Friese taal - Schriftelijk onderwijs - kerndoel 20 - Toelichting en verantwoording


De leerlingen leren informatie te verwerven uit teksten in het Fries in frequent voorkomende teksttypen (zoals artikelen in jeugdrubrieken, liedjes, verhalen).


Bij dit kerndoel gaat het erom dat leerlingen verschillende soorten teksten lezen, zowel verhalende als informatieve, instructieve en betogende teksten. 'Informatie verwerven' wordt in de uitwerking van dit kerndoel ruim geïnterpreteerd, zodat ook het lezen van verhalende teksten aan bod kan komen.

Leerlingen passen voor, tijdens en na het lezen van een tekst strategieën toe om de tekst te begrijpen, zoals: het leesdoel bepalen, activeren en gebruiken van de eigen kennis over de inhoud van een tekst en kennis van tekstsoorten en tekststructuren, het leggen of afleiden van verbanden of relaties tussen woorden, zinnen en alinea's, het voorspellen en controleren van voorspellingen, het maken van voorstellingen, het zelf stellen en beantwoorden van vragen en het reflecteren (op inhoud en proces). Met behulp van leesstrategieën kunnen leerlingen zich een effectieve, flexibele aanpak van het lezen eigen maken.

Studerend lezen is te beschouwen als een activiteit waarbij de tekst opnieuw aan de orde wordt gesteld. Het lezen is dan niet meer gericht op begrip, maar op doelen die in het verlengde liggen van tekstbegrip en die van belang zijn voor de ontwikkeling van studievaardigheden. In de eerste plaats is studerend lezen gericht op het onthouden of overzichtelijk presenteren van de gelezen en begrepen informatie. In de tweede plaats gaat het ook om het vergelijken van gelezen informatie uit verschillende bronnen, om het selecteren van schriftelijke informatie voor bepaalde studiedoeleinden en om het kritisch beoordelen van informatie.

Bij dit kerndoel gaat het er ook om dat kinderen vertrouwd raken met specifiek Friese klinkers en hun notatiewijze en lettercombinaties, specifiek Friese woord- en zinsvorming en manieren van uitdrukken.

Van belang is dat de afstand tussen onderwerp en lezer niet te groot wordt.