In een reeks van drie verhalen vertelt Rob van Gameren over de ervaringen rond digitale geletterdheid op zijn school, het ROER College Schöndeln in Roermond.
Deel 1 – De inventarisatie: waar staan we en waar willen we naartoe?
Digitale geletterdheid (informatievaardigheden, mediawijsheid, ICT-basisvaardigheden en computational thinking) krijgt een steeds belangrijkere plek in het voortgezet onderwijs. Voor scholen is het niet langer de vraag of ze ermee aan de slag gaan, maar hoe. Op het ROER College zijn we samen met collega’s een traject gestart om Digitale Geletterdheid (DG) structureel in te bedden in ons curriculum. In deze blogreeks neem ik je mee in onze aanpak. Niet als blauwdruk, maar als inspiratie. Want elke school is anders, maar veel uitdagingen zijn herkenbaar.
De reeks bestaat uit drie delen:
- De inventarisatie: wat is er al, wat missen we en wat zeggen de kerndoelen?
- Het advies: verschillende scenario’s en de keuzes die we als school maakten.
- De uitwerking: hoe we DG concreet vormgeven in de brugklas - met een doorkijk naar de bovenbouw.
Mogelijk volgt later een vierde deel over AI in het onderwijs, een thema dat DG overstijgt maar er onlosmakelijk mee verbonden is.
De inventarisatie: de nulmeting
Onze aanpak is mede gebaseerd op het beleid van onze scholengroep SOML en het ROER College, waarin digitale vaardigheden worden benoemd als essentiële competentie voor de 21e eeuw. Vanuit die visie stelden we onszelf bij de start van dit traject een belangrijke vraag:
Wat doen we al aan Digitale Geletterdheid, en sluit dat aan op de landelijke ambities en kerndoelen?
Cruciaal voor het formuleren van een goed advies en het creëren van draagvlak.
Wat bleek?
- In de brugklas waren er al enkele ICT-lessen, gegeven door mentoren. Die waren waardevol, maar nog vrij versnipperd.
- In het vak ID+ (het vak dat met name bijdraagt aan de ontwikkeling van vaardigheden en competenties van de leerlingen) kwamen verschillende onderdelen terug die raken aan digitale geletterdheid, maar deze waren niet breed bekend of expliciet gekoppeld aan de aanbodsdoelen (die nu verder zijn ontwikkeld in conceptkerndoelen).
- In 2023 ontwikkelde een innovatiegroep lessen rondom DG. Deze zijn met inzet en enthousiasme opgezet, maar zijn niet schoolbreed en uniform ingevoerd.
We bestudeerden de nieuwe conceptkerndoelen Digitale Geletterdheid (maart 2024), voerden gesprekken met brugklasmentoren en bezochten twee scholen binnen de stichting die verder gevorderd zijn met DG. Ook onderzochten we bestaande lesprogramma’s met theorie, opdrachten en toetsen in de ELO. Deze bleken vooral theoretisch van aard, met relatief weinig ruimte voor toepassing of vakoverstijgende opdrachten.
Conclusie?
We waarderen wat er tot nu toe is gedaan, maar zien ook dat ons huidige programma de nieuwe kerndoelen nog onvoldoende dekt. Sommige onderdelen zijn bovendien aan actualisatie toe. Tijd voor een volgende stap , met behoud van het goede en ruimte voor vernieuwing.
In deel 2 vertel ik hoe we op basis van deze inventarisatie tot een advies kwamen: met meerdere invoeringsscenario’s, aandacht voor draagvlak en een gedeeld eigenaarschap.
Heb je zelf al stappen gezet op jouw school? Of sta je nog aan het begin? We zijn benieuwd naar jouw ervaringen. Sparren? Graag! Neem gerust contact op.
Rob van Gameren <r.vangameren@roercollege.nl>