Kiezen of verliezen? Het curriculum in tijden van lerarentekort
Reactie SLO op ‘Schaarste schuurt’: een verkenning van de Onderwijsraad.
Goed onderwijs gebeurt in de klas. Het vakmanschap van de leraar en de context van de leerling moeten daarin leidend zijn. In het maatschappelijke debat overschaduwt het lerarentekort steeds vaker het gesprek over de kwaliteit van het onderwijs en daarmee ook de voorgestelde keuzes. En dat in een tijd dat de druk op taal en rekenen hoger is dan ooit. Het vergroten van het curriculumbewustzijn, een duidelijkere en meer afgebakende opdracht aan scholen en gezamenlijke verantwoordelijkheid kunnen zorgen voor minder overladenheid van het onderwijs.
Curriculumbewustzijn helpt scholen keuzes te maken in hun onderwijsaanbod
De huidige kerndoelen en examenprogramma’s zijn verouderd en bovendien vaag geformuleerd. Dit leidt ertoe dat het voor leraren onduidelijk is wat moet en mag. De uitvoering van een veelvoud aan methodes, om alle vakken, leergebieden en thema’s te dekken, voert soms de boventoon ten opzichte van de doelen die leerlingen moeten bereiken. Dat kan leiden tot hoge werkdruk en maakt het voor leraren momenteel lastig om bewust en afgewogen te kiezen in het onderwijsaanbod. Jindra Divis, voorzitter SLO: “Doordachte keuzes maken in wat wel en niet deel uitmaakt van het onderwijsaanbod, begint met een stevig curriculumbewustzijn van leraren en schoolleiders. Wij zien dat dit voor een deel van de schoolleiders en leraren geen dagelijkse praktijk is. Het is bijzonder waardevol om zowel tijdens als na de opleiding te zorgen voor rijk onderwijs op curriculumbewustzijn.”
Duidelijkere en meer afgebakende opdracht aan scholen
De Onderwijsraad pleit voor het structureel vastleggen van minder onderwijstijd, dat is zeker een optie. Wij vinden het belangrijker scherp te kijken naar wat een leerling nodig heeft om een goede basis te verkrijgen. Met de actualisatie van het curriculum scheiden wij het kaf van het koren: wat behoort wel tot de opdracht van de overheid aan scholen en wat niet? Van belang is dat we leerlingen beter voorbereiden op het vervolgonderwijs en hun plek in de maatschappij. Dat doen we door de doelen concreter te maken, waardoor er juist een meer afgebakende opdracht aan scholen komt.
Gezamenlijke opdracht om ruimte te creëren
Divis: “Het is een gezamenlijke opdracht voor alle partijen in de onderwijsketen om de overladenheid van het onderwijs terug te dringen. Het begint met de overheid die duidelijke keuzes maakt wat wel en niet tot de opdracht aan scholen behoort. SLO vertaalt deze opdracht samen met de scholen in een helder landelijk curriculum. Methodemakers ontwikkelen methodes die hierop aansluiten. Scholen maken curriculumbewuste keuzes om goed onderwijs te kunnen aanbieden. Op die manier komt er weer meer ruimte voor het vakmanschap van de leraar”.