Geschiedenis bij de doorstroom van vmbo-gtl naar havo


Leerlingen die doorstromen van vmbo-gtl naar havo volgen in meerderheid een mens- en maatschappijprofiel. Voor hen is geschiedenis een verplicht vak.

Overstap

Zijn er bij deze overstap problemen te verwachten? Wat de inhoud van het leerplan betreft vermoedelijk niet. Er is voor vmbo-leerlingen die in de gemengde of theoretische leerweg vier jaar geschiedenis hebben gehad geen reden tot grote zorg. Zeker niet nu de nadruk in het examenprogramma op de havo op de periode na de middeleeuwen is komen te liggen. Over sommige onderwerpen zullen vmbo-leerlingen misschien wat minder kennis hebben, over andere zoals de geschiedenis van de twintigste eeuw, wellicht juist meer.

Dat ligt anders als we kijken naar het examen. Zowel in het centraal- als in het schoolexamen zijn (vanaf het begin van klas 4) de opgaven voor havoleerlingen aanmerkelijk complexer. Uit de analyses die Cito jaarlijks van het vmbo-gtl-examen maakt, blijkt dat vmbo-gtl-leerlingen vaak moeite hebben met de (weinige) vragen in het vmbo-examen die tot het standaardrepertoire van de havo-examens horen.

In de SLO-publicatie Geschiedenis en de aansluiting vmbo-tl – havo. Hoe haal je meer uit de leerlingen? worden de verschillen tussen beide opleidingen nader toegelicht. Ook wordt gekeken welk type opdrachten leerlingen van vmbo-gtl moeilijk vinden. Daarnaast worden ideeën aangereikt om opdrachten voor vmbo-gtl-leerlingen uitdagender te maken, zodat de overgang naar havo als minder abrupt wordt ervaren. Bijvoorbeeld door hen opdrachten te geven die een groter beroep doen op het selecteren van informatie uit bronnen en op redeneervaardigheden. Maar er kan ook gedacht worden aan opdrachten die actief taalgebruik stimuleren, waarbij handelingswerkwoorden worden gehanteerd die op havo gebruikelijk zijn en die hogere eisen aan het antwoord stellen.

In dit verband is gebruik gemaakt van de ervaringen van docenten en leerlingen van het Montessori College Twente in Hengelo. Zij hebben samen met SLO aan een aanvullend programma met meer complexe opdrachten gewerkt.