Versterking economische vakken

13 januari 2023

Hoewel beide economische vakken een eigen benadering hebben en ook een eigen 'kengebied' zijn er mogelijkheden om de vakken meer met elkaar te verweven, waardoor het leereffect van beide vakken gezamenlijk voor de individuele leerling groter wordt.

Dit hoeft natuurlijk niet te gebeuren, want lesmethoden en docentkwaliteiten zijn even zo belangrijke factoren. Onderstaande passage over de samenhang tussen de vakken komt uit de VTA (2017). Tevens is bij de downloads een artikel van oud-SLO'er Marc den Elzen (2018) te vinden. Algemeen geldt dat ook in het kader van vaardigheden samenhang kan worden gezocht: onderzoeken, adviseren en bijvoorbeeld modelleren nodigen uit om samenhang tussen vakken te benoemen en waar nodig uit te baten.

Economie en bedrijfseconomie M&O (zie de volgende paragraaf) en economie groeien de laatste jaren inhoudelijk meer naar elkaar toe. Onderzocht zou kunnen worden wat de gevolgen van de scheiding tussen deze twee vakken is voor het economisch inzicht van leerlingen die beide vakken volgen. Daarbij zou het aardig zijn om met een frisse blik naar het curriculum te laten kijken. Bij overlap zijn beide vakken niet gebaat en het doen voorkomen alsof het een wezenlijk verschil in benadering is, lijkt vooral ingegeven om de discussie uit de weg te gaan. Om dergelijke onderwerpen te verkennen zou het goed zijn om hier een commissie voor in het leven te roepen. Binnen het hbo is een dergelijke gang van zaken voor wat betreft het economisch domein al geformaliseerd. Dit heeft in 2014 geresulteerd in het rapport 'Wendbaar in een duurzame economie', van een commissie onder leiding van Mirjam Sent. In dit visiedocument is verkend wat de maatschappelijke ontwikkelingen voor de economische beroepen en daarmee ook economische opleidingen betekenen. Wat vervolgens de betekenis van dit rapport voor het economieonderwijs in het vo is, zou een interessante en vruchtbare verkenning kunnen zijn.

Boot en Kolkman (2016) beschrijven het onderscheid tussen M&O en economie als volgt: 'Het centraal stellen van universele concepten maakt het vak economie wezenlijk anders dan het vernieuwde vak M&O. M&O stelt de context van organisaties en het daarbinnen financieel-economisch handelen van individuen, en ook het 'handelen als eigen persoon' centraal.(…) economie kent een gemeenschappelijke methodologie of focus (die de bril definieert waardoor naar de wekelijkheid wordt gekeken). Het kent een grotere abstractie, en richt zich op 'het aanleren van de economische kijk' aan de hand van een aantal universele concepten die vervolgens op een veelheid aan contexten kunnen worden toegepast. Het vak bedrijfseconomie heeft een duidelijker focus ingebracht door het belang van organisaties in de maatschappij en het eigen financieel-economisch handelen erbinnen en erbuiten." Hierop volgt de opmerking: 'Dat laat onverlet dat er nog kritische geluiden zijn. Hoewel het vernieuwde M&O nadrukkelijk het individu centraal is gaan stellen, ook in de rol van ondernemer, zou de behandeling van organisaties nog sterker gekoppeld kunnen worden aan het belang van relaties.

Hieruit zou ook geconcludeerd kunnen worden dat het vak bedrijfseconomie er bij gebaat zou zijn als bepaalde onderdelen van economie bij bedrijfseconomie worden ondergebracht. Of dat juist om bedrijfseconomie echt te begrijpen er onderdelen van economie bij horen. Voor leerlingen die beide vakken hebben, geldt dit probleem niet. Maar leerlingen die alleen bedrijfseconomie hebben, missen een belangrijke verklaringsgrond voor verschijnselen die zich binnen de organisatie afspelen – omdat bepaalde theorie om wellicht arbitraire gronden tot het domein van economie worden gerekend.