Verslag zesde online netwerkbijeenkomst
De netwerkbijeenkomst van 10 maart 2022 stond in het teken van de brede vorming. De focus in deze bijeenkomst lag op sociaal-emotionele vaardigheden en executieve functies.
Iris Verbruggen (SLO) vertelde over de leergebiedoverstijgende kerndoelen op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling en leren leren. Ze legde een link met de executieve functies, omdat die in de voorwaardensfeer van de kerndoelen liggen en een mogelijkheid zijn om aan de kerndoelen te werken. Spel blijkt onder de deelnemers vaak gebruikt te worden als middel bij het werken aan de sociaal-emotionele ontwikkeling. Ze noemden bijvoorbeeld bewegend leren, de Vreedzame school, de Kanjertraining, gezelschapsspellen en Rots en Water. Bij leren leren is de link gelegd naar een aantal executieve functies, zoals doelgericht gedrag (doel formuleren), volgehouden aandacht (aandacht erbij houden) en taakinitatie (zonder dralen met projecten beginnen, op tijd, op efficiënte wijze). Ook andere executieve functies kunnen hierbij handig zijn, zoals werkgeheugen en organisatie. Er zijn drie aparte sets leergebiedoverstijgende kerndoelen, namelijk voor het so, so zml/mg en het vso.
Meer informatie over deze kerndoelen:
Hanna Beuling (SLO) liet ons de prachtige praatplaat Zit jij lekker in je vel? zien. Deze plaat is beschikbaar in een versie met plaatjes en in een versie met tekst en plaatjes. De plaat is gemaakt om de gesprekken te ondersteunen die leraren en begeleiders voeren met leerlingen over hun sociaal, emotioneel en fysiek welbevinden. De huidige plaat is nog een conceptversie. Zodra de definitieve versie gereed is, delen we deze samen met de handreiking die erbij hoort. Wat spreekt jou aan op deze plaat?
Daarna was Adelien Bergman (Praktijk voor beter leren en werkzaam in het praktijkonderwijs) aan de beurt. Ze nam ons mee in de achtergrond van executieve functies. Executieve functies is een verzamelterm voor denkprocessen die belangrijk zijn voor het uitvoeren van doelgericht en sociaal gedrag. Ze liet ons nadenken over onszelf: waar ben je zelf goed in en waar zou je je graag in willen ontwikkelen? Inzicht hierin kan helpen bij het signaleren van uitdagingen bij leerlingen. Ook besprak ze voorbeelden van leerlingen waar we over door konden praten. Ze gaf tips over werken aan executieve functies om de ontwikkeling van leerlingen te stimuleren, bijvoorbeeld voor visuele ondersteuning wanneer innerlijke spraak nog onvoldoende ontwikkeld is.
Meer over executieve functies:
- Elf kaarten met informatie over wat de executieve functies inhouden en hoe je jonge kinderen kunt ondersteunen bij de ontwikkeling hiervan.
- Theorie en leeractiviteiten met bijbehorende materialen.
Wat deelnemers meenemen uit deze bijeenkomst, is onder andere: werken aan executieve functies door middel van spel, executieve functies verweven in het aanbod in de klas, onderzoeken hoe de executieve functies van leerlingen ontwikkeld zijn om meer inzicht te krijgen in onderliggende problemen en de nieuwe praatplaat Zit jij lekker in je vel gebruiken.