Iets wat al jaren door de schoolgangen gonst, maar wat SLO nu ook daadwerkelijk in opdracht van het ministerie van OCW uitvoert: het actualiseren van het curriculum. Passend bij de tijd van nu. “In plaats van aanbodgerichte onderwijsdoelen, hebben we de focus verschoven naar wat moet een leerling écht kennen, kunnen en ervaren”, vertelt Jindra Divis, voorzitter van SLO.
Tekst: Esmee Weerden
Door een andere focus, wordt het nieuwe curriculum veel praktischer ingestoken. “Een mooi nieuw fundament”, aldus Divis. “Ook is er veel meer samenhang gecreëerd. Zo kun je een biologieles over boomsoorten koppelen aan rekendoelen die gaan over het aflezen en vergelijken van tabellen en grafieken. Of leerlingen in een geschiedenisles een betoog laten schrijven over het Nederlands slavernijverleden. Basisvaardigheden worden dan in verschillende vakken onderwezen. Door de nadruk op samenhang pak je ook meteen de overladenheid van het curriculum aan.”
Intensieve samenwerking
Divis: “Wij vergelijken bij SLO het curriculum met treinrails die je eerst goed moet neerleggen, alvorens je er een trein op laat rijden. De rails geven richting en handvatten aan de machinist, oftewel de leraar, die er samen met bestuurders en schoolleiders voor zorgt dat de schoolreis goed uitgevoerd wordt.” Een belangrijk en intensief samenspel dus. Divis: “Samen met leraren, schoolleiders, bestuurders, vakspecialisten, wetenschappers, methode- en toetsmakers en allerlei onderwijsorganisaties werken we hard aan het actualiseren van het curriculum.”
Met het nieuwe curriculum moet elke generatie gelijke kansen krijgen om goed voorbereid te zijn op de toekomst.
Beproeven van conceptkerndoelen
Het nieuwe curriculum wordt zo ingericht dat het een goede doorstroom bevordert naar het vervolgonderwijs en bijdraagt aan het kunnen functioneren in de maatschappij. Divis: “Basisvaardigheden voor Nederlands en rekenen en wiskunde zijn daarin van groot belang, net als de basisvaardigheden op het gebied van digitale geletterdheid en burgerschap. Ingegeven door politieke urgentie is daarom de keuze gemaakt om eerst hiervoor de kerndoelen te actualiseren. In 2024 start de fase van beproeven van de conceptkerndoelen Nederlands en rekenen en wiskunde. Scholen gaan dan de conceptkerndoelen beproeven op bruikbaarheid in hun onderwijspraktijk. Vervolgens gaan we in gesprek met scholen over wat zij nodig hebben voor de implementatie van de doelen.” Daarna volgt een landelijk wetgevingstraject. De verwachting is dat de landelijke implementatie van de geactualiseerde kerndoelen van de geprioriteerde vakken in het schooljaar 2025-2026 kan plaatsvinden.
Belangrijke momenten schooljaar 2023-2024
28 september 2023: oplevering conceptkerndoelen Nederlands en rekenen-wiskunde aan het ministerie van OCW
10 oktober 2023: landelijk congres actualisatie kerndoelen.
2024: beproeven van kerndoelen op scholen. Aanmelden hiervoor als school kan via: actualisatiebeproeven@slo.nl
Actualiseren van de examenprogramma's
Ook de examenprogramma’s voor de bovenbouw van het v(s)o worden door SLO en de verschillende onderwijspartijen onder de loep genomen. De conceptexamenprogramma’s van de geprioriteerde vakken (Nederlands, wiskunde, natuurwetenschappelijke vakken, moderne vreemde talen, klassieke talen, maatschappijleer en Friese taal & cultuur) worden in 2024 opgeleverd, vervolgens beproefd en krijgen daarna gefaseerd hun plek in het onderwijs. Burgerschap en digitale geletterdheid krijgen een plek in de examenprogramma’s.
Een nieuwe ontwikkeling is de toevoeging van het examenvak praktijkgericht programma voor het vmbo gl en tl. Divis: “Dit vak helpt leerlingen bij het maken van een bewuste keuze voor hun vervolgopleiding. Het gaat over kennis toepassen en niet alleen kennis tot je nemen. Leerlingen maken realistische opdrachten in samenwerking met bedrijven. Heel praktijkgericht dus, waardoor leerlingen klaargestoomd worden voor het meedraaien in de maatschappij.” Vanaf schooljaar 2024-2025 kunnen scholen kiezen voor een praktijkgericht programma.
Aan de slag met basisvaardigheden
Scholen die nu al aan de slag willen met het versterken van basisvaardigheden van hun leerlingen op het gebied van Nederlands, rekenen-wiskunde, digitale geletterdheid en burgerschap vinden deze informatie op slo.nl/basisvaardigheden
Voorbereid op de toekomst
Divis: “Het nieuwe curriculum is niet in een dag vormgegeven. We zijn blij dat de trein nu eindelijk aan het rijden is. We zetten iets neer waar we de komende jaren mee vooruit kunnen. Zodat elke generatie gelijke kansen krijgt om goed voorbereid te zijn op de toekomst.”
Dit artikel is verschenen in de congresspecial van het VO-magazine in september 2023.
Jindra Divis is voorzitter van het bestuur van SLO.