Visie ontwikkelen

10 december 2025

Om binnen je school te komen tot een centraal idee van waaruit het burgerschapsonderwijs ontwikkeld gaat worden, is het belangrijk om met elkaar een visie te vormen als uitgangspunt voor het onderwijsaanbod.

Voor het ontwikkelen van een visie op burgerschap is het volgende nodig:

  • Inventariseer of en hoe de visie op burgerschap is geformuleerd en of die visie voldoende is afgestemd op het schoolbeleid van de school. Stel jezelf ook de vraag of die visie een relatie legt tussen de wettelijke burgerschapsopdracht en de identiteit van de school.

  • Beantwoord een aantal vragen (ja/nee/nog aan werken):
    • Heeft de school een visie op burgerschap uitgewerkt?
    • Is de visie op burgerschap van de school afgestemd op het schoolbeleid? En hoe is dat zichtbaar gemaakt? Is deze bijvoorbeeld opgenomen in het schoolplan en de schoolgids?
    • Legt de visie op burgerschap een relatie tussen de wettelijke burgerschapsopdracht en de identiteit van de school?
    • Laat de visie zien hoe de school invulling geeft aan de inhouden van de wettelijke opdracht voor burgerschapsonderwijs? Waaronder:
      • het bijbrengen van respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat
      • het ontwikkelen van sociale en maatschappelijke competenties waarmee leerlingen deel kunnen uit maken van en bijdragen aan de samenleving
      • het bijbrengen van respect voor en kennis van verschillen, en dat gelijke gevallen gelijk behandeld worden
      • de school is een oefenplaats voor burgerschap.
    • Beschrijft de visie:
      • welke verwachtingen je van leerlingen en medewerkers hebt?
      • wat je belangrijk vindt voor je schoolcultuur en de identiteit van je school?
      • hoe leerlingen zich op school en daarbuiten als burger ontwikkelen?
      • hoe je de schoolomgeving en samenleving bij de leefwereld van de leerlingen betrekt?

  • De volgende documenten kun je gebruiken bij de ontwikkeling van je visie:

  • Stappenplan Burgerschap (SLO, 2025). 
    Om doelgericht, samenhangend en herkenbaar aan burgerschapsonderwijs te werken, is het belangrijk dit proces stap voor stap aan te pakken. Het stappenplan biedt houvast, maar er is volop ruimte voor een eigen invulling.

  • Teamgids Burgerschap voor po (SLO, 2025)
    De Teamgids Burgerschap voor het po is een praktisch en direct inzetbaar hulpmiddel voor je team, boordevol afwisselende werkvormen. In drie bijeenkomsten werk je samen met collega’s en leerlingen aan heldere afspraken en gedeelde inzichten, doe je inspiratie op voor leeractiviteiten en leg je een stevige basis voor je burgerschapsonderwijs.

  • QuickScan Burgerschap(Expertisepunt Burgerschap, 2023)
    Tool voor po en vo om inzichtelijk te maken hoe het burgerschapsonderwijs op dit moment in de school ervaren wordt. Het is een hulpmiddel om in gesprek te gaan en een koers en ontwikkelpunten te formuleren. Om scholen verder op weg te helpen is er ook een Toolbox Burgerschap, met tips, links, informatie en voorbeelden.