Engels - kerndoel 14 - Toelichting en verantwoording


De leerlingen leren in het Engels informatie te vragen of geven over eenvoudige onderwerpen en zij ontwikkelen een attitude waarbij ze zich durven uit te drukken in die taal.


Bij dit kerndoel ontwikkelen de leerlingen een houding waarbij ze informatie die voor hen belangrijk is vragen of geven. De uitspraak is begrijpelijk en verstaanbaar voor personen buiten de klas en niet noodzakelijkerwijs Brits-Engels.

De eenvoudige onderwerpen passen bij hun leeftijd, belevingswereld en taalvaardigheidsniveau. Ze leren strategieën toe te passen om woorden en informatie van hun gesprekspartner te interpreteren en zelf te gebruiken. Ze drukken zich daarbij als ondersteuning ook non-verbaal uit door bijvoorbeeld voorwerpen of richting aan te wijzen.

Zie de toelichting bij kerndoel 13 voor de verschillende scenario's voor Engels in het basisonderwijs.

Dit kerndoel 14 impliceert als beoogd niveau voor spreken (productie) en gesprekken voeren (interactie) aan het eind van de basisschool niveau A1 van het gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor talen (ERK).

'Ik kan eenvoudige uitdrukkingen en zinnen gebruiken om mijn woonomgeving en de mensen die ik ken, te beschrijven' (productie).

'Ik kan deelnemen aan een eenvoudig gesprek, wanneer de gesprekspartner bereid is om zaken in een langzamer spreektempo te herhalen of opnieuw te formuleren en mij helpt bij het formuleren van wat ik probeer te zeggen. Ik kan eenvoudige vragen stellen en beantwoorden die een directe behoefte of zeer vertrouwde onderwerpen betreffen' (interactie).

Zie de toelichting bij kerndoel 13 voor de haalbaarheid van niveau A1.

Bronnen:

  • Language proficiency handbook;
    www.isbe.net/assessment/pdfs/lang_pro.pdf
  • Bodde-Alderlieste, M. e.a. (2001). Werken in Fasen. Groningen: Wolters-Noordhoff.
  • Bodde-Alderlieste, M. e.a. (2001). Oriëntatie op Engels in het basisonderwijs. Groningen: Wolters-Noordhoff.
  • Europees Referentiekader
  • Taalprofielen
  • (2000). Hello World. Den Bosch: Malmberg.
  • Informatie over CLIL; www.clilcompendium.com of www.europeesplatform.nl
  • Groot, P. (2006). Stepping Stones...op weg naar vroeg vreemde talenonderwijs. Europees Platform voor het Nederlandse Onderwijs.
  • (2001). Common European Framework of Reference for Languages. Raad van Europa, 77
  • (1997). Language proficiency handbook;
    www.isbe.state.il.us/assessment/pdfs/lang_pro.pdf

Toelichting: Non-verbaal reageren

Non-verbaal reageren = op gesproken of gezongen taal reageren door iets aan te wijzen, een opdracht uit te voeren, nee te schudden, ja te knikken, etc.

Toelichting: Pre-productieve stadium en early production

Pre-productieve stadium = nog niet zelf produceren van taal maar herkennen en naspreken, meezingen.

Early production = het nazeggen van vaak herhaalde woorden; vragen beantwoorden met yes of no; het uitvoeren van eenvoudige opdrachten.

Toelichting: Profiel vakleraar Engels

De leraar Engels voldoet aan het volgende profiel:

  • Zij is vakleraar (Engels) en zo mogelijk ook groepsleraar;
  • Zij is native of near-native English Speaking Teacher (EST);
    De native speaker heeft een goede beheersing van het Nederlands op niveau B1/B2 van het ERK en kennis van het Nederlandse schoolsysteem;
    De near-native leraar beheerst het Engels op C1/B2 van het ERK.
  • Zij gebruikt de doeltaal als voertaal in de klas;
  • Zij heeft een professionele houding;
  • Zij is bekend met vakdidactiek vreemdetaalverwerving van jonge kinderen, m.n. vvto;
  • Zij is bereid tot bij- en nascholing in taalvaardigheid en vakdidactiek;
  • Zij is bereid tot samenwerking en collegiale consultatie/intervisie met collega's;
  • Zij is in staat om te differentiëren.

Toelichting: (Near-)native speaker

Native speaker/English speaking teacher (EST) = een Engelstalige leraar (Engels als moedertaal).

Near-native speaker = een leraar die het Engels zeer goed beheerst en praktisch moedertaalspreker is van het Engels.

Toelichting: TPR/Total Physical Response

TPR/Total Physical Response = het uitvoeren van opdrachten die worden gegeven (en/of voorgedaan) in de vriendelijk gebiedende wijs; bijvoorbeeld 'Stand up, toch your hair, touch your nose, sit down'.

