Oriëntatie op jezelf en de wereld - Natuur en techniek - kerndoel 41 - Groep 3 en 4 - Wat doen de kinderen


De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen.


Groep 3 en 4


Wat doen de kinderen?

  • De kinderen onderzoeken door o.a. voelen, luisteren en kijken van buiten af wat er in het lichaam zit: spieren, botten, gewrichten, hart, longen (ademhaling).
  • Ze luisteren met een stethoscoop, of gewoon met hun oor op de borstkas van een kind, naar het hart.
  • Ze vertellen over hun huisdier, de andere kinderen stellen vragen.
  • Ze bekijken hoe zoogdieren er uit zien, hoe ze bewegen en vergelijken dat met hoe zij er zelf uitzien en bewegen (bijv. konijnen, koeien en schapen t.o.v. mens).
  • De kinderen bekijken verschillende zaden en ontdekken de verschillen door ze met elkaar te vergelijken.
  • Ze praten met elkaar over de vraag hoe de zaden zich verspreiden en hoe dat afhangt van de vorm van de zaden.
  • Ze bekijken bollen en knollen en vergelijken ze (van buiten en van binnen).
  • Ze poten de bollen en knollen en volgen de groei van de plantjes die eruit komen.
  • Ze bekijken eieren van vogels en zo mogelijk van amfibieën (bijvoorbeeld de kikker), reptielen, vissen bespreken welke verschillen ze zien. Ze volgen het broeden en het uitkomen van kippeneieren.

Toelichting: Organismen

Organismen zijn in te delen in vier categorieën:

  • planten;
  • dieren;
  • schimmels;
  • bacteriën.

Bij natuur in het basisonderwijs komen van deze vier categorieën de planten, dieren en paddestoelen (verschijningsvorm van schimmels) in alle groepen aan de orde, en schimmels en bacteriën alleen in de bovenbouw als er gesproken wordt over de voedselkringloop.

Toelichting: Gedaanteverwisseling

Bepaalde dieren maken tijdens hun leven een ontwikkeling door, waarin hun uiterlijk (gedaante) enkele malen duidelijk verandert, bijvoorbeeld: ei → rups → pop → vlinder.

Toelichting: Ontdekhoek

Van een ontdekhoek is sprake als op een bepaalde plaats in de klas een "hoek" ingericht wordt met uitdagend materiaal. De kinderen kunnen zo kennis maken met het onderwerp en kunnen ook zelf met het materiaal werken.

Toelichting: Observatiekring

Een kringgesprek waarin de kinderen ook waarnemingen doen aan het materiaal, bijv. bij het zoeken naar verschillen en overeenkomsten tussen dieren.

Toelichting: Kikkerdril

Hoewel kikkers beschermd zijn, mag kikkerdril worden gebruikt ten behoeve van het onderwijs.

Toelichting: Verspreiding van planten

Planten verspreiden hun zaden op verschillende manieren, via:

  • dieren: uitwerpselen van vogels die bessen hebben gegeten of doordat vogels en andere dieren zaden in de grond verstoppen (Vlaamse gaai, eekhoorn) of doordat zaden kleven aan de vacht van dieren (kleefkruid);
  • de wind (paardebloem, esdoorn);
  • het water (gele lis, kokosnoot);
  • eigen kracht (springzaad).