Oriëntatie op jezelf en de wereld - Natuur en techniek - kerndoel 41 - Groep 5 en 6 - Wat doet de leraar


De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen.


Groep 5 en 6


Wat doet de leraar?

  • De leraar zet de kinderen aan tot het waarnemen van hartslag en ademhaling en laat het onderzoeken of er verschillen zijn tussen kinderen (bijv. jongens - meisjes; kinderen - leraren).
  • Zij zorgt voor afbeeldingen van kogel- en scharniergewrichten en begeleidt de kinderen bij het ontdekken van de plaatsen in hun lichaam waar ze zitten.
  • Zij praat met de kinderen over de beschermende werking van het skelet in het bijvoorbeeld het bovenlichaam en het hoofd.
  • Zij zorgt voor afbeeldingen (platen of röntgenfoto's) of modellen van de skeletten van verschillende zoogdieren en van de mens.
  • Zij zorgt voor materiaal waarmee de kinderen skeletten kunnen nabouwen.
  • De leraar haalt stekjes van verschillende delen van een plant (blad, deel van stengel met okselknop, deel van stengel zonder knoppen).
  • Zij zorgt voor materiaal om de stekjes te laten wortelen en te poten.
  • Zij doet klassikaal experimenten en laat de kinderen zo ontdekken wat de functie van wortel, stengel en blad is.
  • De leraar zoekt kikkerdril, schept in de klas een plek waar het kan gedijen en zorgt ervoor dat er regelmatig een klassengesprek plaatsvindt over de ontwikkelingen.

Toelichting: Organismen

Organismen zijn in te delen in vier categorieën:

  • planten;
  • dieren;
  • schimmels;
  • bacteriën.

Bij natuur in het basisonderwijs komen van deze vier categorieën de planten, dieren en paddestoelen (verschijningsvorm van schimmels) in alle groepen aan de orde, en schimmels en bacteriën alleen in de bovenbouw als er gesproken wordt over de voedselkringloop.

Toelichting: Gedaanteverwisseling

Bepaalde dieren maken tijdens hun leven een ontwikkeling door, waarin hun uiterlijk (gedaante) enkele malen duidelijk verandert, bijvoorbeeld: ei → rups → pop → vlinder.

Toelichting: Ontdekhoek

Van een ontdekhoek is sprake als op een bepaalde plaats in de klas een "hoek" ingericht wordt met uitdagend materiaal. De kinderen kunnen zo kennis maken met het onderwerp en kunnen ook zelf met het materiaal werken.

Toelichting: Observatiekring

Een kringgesprek waarin de kinderen ook waarnemingen doen aan het materiaal, bijv. bij het zoeken naar verschillen en overeenkomsten tussen dieren.

Toelichting: Kikkerdril

Hoewel kikkers beschermd zijn, mag kikkerdril worden gebruikt ten behoeve van het onderwijs.

Toelichting: Verspreiding van planten

Planten verspreiden hun zaden op verschillende manieren, via:

  • dieren: uitwerpselen van vogels die bessen hebben gegeten of doordat vogels en andere dieren zaden in de grond verstoppen (Vlaamse gaai, eekhoorn) of doordat zaden kleven aan de vacht van dieren (kleefkruid);
  • de wind (paardebloem, esdoorn);
  • het water (gele lis, kokosnoot);
  • eigen kracht (springzaad).