Publicaties

Dit rapport beschrijft en analyseert de huidige (2016) stand van zaken en belangrijkste ontwikkelingen en trends van het curriculum van de mens en maatschappijvakken in po en vo. Daarnaast wordt ook een aantal curriculaire uitdagingen voor de toekomst voor het domein als geheel en voor de afzonderlijke vakken gegeven.

In opdracht van het Ministerie van VWS is in 2015 de Commissie Versterking Infrastructuur Herinnering WOII (Commissie Cohen) ingesteld. Deze commissie heeft twee rapporten opgeleverd waarin verkenningen en voorstellen zijn gedaan voor manieren waarop de Tweede Wereldoorlog ook voor toekomstige generaties betekenis kan blijven hebben. De voorstellen van de commissie richten zich op het vaststellen van uitvoeringsagenda's voor vier domeinen: kennis, museaal, educatie en herdenken, eren en vieren. Voor het domein educatie bleek dat de inbreng van en de band met het onderwijs versterking nodig heeft. Deze publicatie biedt informatie over de positie van de Tweede Wereldoorlog in het curriculum en geeft aan waar mogelijkheden liggen om de samenhang tussen onderwijs en de sector WOII te vergroten.

De aansluiting tussen vwo en wo is nog steeds voor verbetering vatbaar. Het wo zet zich daarvoor in door intensievere en meer interactieve studievoorlichting, het vwo door meer academische vorming. De mogelijkheden die vwo-scholen hierbij hebben worden samengevat in de term wetenschapsoriëntatie. Voor een groot aantal vakken in het voortgezet onderwijs is een analyse gemaakt die de relatie tussen dat vak en wetenschapsoriëntatie laat zien. In deze publicatie betreft dat het vak maatschappijwetenschappen.

Het vak maatschappijwetenschappen in havo en vwo krijgt een nieuw examenprogramma. Per augustus 2017 wordt dit landelijk ingevoerd (vanaf het vierde leerjaar). Karakteristiek is het werken met de concept-contextbenadering. Op veertien pilotscholen wordt nu met het nieuwe programma gewerkt. Zowel voor havo als voor vwo heeft een schrijfteam met docenten voorbeeldlesmateriaal ontwikkeld dat in de lessen kan worden gebruikt. Inmiddels is de tweede druk verschenen van de boekjes Hoofdconcepten en kernconcepten (voor havo en voor vwo). Ze zijn gebaseerd op de vernieuwde versie (2015) van het examenprogramma en de bijbehorende syllabi, waarin alle CE-domeinen beschreven zijn.

Het vak maatschappijwetenschappen in havo en vwo krijgt een nieuw examenprogramma. Per augustus 2017 wordt dit landelijk ingevoerd (vanaf het vierde leerjaar). Karakteristiek is het werken met de concept-contextbenadering. Op veertien pilotscholen wordt nu met het nieuwe programma gewerkt. Zowel voor havo als voor vwo heeft een schrijfteam met docenten voorbeeldlesmateriaal ontwikkeld dat in de lessen kan worden gebruikt. Inmiddels is de tweede druk verschenen van de boekjes Hoofdconcepten en kernconcepten (voor havo en voor vwo). Ze zijn gebaseerd op de vernieuwde versie (2015) van het examenprogramma en de bijbehorende syllabi, waarin alle CE-domeinen beschreven zijn

In 2009 is het vernieuwde examenprogramma maatschappijwetenschappen opgeleverd aan de minister van OCW. In het schooljaar 2011-2012 zijn acht havopilotscholen gestart met het nieuwe programma in het vierde leerjaar havo. In de eindevaluatie van de pilot is onderzocht in hoeverre de beoogde vakvernieuwing maatschappijwetenschappen voor havo in een haalbaar, uitvoerbaar en toetsbaar leerplan resulteert. Op basis van de deel- en eindconclusies is een aantal aanbevelingen voor doorontwikkeling geformuleerd. De aanbevelingen zijn geordend aan de hand van het curriculaire spinnenweb, en hebben betrekking op visie, leerdoelen en -inhouden, leeractiviteiten, docentrollen, bronnen en materialen, groeperingsvorm en toetsing.

In 2009 is het vernieuwde examenprogramma maatschappijwetenschappen opgeleverd aan de minister van OCW. In het schooljaar 2011-2012 zijn acht pilotscholen in vwo 4 gestart met het nieuwe programma. In de eindevaluatie van de pilot is onderzocht in hoeverre de beoogde vakvernieuwing maatschappijwetenschappen voor vwo in een haalbaar, uitvoerbaar en toetsbaar leerplan resulteert. Op basis van de deel- en eindconclusies is een aantal aanbevelingen voor doorontwikkeling geformuleerd. De aanbevelingen zijn geordend aan de hand van het curriculaire spinnenweb, en hebben betrekking op visie, leerdoelen en -inhouden, leeractiviteiten, docentrollen, bronnen en materialen, groeperingsvorm en toetsing.

In 2009 zijn de nieuwe examenprogramma's maatschappijwetenschappen voor havo en vwo aangeboden aan de minister van OCW. In twee pilots heeft SLO een evaluatieonderzoek opgezet om de haalbaarheid van deze vernieuwde examenprogramma's in kaart te brengen. Deze publicatie bevat het eindadvies over landelijke implementatie van het nieuwe examenprogramma maatschappijwetenschappen havo en vwo. Het advies is gebaseerd op de conclusies zoals geformuleerd in de evaluatierapporten van de examenpilots maatschappijwetenschappen havo (2010-2013) en vwo (2010-2014). In deze evaluatierapporten werd onderzocht in hoeverre de beoogde vernieuwing van het examenprogramma maatschappijwetenschappen voor havo en vwo resulteerde in een haalbaar, uitvoerbaar en toetsbaar leerplan.

Deze publicatie laat zien hoe de leraar binnen zijn eigen leergebied taalgericht kan werken, hoe hij zijn lessen kan herontwerpen en lesmateriaal op een andere manier kan inzetten. Naast deze zijn er nog drie publicaties ontwikkeld die dienst doen als vakspecifieke ondersteuning voor docenten die dagelijks te maken hebben met de spanning tussen gestelde vakdoelen en de taalvaardigheid van leerlingen. Het betreft publicaties voor de vakkenclusters groen vmbo, de talen en exacte vakken.