Publicaties

De trendanalyse Nederlands beschrijft en documenteert voor een aantal onderwijssectoren de stand van zaken op het gebied van het taalonderwijs Nederlands, beschreven aan de hand van een BUG-analyse (beoogd, uitgevoerd en gerealiseerd curriculum). De publicatie sluit af met een aantal curriculaire uitdagingen voor de komende jaren: meertaligheid en culturele diversiteit, een evenwichtig en samenhangend curriculum, productieve vaardigheden, kennis over taal, literatuur, toetsing en taal in andere vakken.

De samenwerking van SLO met scholen in het primair en voortgezet onderwijs geeft een uniek inzicht in de diverse manieren waarop scholen werken aan toekomstgericht onderwijs. Een aantal van deze voorbeelden uit de onderwijspraktijk heeft SLO opgetekend in het boek Inspirators voor de toekomst. Hierin vind je 30 schoolportretten, gekoppeld aan helden als Wubbo Ockels, The Beatles of Anne Frank.

Met de Kamerbrief 'Toekomstgericht funderend onderwijs' is in november 2014 het startsein gegeven voor een koersbepaling voor het curriculum in het funderend onderwijs. De opdracht tot het uitwerken van een samenhangende visie werd belegd bij het Platform Onderwijs2032, met als opbrengst het in januari 2016 gepresenteerde eindadvies Ons onderwijs2032. Bij het vertalen van dt advies naar een curriculumontwerp-op-hoofdlijnen zullen tal van (soms lastige) knopen moeten worden doorgehakt. Met deze notitie worden daar eerste bouwstenen voor aangereikt.

Deze notitie wil inzichtelijk maken welke factoren op stelsel- en op schoolniveau van invloed zijn op de mate waarin en de wijze waarop curriculumontwikkeling op schoolniveau tot stand komt en welke actoren daarbij betrokken zijn.

In januari 2016 presenteerde het Platform Onderwijs2032 haar rapport over het curriculum van de toekomst. Daarin wordt onder andere bepleit dat de curricula in het funderende onderwijs meer evenwichtig aandacht besteden aan drie domeinen waarin onderwijs geacht wordt werkzaam te zijn, te weten de kwalificatie van leerlingen, hun maatschappelijke toerusting en hun persoonsvorming. Om onderzoek naar concrete vormen of uitwerkingen van persoonsvorming als een eigenstandig domein mogelijk te maken is meer conceptuele helderheid nodig over het begrip. Deze notitie doet verslag van een uitgebreid literatuuronderzoek dat hiernaar is uitgevoerd.

Voor alle vakken in het primair- en voortgezet onderwijs voert SLO trendanalyses uit. Doel van deze analyses is het in kaart brengen van de belangrijkste trends en ontwikkelingen binnen een vak of leergebied in alle sectoren van het onderwijs. Deze analyse richt zich op leerplanontwikkelaars, lerarenopleiders, beleidsmakers, directies, onderzoekers en leraren die zich bezighouden met het geschiedenisonderwijs. Het rapport beschrijft de huidige situatie in het geschiedenisonderwijs en schetst vanuit leerplankundig perspectief de actuele ontwikkelingen in praktijk, beleid en wetenschap. Daarbij wordt gekeken naar het curriculum zoals dat beoogd is, welke aspecten of onderdelen daarvan (door leraren en/of leerlingen) zijn uitgevoerd en of hetgeen met het curriculum is beoogd ook gerealiseerd is.

Het Kenniscentrum Leermiddelen van SLO monitort de wijze waarop in het Nederlandse onderwijs omgegaan wordt met leermiddelen. Zo krijgen leraren en leidinggevenden inzicht in hun eigen leermiddelengebruik in vergelijking met dat van anderen. Op schoolniveau kunnen de uitkomsten helpen bij het maken van een beargumenteerde keuze voor leermiddelen die passen bij zowel het richtinggevende curriculum van de overheid (in de vorm van kerndoelen en eindtermen), als bij het schooleigen curriculum. Ook landelijke beleidsmakers, educatieve uitgeverijen, distributeurs en software leveranciers kunnen gebruik maken van de resultaten van de leermiddelenmonitor.

In deze publicatie staat de vraag centraal op welke manier leerlingen bij het vak Nederlands in de bovenbouw van vmbo-tl optimaal voorbereid kunnen worden op vervolgonderwijs. Daarbij worden drie aspecten onderscheiden: de aansluiting voor het vak Nederlands, de ontwikkeling van functionele taalvaardigheid ten behoeve van succesvol functioneren in het onderwijs en het maken van de meest passende keuze voor een vervolgopleiding.

In de nieuwe examenprogramma’s wiskunde, die vanaf 2015 van kracht zijn, is een belangrijk leerdoel het bevorderen van wiskundige denkactiviteiten. Deze publicatie gaat in op de manier waarop in de dagelijkse onderwijspraktijk activiteiten ontwikkeld en opdrachten ontworpen kunnen worden die dit ondersteunen. Heel concreet gebeurt dit aan de hand van lesideeën ingedeeld naar leerdoel en plaats in het onderwijs. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen oefeningen en opdrachten. De opdrachten betreffen veelal grotere niet-standaard opgaven, die leerlingen kunnen aanpakken door relevante parate kennis en vaardigheden te activeren én hun repertoire aan verworven wiskundige begrippen, strategieën en heuristische methoden bewust in te zetten. De oefeningen zijn enkelvoudige opgaven waarin een enkel aspect van een wiskundige denkactiviteit naar voren komt, zodat leerlingen die op de duur ook als mogelijke aanpak of zoekstrategie bewust kunnen inzetten bij het oplossen van problemen.