lexicon - Doelen

Dat wat men met een activiteit nastreeft om te bereiken en te leren. In een doel zit een concreet waarneembaar element. Het geeft aan wat er is veranderd in het gedrag, de houding of de kennis van het kind.

Afgeleide begrip(pen)

Ontwikkelingsdoelen: Dat wat door aanbod en rijke leeromgeving wordt nagestreefd, als te stimuleren (volgende) fase in ontwikkeling van een kind of van kinderen. Daarbij wordt ontwikkeling gezien als een natuurlijk proces dat alle kinderen in principe doorlopen. Ontwikkeling van jonge kinderen verloopt integraal en in tijd gevarieerd.
Voorbeeld: De kinderen ervaren dat letters in een boek of tekst een functie en betekenis hebben (functie van geschreven taal).

Leerdoelen: Dat wat met instructie of aanbod wordt nagestreefd, op het niveau van leerinhoud en gedrag. Leerdoelen bestaan uit procesdoelen en productdoelen. Procesdoelen zijn gericht op de lange termijn en productdoelen op de korte termijn, zoals een activiteit.
Voorbeeld leerdoel productgericht: De kinderen leren de letter ‘s’ herkennen in een tekst of kaart met letters en kunnen de letter ‘s’ aanwijzen en benoemen.

Ontwikkelingsdoelen:

• Bij een aanbod voor een langere periode (4-8 weken) wordt omschreven wat de (volgende) ontwikkelingsfase is die waarneembaar op gang wordt gebracht.
• Formuleringen die bij ontwikkelingsdoelen worden toegepast: De kinderen doen ervaring op met…., de kinderen zijn (meer) gericht op…, de kinderen ontwikkelen….
• Na de omschreven periode wordt nagegaan of er ontwikkelingsgroei zichtbaar is. De observatie wordt afgezet tegen een ontwikkelingslijn, waarbij een indeling in de natuurlijke ontwikkelingsfasen van kinderen wordt gehanteerd.

Leerdoelen:

• Bij elke geplande activiteit zijn leerdoelen omschreven, die als onderlegger en richting voor de instructie en begeleiding dienen.
• Formuleringen die bij doelomschrijvingen worden toegepast: "De kinderen leren…, de kinderen kunnen…, de kinderen laten zien…"
• Na de activiteit wordt geëvalueerd of de leerdoelen voor het kind of de kinderen behaald zijn.

Literatuur

• Bosch, A. van den, L. van Waas & M. Weterings (2012). KIJK! Groep 1-2. Praktisch hulpmiddel voor het observeren van de ontwikkeling bij vier- tot zevenjarigen. Vlissingen: Bazalt.
• Louwe, J.J. (red.)(2012). Het OntwikkelingsVolgModel. Verantwoording en achtergrondinformatie. Amersfoort: Agiel.
• Valcke, M. (2010). Onderwijskunde als ontwerpwetenschap. Een inleiding voor ontwikkelaars van instructie en voor toekomstige leerkrachten. Gent: Academia Press.