Bronnen factsheet rekenen-wiskunde

12 maart 2024

Voor de factsheet basisvaardigheden rekenen-wiskunde hebben we gebruik gemaakt van onderstaande bronnen.

Doelgroep: Basisonderwijs

  • Feit: 82% beheerst fundamenteel niveau 1F. 33% beheerst streefniveau 1S.

Bron: Inspectie van het Onderwijs. (2021). Peil. Rekenen-Wiskunde Einde (speciaal) basisonderwijs 2018-2019Utrecht: Inspectie van het Onderwijs. p. 98-99. 
N.B. Het peilingsonderzoek is een low-stake test, waardoor het aannemelijk is dat de werkelijke percentages beheersing 1F en 1S hoger liggen. De eindtoetsen in het po, die kunnen worden beschouwd als een high-stake test, laten hogere percentages beheersing zien. Deze zijn tot nu toe echter onderling onvoldoende vergelijkbaar, waardoor ze geen bruikbaar beeld op stelselniveau bieden.

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2022). Kamerbrief TK Normering eindtoetsen en referentieniveaus primair onderwijs.

Voor sommige scholen zijn de ambities voor de te behalen referentieniveaus 1F (85%) en 1S (65%) einde basisschool te hoog. Om voor jouw school ambitieuze en realistische schooldoelen te bepalen, kun je de handreiking van de PO-Raad raadplegen. Het stappenplan in de handreiking helpt je bij het formuleren van schooleigen doelen.

  • Feit: Lichte stijging niveau eind groep 8.

Bron: Inspectie van het Onderwijs. (2021). Peil. Rekenen-Wiskunde Einde (speciaal) basisonderwijs 2018-2019.Utrecht: Inspectie van het Onderwijs. p. 112-113.

  • Feit: Lichte stijging niveau eind groep 6.

Bron: Meelissen, M., Hamhuis, E., & Weijn, L. (2020). Leerlingprestaties in de exacte vakken in groep 6 van het basisonderwijs: resultaten TIMSS-2019. Universiteit Twente.Trend blz. 25-26

  • Feit: Daling percentage leerling geavanceerde niveau.

Bron: Meelissen, M., Hamhuis, E., & Weijn, L. (2020). Leerlingprestaties in de exacte vakken in groep 6 van het basisonderwijs: resultaten TIMSS-2019. Universiteit Twente. p. 29 
In 2019 haalt 7% het geavanceerde TIMSS-niveau voor rekenen. Ten opzichte van 2011 (5%) en 2015 (4%) is dit een significante toename en gelijk aan het percentage van TIMSS-2007. Ten opzichte van 1995 (12%) is er sprake van een daling.

  • Feit: Nederlandse leerlingen beter dan gemiddelde internationaal.

Bron: Meelissen, M., Hamhuis, E., & Weijn, L. (2020). Leerlingprestaties in de exacte vakken in groep 6 van het basisonderwijs: resultaten TIMSS-2019. Universiteit Twente. p. 118.

Doelgroep: Speciaal basisonderwijs

  • Feit: 15% beheerst fundamenteel niveau 1F. 2% beheerst streefniveau 1S.

Bron: Inspectie van het Onderwijs. (2021). Peil. Rekenen-Wiskunde Einde (speciaal) basisonderwijs 2018-2019.Utrecht: Inspectie van het Onderwijs. p. 98-99.

Voor sommige scholen zijn de ambities voor de te behalen referentieniveaus 1F (85%) en 1S (65%) einde basisschool te hoog. Om voor jouw school ambitieuze en realistische schooldoelen te bepalen, kun je de handreiking van de PO-Raad raadplegen. Het stappenplan in de handreiking helpt je bij het formuleren van schooleigen doelen.

  • Feit: Stabiel laag niveau leerlingen eind groep 8.

Bron: Inspectie van het Onderwijs. (2021). Peil. Rekenen-Wiskunde Einde (speciaal) basisonderwijs 2018-2019.Utrecht: Inspectie van het Onderwijs. p. 114.

