In de media

Curriculum: wat is het en wat kun je ermee? Die vraag werd Moniek van der Hoeven gesteld. Toen ze 16 jaar geleden bij SLO kwam werken, leerde ze allerlei theoretische modellen en onderwijskundige begrippen. Zinvol en erg verhelderend. Maar zo vlak voor haar pensionering kijkt ze ook terug op haar jaren als leraar en ziet ze wat het curriculum voor haar betekende en wat ze ermee deed.

Evidence-informed lesgeven. Lesgeven aan de hand
van aanpakken die gebaseerd zijn op wat de wetenschap als effectief heeft aangewezen. Voorstanders willen dat het onderwijs zich richt naar bewezen instructiemethoden en werkende leerstrategieën. Anderen echter vrezen dat evidence-informed lesgeven het onderwijs verschraalt. Leerlingen worden via een smal maar effectief pad naar een diploma geloodst en hun nieuwsgierigheid wordt nauwelijks meer geprikkeld.

Een goed doordacht en actueel landelijk curriculum draagt bij aan de kwaliteit van het onderwijs. Op dit moment wordt het curriculum in Nederland geactualiseerd. Vlak voor de zomer is de actualisatie van een groot deel van de vakken van de examenprogramma’s van start gegaan. Hierbij worden leraren, vakexperts en curriculumexperts betrokken in verschillende vakvernieuwingscommissies. Hoe loopt dit proces en hoe waarborg je de kwaliteit? Een interview met Jeroen Bron,
deelprogrammamanager kwaliteitszorg van het programma Actualisatie kerndoelen en examenprogramma’s bij SLO en Jolanda van der Ven, docente Nederlands en lid van de vakvernieuwingscommissie Nederlands.

Basisschool De Regenboog in Schijndel inventariseerde waar leerlingen tegenaan lopen bij de basisvaardigheden taal en rekenen. Het lerarenteam formuleerde vervolgens zijn visie op het versterken van deze basisvaardigheden en bepaalde de benodigde aanpak om de gestelde doelen te bereiken. Een prima werkwijze, vindt SLO.

SLO heeft van het ministerie van OCW de opdracht gekregen om de examenprogramma’s van de natuurwetenschappelijke vakken te actualiseren voor vmbo, havo en vwo. Hiervoor is een vakvernieuwingscommissie samengesteld van docenten, vakinhoudelijk experts en curriculumexperts van SLO. Deze commissie start haar werkzaamheden rond de zomer en heeft dan twee jaar de tijd om nieuwe examenprogramma’s op te leveren. Op www.actualisatieNWV.nl is meer informatie te vinden. De NVON speelt gedurende het gehele traject een belangrijke rol, onder meer bij de selectie van de leden van de vakvernieuwingscommissie.

Basisvaardigheden zijn een hot item, maar wat zijn het eigenlijk? In het Masterplan Basisvaardigheden van de minister van OCW1 gaat het om vier leergebieden: taal, rekenen-wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid. Deze leergebieden heb je nodig om andere schoolvakken te kunnen volgen en om je later in de maatschappij te kunnen redden, aldus de minister. Dit artikel zoomt in op rekenen-wiskunde. De auteurs geven met concrete voorbeelden uit methodes aan wat zij verstaan onder basisvaardigheden en pleiten voor een brede interpretatie, inclusief basisinzichten.

Eind augustus verscheen in wetenschappelijk tijdschrift ‘Frontiers in Education’ een artikel over de relatie tussen computational thinking en logical thinking in de context van robotica onderwijs. Het artikel beschrijft een pilot studie onder een kleine groep 14-jarige Nederlandse studenten over het onderwerp computational thinking.

Computational thinking is een vaardigheid: het logisch benaderen van problemen en die oplossen met computertechnologie. Het toetsen daarvan is onderwerp van discussie. In de pilot studie is in een robotica-les onderzocht of computational thinking en logical thinking aan elkaar gerelateerd zijn.

Uit de resultaten blijkt dit inderdaad zo te zijn. Hierdoor is het gebruikte meetinstrument CTT (computational thinking test) voor wat betreft het deel rondom logisch redeneren gevalideerd.

Het artikel in Frontiers in Education is het tweede artikel dat is gepubliceerd over robotica onderwijs. Het eerste artikel verscheen in het tijdschrift Informatica in Education. De artikelen zijn het resultaat van een samenwerking tussen Stichting Leaphy en SLO.

Leerlingen die onvoldoende basisvaardigheden hebben, krijgen problemen in het (vervolg)onderwijs en bij hun latere functioneren in de maatschappij. Dat is zorgelijk, vindt ook SLO. Dit najaar komt SLO met een online platform om leraren, schoolleiders en bestuurders handreikingen te bieden bij het versterken van basisvaardigheden van leerlingen.

In hoeverre is het Referentiekader Taal en Rekenen een bruikbaar instrument voor de onderwijspraktijk? In opdracht van het ministerie van OCW evalueerden curriculumexperts van SLO samen met onderzoekers van ResearchNed en Expertisecentrum Nederlands het Referentiekader. Zij maakten voor het eerst de balans op en constateerden verschillende aanbevelingen en verbeterpunten.

Onlangs verscheen in het internationaal wetenschappelijk tijdschrift ‘Informatica in Education’ een eerste artikel over de inzet van de Leaphy robot in het onderwijs. Stichting Leaphy en SLO werken al een aantal jaren samen aan ontwikkeling en onderzoek van een goedkope zelfbouw robot, genaamd Leaphy.