7 en 8;

Inhoud voor: groep 5 en 6
  • verkenning van de kolomsgewijze procedure waarbij de honderdtallen, de tientallen en de eenheden apart worden samengevoegd vanuit situaties die daartoe uitnodigen
    (bijv. bij het optellen van geldbedragen (€ 247,- en € 389,- of van meerdere puntenaantallen zoals 105 + 63 + 235 + 90 punten)
  • het benoemen daarbij van getallen in termen van decimale getalwaarden;
    een getal als 235 bestaat 2 honderdtallen (honderdjes), 3 tientallen (tientjes) en 5 eenheden (lossen)
  • introductie en oefenen van de kolomsgewijze notatievorm waarbij de samengevoegde honderdtallen, tientallen en eenheden onder elkaar in kolommen genoteerd worden.
    (bijvoorbeeld bij 457+389:
    457
    389 +
    700 (400 + 300)
    130 (50 + 80)
      16 (7+ 9)
    846)
  • introductie van de cijferprocedure voor het optellen waarbij overeenkomsten en verschillen met de kolomsgewijze procedure geanalyseerd worden
Inhoud voor: groep 7 en 8
  • oefenen van de cijferprocedure voor het optellen van hele getallen, ook in het geval van meer dan twee getallen
    (zoals bij 346 + 478 + 1256 = )
  • verkenning en inoefening van de cijferprocedure voor het optellen met kommagetallen vanuit het inzicht in en de vaardigheid met het cijferend optellen van hele getallen

aftrekken Van toepassing voor: groep 5 en 6; groep 7 en 8;

Inhoud voor: groep 5 en 6
  • verkenning van de kolomsgewijze procedure voor aftrekken op een vergelijkbare wijze als bij optellen, met een daarbij passende 'verticale' notatievorm:
               638
               275 -
               400 (600 - 200)
               - 40 (30 - 70, 40 tekort)
                   3 (8 - 5)
               363
  • speciale aandacht hierbij voor de gevallen waarin sprake is van een tekort, zoals bij 30 - 70.
  • introductie van de cijferprocedure voor het aftrekken waarbij de nadruk ligt op overeenkomsten en verschillen met de cijferprocedure voor optellen
Inhoud voor: groep 7 en 8
  • verder oefenen van de cijferprocedure voor het aftrekken van hele getallen
  • verkennen en inoefenen van de cijferprocedure voor het aftrekken van kommagetallen, op basis van de verworven inzichten en vaardigheden bij het cijferend aftrekken met hele getallen

vermenigvuldigen Van toepassing voor: groep 5 en 6; groep 7 en 8;

Inhoud voor: groep 5 en 6
  • verkenning van de kolomsgewijze procedure voor het vermenigvuldigen van een eencijferig met een meercijferig getal
    (bijv.: 6 x 48, 7 x 234, e.d.)
                 234
                     7x
               1400   (7x200)
                 210   (7x30)
                   28+   (7x4)
               1638
  • uitbreiding naar het kolomsgewijs vermenigvuldigen van een meercijferig getal met een meercijferig getal
    (zoals 24 x 35, 16 x 325, e.d.)
  • introductie van de cijferprocedure voor het vermenigvuldigen van een eencijferig met een meercijferig getal vanuit een verkorte werkwijze van het kolomsgewijs vermenigvuldigen
Inhoud voor: groep 7 en 8
  • introductie van de cijferprocedure voor het vermenigvuldigen van een meercijferig met een meercijferig getal
  • verder inoefenen van de kolomsgewijze procedure dan wel van de cijferprocedure voor vermenigvuldigen

delen Van toepassing voor: groep 5 en 6; groep 7 en 8;

Inhoud voor: groep 5 en 6
  • verkenning van de procedure van het herhaald aftrekken
    (bijv.: 256:4, 624:24)
                624: 24 =
                240-  10x
                384
                240-  10x
                144
                120-    5x
                  24
                  24-   1x
                    0   26
Inhoud voor: groep 7 en 8
  • inoefenen van de procedure van het herhaald aftrekken waarbij een werkwijze wordt nagestreefd met zo groot mogelijke 'happen': veelvouden van 100 en van 10, en een hap kleiner dan 10. De formele cijferprocedures voor delen worden in het basisonderwijs niet (meer) aangeboden