Publicaties

Met ingang van 2015 wordt gewerkt met een nieuw centraal examen geschiedenis voor havo en vwo. In de aanloop naar dat nieuwe examen is geëxperimenteerd met het nieuwe examenprogramma. Ervaringen die daarmee sinds 2009 zijn opgedaan zijn verzameld door het bevragen van zowel leraren als leerlingen. In september 2015 is een vragenlijst uitgezet onder docenten. Daarin is gevraagd naar hun ervaringen met het centrale examen en of de examenresultaten voor hen aanleiding zijn om de voorbereiding van het examen anders aan te pakken.

In 2014 (op beperkte schaal) en in 2015 (voor het eerst op alle scholen) werd het nieuwe centraal examen geschiedenis voor havo en vwo afgenomen. Dit rapport is een samenvatting van een onderzoek onder docenten en leerlingen naar de implementatie van dit nieuwe examen. De opbrengsten van dit onderzoek kunnen worden gebruikt om na te gaan of er behoefte is aan klein of groot onderhoud van het examenprogramma en wat de aard daarvan zou moeten zijn.

Met ingang van 2015 wordt gewerkt met een nieuw centraal examen geschiedenis voor havo en vwo. In de aanloop naar dat nieuwe examen is geëxperimenteerd met het nieuwe examenprogramma. Ervaringen die daarmee sinds 2009 zijn opgedaan zijn verzameld door het bevragen van zowel leraren als leerlingen. In 2015 heeft zo'n vragenlijstonderzoek plaatsgevonden onder leerlingen. Het doel van de vragenlijst was een beeld te krijgen van de opvattingen van examenleerlingen havo/vwo over het (nut van het) vak geschiedenis en hun epistemologische opvattingen. Dit rapport bespreekt de uitkomsten van de vragenlijst op hoofdlijnen. Een losse bijlage presenteert de uitgebreide resultaten per thema, uitgesplitst naar havo- en vwo-leerlingen, naar goede, minder goede en zwakke leerlingen en naar jongens en meisjes. Ook wordt gekeken of leerlingen van wie een of beide ouders niet in Nederland zijn geboren tot andere oordelen komen dan de overige leerlingen.

Met ingang van 2015 wordt gewerkt met een nieuw centraal examen geschiedenis voor havo en vwo. In de aanloop naar dat nieuwe examen is geëxperimenteerd met het nieuwe examenprogramma. Ervaringen die daarmee sinds 2009 zijn opgedaan zijn verzameld door het bevragen van zowel leraren als leerlingen. In 2015 heeft zo'n vragenlijstonderzoek plaatsgevonden onder leerlingen. Het doel van de vragenlijst was een beeld te krijgen van de opvattingen van examenleerlingen havo/vwo over het (nut van het) vak geschiedenis en hun epistemologische opvattingen. Dit rapport bespreekt de uitkomsten van de vragenlijst op hoofdlijnen. Een losse bijlage presenteert de uitgebreide resultaten per thema, uitgesplitst naar havo- en vwo-leerlingen, naar goede, minder goede en zwakke leerlingen en naar jongens en meisjes. Ook wordt gekeken of leerlingen van wie een of beide ouders niet in Nederland zijn geboren tot andere oordelen komen dan de overige leerlingen.

Sinds 2015 worden de handreikingen voor het schoolexamen zowel op papier als in de vorm van een website aangeboden. De digitale omgeving biedt de mogelijkheid om de informatie sneller te actualiseren en/of aan te vullen. Ook deze handreiking is opgebouwd volgens het nieuwe concept en bestaat uit twee onderdelen: dit basisdocument en de meer uitgebreide website. Deze handreiking voor Chinese Taal en Cultuur – Variant lang bevat uitwerkingen van alle eindtermen van het eindexamenprogramma. De handreikingen se bevatten suggesties en adviezen voor de inrichting van het schoolexamen en hebben een niet voorschrijvend karakter.

Sinds 2015 worden de handreikingen voor het schoolexamen zowel op papier als in de vorm van een website aangeboden. De digitale omgeving biedt de mogelijkheid om de informatie sneller te actualiseren en/of aan te vullen. Ook deze handreiking is opgebouwd volgens het nieuwe concept en bestaat uit twee onderdelen: dit basisdocument en de meer uitgebreide website. Deze handreiking voor Chinese Taal en Cultuur – Variant lang bevat uitwerkingen van alle eindtermen van het eindexamenprogramma. De handreikingen SE bevatten suggesties en adviezen voor de inrichting van het schoolexamen en hebben een niet voorschrijvend karakter.

In dit rapport wordt een advies voor een nieuw examenprogramma voor het keuzevak informatica in de bovenbouw havo en vwo gepresenteerd. Het advies schenkt zowel aandacht aan de inhoud als aan de invoering van het examenprogramma. Er worden aanbevelingen gedaan voor acties op de korte termijn, maar ook maatregelen om de continuïteit van het vernieuwde schoolvak informatica te garanderen komen aan de orde.

Scholen hebben in de onderbouw de mogelijkheid om een meer praktische invulling te geven aan hun lessen. Veel leerlingen zijn gebaat bij meer praktijk. In scholen zijn veelal genoeg opdrachten voorhanden, wat echter vaak ontbreekt is een ordening. Deze publicatie biedt daarom ordening in de opdrachtenreeks, waarmee door een 'dashboard' opdrachten gelabeld kunnen worden. Uitgangspunt hierbij is een aantal praktijkgerichte leerlijnen. Elke leerlijn wordt verdeeld in een inhoudslijn (waar gaat het over), een onderwijslijn (wat doet de docent) en een lijn van de lerende (wat doet de leerling). Ook wordt ingegaan op een aantal verschillende opdrachtvormen. De combinatie opdrachtvorm en de bijbehorende leerlijnen geeft een ordening die een docent in staat stelt om voor een individuele leerling een opdracht te kiezen die past in zijn of haar ontwikkeling. Het ordeningssysteem kan daarbij ook gebruikt worden als een portfolio om de ontwikkeling van de leerling in beeld te brengen.

Om te weten wat kinderen in Nederland op school leren worden sinds 1987 periodieke peilingsonderzoeken gehouden in het primair onderwijs. De onderzoeken worden gedaan op basis van een zogenaamde domeinbeschrijving. In een domeinbeschrijving wordt beschreven wat de wettelijke eisen zijn voor de inhoud van het specifieke domein en hoe deze inhoudelijke eisen kunnen worden vertaald naar de praktijk van het onderwijs. Deze publicatie betreft het domein Engels in het basisonderwijs.

In het schooljaar 2013/2014 zijn de nieuwe examenprogramma's voor biologie, natuur- en scheikunde ingevoerd. Daaraan voorafgaand zijn in een nulmeting de oude en de nieuwe examenprogramma's vergeleken. De voorliggende tussenmeting uit 2014 heeft plaatsgevonden onder docenten die inmiddels een jaar ervaring hadden met de nieuwe programma's in 4havo en 4vwo. Waar mogelijk zijn de resultaten uit deze tussenmeting vergeleken met die uit de nulmeting. Naast gesignaleerde verschillen tussen oude en nieuwe examenprogramma's en verschillen tussen de drie vakken onderling komt aan bod hoe leerlingen de vernieuwde vakken ervaren. Een conclusie en discussie sluiten het rapport af.