Oriëntatie op jezelf en de wereld - Natuur en techniek - kerndoel 41 - Groep 7 en 8 - Doorkijkje
De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen.
Doorkijkjes
Lekker vies
De kinderen doen experimentjes met de zintuigen. Ze gaan ontdekken of ieder plekje op hun tong zout, zoet, zuur of bitter kan proeven of dat er aparte plekken voor zijn. Juffrouw Elise heeft gezorgd voor bakjes met een zoute, zoete, zure en bittere vloeistof. De kinderen werken in tweetallen. Met een kwastje of wattenstaafje brengt een van hen een smaak aan op verschillende plekken op de tong van de ander. Die zegt iedere keer dat het kwastje de tong raakt of ze iets proeft en zo ja, wat. Op een tekening van de tong geven ze aan waar ze zoete, zoute, zure of bittere vloeistof proeven.
Bij de evaluatie worden de resultaten van de kinderen samen vergeleken. Zijn er veel overeenkomsten? Welke stof proeven de meeste kinderen op dezelfde plek? Van welke stof is moeilijk aan te geven op welke plek deze het best wordt geproefd?
Wat is een bloem?
De kinderen zijn bezig met een practicum. Ze bekijken bloemen en tekenen de bloem met stengel, blad(eren), meeldraden en stempel. Daarna halen ze voorzichtig de bloembladen van een kant weg en zien hoe de meeldraden en stempel in de bloem zitten. Ook dit proberen ze te tekenen, naast de tekening die ze al hebben. Op deze manier bekijken ze van verschillende bloemen hoe de meeldraden en stempels erin zitten. Vervolgens zoeken ze op internet meer informatie over de onderdelen van bloemen. Juffrouw Mira heeft daarvoor enkele relevante websiteadressen verzameld. De kinderen schrijven kort bij de tekeningen wat ze hebben gevonden over de verschillende onderdelen van bloemen.
Met behulp van een lege schematische tekening op het digitale schoolbord bespreekt de juf klassikaal met de kinderen welke functie de onderdelen van bloemen hebben in relatie tot de voortplanting. Zijn er overeenkomsten met de voortplanting bij mens en dier? Zijn er ook verschillen?
Toelichting: Organismen
Organismen zijn in te delen in vier categorieën:
- planten;
- dieren;
- schimmels;
- bacteriën.
Bij natuur in het basisonderwijs komen van deze vier categorieën de planten, dieren en paddestoelen (verschijningsvorm van schimmels) in alle groepen aan de orde, en schimmels en bacteriën alleen in de bovenbouw als er gesproken wordt over de voedselkringloop.
Toelichting: Gedaanteverwisseling
Bepaalde dieren maken tijdens hun leven een ontwikkeling door, waarin hun uiterlijk (gedaante) enkele malen duidelijk verandert, bijvoorbeeld: ei → rups → pop → vlinder.
Toelichting: Ontdekhoek
Van een ontdekhoek is sprake als op een bepaalde plaats in de klas een "hoek" ingericht wordt met uitdagend materiaal. De kinderen kunnen zo kennis maken met het onderwerp en kunnen ook zelf met het materiaal werken.
Toelichting: Observatiekring
Een kringgesprek waarin de kinderen ook waarnemingen doen aan het materiaal, bijv. bij het zoeken naar verschillen en overeenkomsten tussen dieren.
Toelichting: Kikkerdril
Hoewel kikkers beschermd zijn, mag kikkerdril worden gebruikt ten behoeve van het onderwijs.
Toelichting: Verspreiding van planten
Planten verspreiden hun zaden op verschillende manieren, via:
- dieren: uitwerpselen van vogels die bessen hebben gegeten of doordat vogels en andere dieren zaden in de grond verstoppen (Vlaamse gaai, eekhoorn) of doordat zaden kleven aan de vacht van dieren (kleefkruid);
- de wind (paardebloem, esdoorn);
- het water (gele lis, kokosnoot);
- eigen kracht (springzaad).
