Publicaties

Om te weten wat kinderen in Nederland op school leren worden sinds 1987 periodieke peilingsonderzoeken gehouden in het primair onderwijs. De onderzoeken worden gedaan op basis van een zogenaamde domeinbeschrijving. In een domeinbeschrijving wordt beschreven wat de wettelijke eisen zijn voor de inhoud van het specifieke domein en hoe deze inhoudelijke eisen kunnen worden vertaald naar de praktijk van het onderwijs. In 2020 voert de inspectie een peiling uit naar het aanbod en de leerresultaten van burgerschap in het basisonderwijs. Deze domeinbeschrijving vormt daarvoor de basis.

In opdracht van het Ministerie van VWS is in 2015 de Commissie Versterking Infrastructuur Herinnering WOII (Commissie Cohen) ingesteld. Deze commissie heeft twee rapporten opgeleverd waarin verkenningen en voorstellen zijn gedaan voor manieren waarop de Tweede Wereldoorlog ook voor toekomstige generaties betekenis kan blijven hebben. De voorstellen van de commissie richten zich op het vaststellen van uitvoeringsagenda's voor vier domeinen: kennis, museaal, educatie en herdenken, eren en vieren. Voor het domein educatie bleek dat de inbreng van en de band met het onderwijs versterking nodig heeft. Deze publicatie biedt informatie over de positie van de Tweede Wereldoorlog in het curriculum en geeft aan waar mogelijkheden liggen om de samenhang tussen onderwijs en de sector WOII te vergroten.

De scholen van het Samenwerkend Praktijkonderwijs Amsterdam (SPA) willen leerlingen laten uitstromen met een herkenbaar 'diploma praktijkonderwijs'. Het 'diploma' houdt in dat leerlingen zoveel mogelijk toegewerkt hebben naar een AKA-kwalificatie. Sommige leerlingen kunnen zo'n kwalificatie behalen ná (externe) beoordeling, door docenten van het ROC. Ook voor leerlingen die géén volledige kwalificatie kunnen behalen, wordt het AKA-traject als richtinggevend kader beschouwd. Deze leerlingen kunnen deelcertificaten behalen. In het AKA-traject staat het werken aan kerntaken en aan competenties centraal. Voor de zeven kerntaken uit het brondocument Leren, loopbaan en burgerschap van de COLO uit 2007 zijn voorbeelduitwerkingen ontwikkeld die door de leerlingen gebruikt kunnen worden om aan te geven hoe zij aan de kerntaken hebben gewerkt. Deze publicatie bestaat uit drie delen: de voorbereiding op de assessments, een handleiding voor de docent en leerlingenmateriaal.

Een van de taken van de school is een bijdrage te leveren aan de opvoeding van haar leerlingen tot burgers. Een belangrijk aspect van burgerschapsvorming is waardenontwikkeling. Een leerling moet weten welke morele waarden in de Nederlandse samenleving belangrijk zijn, om vervolgens een eigen visie op waarden te ontwikkelen. Van de school wordt een eigen visie op de waarden van de school verwacht, die aansluit bij de belangrijke waarden van de Nederlandse samenleving. Deze handreiking is bedoeld om schoolleiders te ondersteunen in het vormen van die visie en om het proces van waardenontwikkeling in de school te bevorderen.

Losse bijlagen bij het rapport Oorlog en dekolonisatie : heroriëntatie op de Tweede Wereldoorlog en de dekolonisatie van Nederlands-Indië.

Dit rapport doet verslag van een project waarin is verkend hoe de Tweede Wereldoorlog -inclusief de Holocaust- en de dekolonisatie van Nederlands-Indië voorkomen in het curriculum van het primair en voortgezet onderwijs. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen:

het beoogde curriculum: visie en bedoelingen van het leerplan, uitgewerkt in documenten en materialen;

het uitgevoerde curriculum: het-leerplan-in-actie in de feitelijke school- en klassenpraktijk en percepties van leraren daarover;

het gerealiseerde curriculum: de ervaringen en resultaten van leerlingen.

Aanleiding van dit project is de transitie die momenteel gaande is waarbij, als gevolg van het wegvallen van de generatie getuigen, herinnering geschiedenis wordt. Wat betekent dit voor de wijze waarop we in het onderwijs aandacht willen besteden aan deze tijdsperiode en kan daarbij een relatie worden gelegd met doelen voor burgerschapsonderwijs? Een los katern met bijlagen (te downloaden) presenteert de uitgebreide onderzoeksresultaten.

Deze publicatie is het resultaat van een project waarin vijf scholen voor vmbo-onderwijs in samenwerking met SLO hebben verkend hoe debatteren als didactische werkvorm kan worden ingezet in het vmbo. In voorliggende publicatie wordt een relatie gelegd tussen debatteren en actief democratisch burgerschap. Naast deze meer onderwijskundige en theoretische uiteenzetting, is voor en met de deelnemende scholen een set van praktische handreikingen, lesvoorbeelden en instrumenten ontwikkeld.

Democratisch (school-)burgerschap wordt geleerd in de praktijk: leren door doen. Veel aspecten van burgerschap komen in het praktijkonderwijs al aan bod, onder andere binnen thema's van de leerlijn Cultuur en Maatschappij. Maar burgerschap kan nog worden versterkt als de school zelf functioneert als een democratische leef-, leer- en werkgemeenschap. Een middel daartoe is de leerlingenraad. Voorbeelden laten zien hoe PrOscholen een leerlingenraad kunnen opzetten en hoe deze 'levend gehouden' kan worden