Actualisatie van de examenprogramma's

In oktober 2024 zijn 61 conceptexamenprogramma’s en bijbehorende toelichtingsdocumenten voor Friese taal en cultuur, klassieke talen, maatschappijleer, moderne vreemde talen, Nederlands en wiskunde havo-vwo gepubliceerd. In maart 2025 zijn daar zeventien conceptexamenprogramma’s inclusief toelichtingsdocumenten van de natuurwetenschappelijke vakken en van de moderne vreemde talen - compact aan toegevoegd. In september 2025 zijn er van een heel aantal programma’s een tweede versie verschenen, aangepast op basis van adviezen van de syllabuscommissie. Dit betreffen Friese taal en cultuur, klassieke talen, moderne vreemde talen Engels, Duits, Frans, Spaans, Italiaans en Chinees, Nederlandse taal en literatuur, wiskunde havo-vwo. Een belangrijke eerste stap op weg naar een actueel curriculum voor de bovenbouw van het vo.

Waarom worden de examenprogramma's geactualiseerd?

Veel examenprogramma’s stammen nog uit de vorige eeuw. Daarom gaf het ministerie van OCW in juni 2022 de opdracht aan SLO om de examenprogramma’s Nederlands, moderne vreemde talen, wiskunde, natuurwetenschappelijke vakken en maatschappijleer te actualiseren. In januari 2023 is ook de actualisatie van de examenprogramma’s Friese taal en cultuur, klassieke talen en de moderne vreemde talen Arabisch, Chinees, Italiaans, Russisch en Turks van start gegaan. In de zomer van 2024 zijn al deze conceptexamenprogramma’s opgeleverd aan het ministerie van OCW. Vanaf september 2024 zijn drie vakvernieuwingscommissies gestart om de examenprogramma’s van bewegen en sport, kunst en cultuur en mens en maatschappij te actualiseren. In september 2025 volgden tenslotte de commissies informatica en maatschappijkunde en maatschappijwetenschappen. Alle vakvernieuwingscommissies ontwikkelen in maximaal 24 maanden tijd conceptexamenprogramma’s voor hun vak(ken) voor vmbo, havo en vwo.

Onder regie van SLO werken leraren, schoolleiders, leerlingen en belangrijke onderwijspartijen samen aan de actualisatie van de examenprogramma’s. In de werkopdracht van het ministerie van OCW zijn de kwaliteitseisen vastgelegd waar de conceptkerndoelen en conceptexamenprogramma’s aan moeten voldoen. De wetenschappelijke curriculumcommissie adviseerde het ministerie hierover.

Een concrete opdracht

Met geactualiseerde examenprogramma’s per vak per schoolsoort en leerweg krijgen scholen een concretere opdracht met een duidelijke omschrijving van wat iedere leerling aan het eind van de bovenbouw vo moet kennen en kunnen. De programma’s bieden leraren daardoor meer houvast om vorm te geven aan hun onderwijs- en toetsprogramma’s. Dat is anders dan in de huidige examenprogramma’s. Die beschrijven globaal en minder concreet wat leerlingen moeten kennen en kunnen en bestaan er grote verschillen tussen vakken en schoolsoorten.

Hoe verder?

Voor vakken met een centraal examen ontwikkelt het College voor Toetsen en Examens (CvTE) conceptsyllabi. Daarna beproeft SLO de conceptexamenprogramma’s (en -syllabi) met leerlingen, leraren en schoolleiders in de praktijk. Bekijk onderstaande animatie hoe we dat aanpakken.

Contactpersoon: Gerdineke van Silfhout