Toelichting: Profiel groepsleraar Engels

De groepsleraar die Engels geeft, voldoet aan het volgende profiel:

  • Zij is geïnteresseerd in en gemotiveerd voor vvto;
  • Zij is bereid om bij- en na te scholen;
  • Zij is bereid en in staat om samen te werken met de Engelstalige leraar;
  • Zij is bereid tot intervisie en collegiale consultatie t.b.v. vvto;
  • Zij heeft een redelijke beheersing van het Engels (B1/B2 van het ERK).

Toelichting: Pre-productieve stadium

Pre-productieve stadium = nog niet zelf produceren van taal maar herkennen en naspreken, meezingen.

Early production = het nazeggen van vaak herhaalde woorden; vragen beantwoorden met yes of no; het uitvoeren van eenvoudige opdrachten.

Toelichting: Speech emergence

Speech emergence = beginnende spreekvaardigheid waarbij de kinderen (langere) zinnen gebruiken. Ze kunnen in een gesprek antwoorden.

Toelichting: Noties

Noties = woorden en zinnen in het Engels, bijvoorbeeld: 'Where's the mouse?'.

Vaste noties = standaardzinnen die de kinderen uit hun hoofd kunnen leren, bijvoorbeeld 'Where's the...?'.

Variabele noties = woorden of onderdelen van zinnen die kunnen variëren, bijvoorbeeld dieren: cat, dog, pig, duck.

Toelichting: Concentrisch werken

Concentrisch werken = er is niet zozeer een opbouw in moeilijkheidsgraad maar een uitbouw met woorden, zinnen en vaardigheden per thema.

Toelichting: Fluency

Fluency = beheersing van de taal; vloeiendheid waarmee men spreekt.

Toelichting: Profiel leraar Engels

De leraar die Engels geeft, voldoet aan het volgende profiel:


Bij CLIL:

  • De leraar heeft een zeer goede beheersing van het Engels;
    Zij is bij voorkeur een (near) native speaker of een non-native speaker met een zeer goede beheersing van het Engels (B2/C1 van het ERK).
  • Zij heeft kennis van en inzicht in vakdidactiek vvto/CLIL;
  • Zij heeft een professionele houding;
  • Zij is bereid tot bij-/nascholing taalvaardigheid en vakdidactiek;
  • Zij is bereid tot samenwerking en collegiale consultatie/intervisie met collega's;
  • Zij is in staat om te differentiëren.

Voor (Vervoegd) Eibo:

  • De leraar is niet noodzakelijkerwijs een native speaker maar beheerst het Engels redelijk tot goed;
    Zij beheerst het Engels minimaal op B2.
  • Zij heeft kennis van en inzicht in vakdidactiek Eibo (vierfasenmodel) vanaf groep 5 t/m groep 8;
  • Zij heeft kennis van en inzicht in Engels in de voorgaande en volgende leerjaren en in de onderbouw van het voortgezet onderwijs;
  • Zij heeft een professionele houding;
  • Zij is bereid tot bij-/nascholing taalvaardigheid en vakdidactiek;
  • Zij is bereid tot samenwerking en collegiale consultatie/intervisie met collega's;
  • Zij is in staat om te differentiëren.

Toelichting: Vierfasenmodel

Vierfasenmodel = vakdidactisch model voor Engels in het basisonderwijs waar bij het leerproces via vier fasen verloopt om het rendement van de lessen te waarborgen:

  • Introductiefase: startfase van een nieuw onderwerp waarin de leerkracht voorkennis inventariseert, de leerlingen motiveert voor het nieuwe onderwerp en aangeeft wat ze straks kunnen doen.
  • Inputfase: fase waarin de leerlingen luisterfragmenten beluisteren over het onderwerp en waarin nieuwe stof wordt gepresenteerd. De input wordt verwerkt naar vorm en inhoud met behulp van richtvragen.
  • Oefenfase: fase waarin de kinderen de nieuwe gepresenteerde stof oefenen in schriftelijke en mondelinge oefeningen, oplopend van receptief naar (re-)productief en van gesloten naar minder gesloten.
  • Transferfase: fase waarin de leerlingen laten zien hoe ze het geleerde toepassen in verschillende situaties. Ze gebruiken ook voorkennis en buiten school geleerd Engels.

Deze fasen komen niet in één les maar in een lessenserie voor.

Toelichting: Fillers

Fillers = woorden die je gebruikt om tijd te winnen om na te denken of om het gesprek gaande te houden, bijvoorbeeld: well, really, ofcourse, let me see.

Toelichting: Varianten

Varianten = andere zin dan de standaardzin.

Bijvoorbeeld: 'Have you got banana icecream?' in plaats van de standaard aangeleerde zin 'Can I have a banana icecream, please?

Toelichting: Vvto

Vroeg vreemdetalenonderwijs (vvto) = Engels vanaf groep 1 of eerder: geen lesjes Engels maar een aantal dagelijkse activiteiten wordt in het Engels aangeboden.