Eeuwenlang viel beroepsonderwijs samen met arbeid. De bekendste vorm hiervan is het gildewezen. Dit verdween in de loop van de 18e eeuw. Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw kreeg het beroepsonderwijs in Nederland als afzonderlijke institutie gestalte. Sindsdien is er veel veranderd. Het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) is volop in ontwikkeling en beweegt mee met de veranderingen in de wereld. Het vmbo en omvat vier leerwegen:
- basisberoepsgerichte leerweg (bbl),
- kaderberoepsgerichte leerweg (kbl),
- gemengde leerweg (gl) en
- theoretische leerweg (tl).
Beroepsgerichte programma’s (bbl/kbl)
Het vmbo heeft tien beroepsgerichte programma’s. Naast de tien profielvakken zijn er keuzevakken. Deze systematiek maakt het mogelijk aan te sluiten bij actuele ontwikkelingen. Welke keuzevakken worden aangeboden is aan de school. De school kan ervoor kiezen om maximaal twee profielmodulen van een ander profiel als keuzevak in te zetten. Bbl- en kbl-leerlingen kiezen een profielvak (set van vier modulen) en vier keuzevakken (vier modulen).
Met de examenprogramma’s krijgt de oriëntatie op de vervolgopleiding extra aandacht en wordt de positie van loopbaanoriëntatie en -begeleiding geformaliseerd. Door het systeem van profielen en keuzevakken krijgen leerlingen de keuze tussen een brede oriëntatie en een gerichte voorbereiding op een specifieke beroepsopleiding, en alle mogelijke varianten daar tussenin.
Praktijkgerichte programma’s (gl/tl)
De praktijkgerichte programma's zijn volop in ontwikkeling. In een pilot met ruim 150 vmbo-scholen worden examenprogramma’s voor 13 praktijkgerichte programma’s beproefd. Samen met pilotscholen en stakeholders denkt SLO na over de implementatie van de programma’s in het onderwijs. We brengen verschillende perspectieven bij elkaar en benutten de expertise van anderen. Zo werken we onder andere samen met docenten van het vmbo, havo en mbo en partijen als Platform-TL, SPV, VO-raad, MBO-raad, Havoplatform, VNO-NCW en het LAKS.
Vanaf 2024 kunnen alle scholen aan de slag met een praktijkgericht programma. Leerlingen ontvangen dan in leerjaar 3 en 4 praktijkgericht onderwijs. Dit doen ze aan de hand van levensechte opdrachten voor een opdrachtgever uit het bedrijfsleven, instellingen of vervolgonderwijs. Het doel is om leerlingen te helpen bij het maken van een onderbouwde keuze voor het vervolgonderwijs in mbo niveau 4 of het havo.
Actualisatie avo-vakken
De landelijke vastgelegde examenprogramma’s zijn niet meer actueel. Om leerlingen goed voor te blijven bereiden op hun vervolgopleidingen en toekomst worden deze geactualiseerd. Vanaf maart 2022 start de actualisatie van de examenprogramma’s van de vakken Nederlands, wiskunde, maatschappijleer, de moderne vreemde talen en de natuurwetenschappelijke vakken.
contactpersonen
beroepsgerichte programma's
praktijkgerichte programma's