Bron: Buisman, M., Kuijper, S., Hickendorf, M., Kuijpers, R.E., Keuning, J., Walet, L., Ankersmit, M., & Van Kronenburg, F. (2020). Rekenvaardigheden in het (S)BO. Technisch rapport Peil.onderwijs Rekenen-Wiskunde einde (speciaal) basisonderwijs 2019. Amsterdam: Kohnstamm Instituut. p. 164-166 en bijlage 2 p. 2019.

  • Feit: Verschillen over de domeinen.

Bron: Inspectie van het Onderwijs. (2021). Peil. Rekenen-Wiskunde Einde (speciaal) basisonderwijs 2018-2019.Utrecht: Inspectie van het Onderwijs. p. 99-100 en 114.

Doelgroep: Voortgezet onderwijs

  • Feit: 55% van de 15 jarige beheerst het basisniveau of hoger.

Bron: Meelissen, M. R. M., Maassen, N. A. M., Gubbels, J., van Langen, A. M. L., Valk, J., Dood, C., Derks, I., In ’t Zandt, M., & Wolbers, M. (2023). Resultaten PISA-2022 in vogelvlucht. Universiteit Twente – 2023 website. p. 25. Geraadpleegd op 4 maart 2023

  • Feit: 27% van de 15 jarige is onvoldoende gecijferd,

Bron: Meelissen, M. R. M., Maassen, N. A. M., Gubbels, J., van Langen, A. M. L., Valk, J., Dood, C., Derks, I., In ’t Zandt, M., & Wolbers, M. (2023). Resultaten PISA-2022 in vogelvlucht. Universiteit Twente – 2023 website. p. 24-25. Geraadpleegd op 4 maart 2023

  • 20% van de havo/vwo-leerlingen is nog niet op het niveau 2F.

Bron: Inspectie van het Onderwijs (2024). Peil.Rekenen en Wiskunde einde Leerjaar 2 voortgezet onderwijs 2021-2022. p. 11-12. Geraadpleegd op 4 maart 2023

  • Aan het einde van het 2e leerjaar heeft 75% van de leerlingen op het niveau vmbo-basis/ kader het referentieniveau 1F nog niet behaald.

Bron: Inspectie van het Onderwijs (2024). Peil.Rekenen en Wiskunde einde Leerjaar 2 voortgezet onderwijs 2021-2022. p. 11-12. Geraadpleegd op 4 maart 2023

  • Het relatieve beheersingsniveau in alle onderwijssoorten is het hoogst voor het domein getallen en het laagst voor het onderdeel wiskundig probleemoplossen.

Bron: Inspectie van het Onderwijs (2024). Peil.Rekenen en Wiskunde einde Leerjaar 2 voortgezet onderwijs 2021-2022. p. 11-12. Geraadpleegd op 4 maart 2023

  • Feit: Het niveau van rekenen-wiskunde van 15-jarige leerlingen in het vo is in 2022 t.o.v. 2018 gedaald.

Bron: Meelissen, M. R. M., Maassen, N. A. M., Gubbels, J., van Langen, A. M. L., Valk, J., Dood, C., Derks, I., In ’t Zandt, M., & Wolbers, M. (2023). Resultaten PISA-2022 in vogelvlucht. Universiteit Twente – 2023 website. p. 21. Geraadpleegd op 4 maart 2023

  • Feit: Internationaal gezien is Nederland het best presterende EU14-land en scoort ruim boven het OESO-gemiddelde.

Bron: Meelissen, M. R. M., Maassen, N. A. M., Gubbels, J., van Langen, A. M. L., Valk, J., Dood, C., Derks, I., In ’t Zandt, M., & Wolbers, M. (2023). Resultaten PISA-2022 in vogelvlucht. Universiteit Twente – 2023 website. p. 21. Geraadpleegd op 4 maart 2023