Een inspirerende bijeenkomst over basisvaardigheden taal-Nederlands en rekenen-wiskunde in het gespecialiseerd onderwijs

28 november 2022

De netwerkbijeenkomst van 16 november 2022 stond in het teken van basisvaardigheden taal-Nederlands en rekenen-wiskunde. Deze bijeenkomst begon met een toelichting van Iris Verbruggen (SLO) over de door SLO ontwikkelde infographics en adviezen en een gesprek met deelnemers over basisvaardigheden bij de leerlingen in hun doelgroep(en).

Welke zorgen heb je als het gaat om het leren van de basisvaardigheden bij jouw leerlingen?

Via een korte verkenning door vragen in mentimeter kwam onder andere aan de orde dat het voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften bij basisvaardigheden niet alleen gaat om taal-Nederlands en rekenen-wiskunde. Communicatieve redzaamheid, versterken van sociale en emotionele vaardigheden en burgerschapsvaardigheden werden genoemd als belangrijke vaardigheden voor deze doelgroep.

Deelnemers deelden hun eigen initiatieven in reactie op de vraag ‘Wat doe je zelf al als het gaat om het versterken van de basisvaardigheden?’. Zowel meer algemene initiatieven zoals groepsdoorbrekend werken als taal- en rekenspecifieke interventies als meer effectieve leestijd en extra aandacht aan automatiseren, zijn genoemd. Voor specifieke doelgroepen en leerlingen zijn sommige onderdelen van de basisvaardigheden taal-Nederlands (denk aan mondelinge taal voor dove leerlingen) en rekenen-wiskunde (werken aan inzicht bij breuken voor leerlingen met lager leervermogen) in meer of mindere mate haalbaar. De zorg hierover werd met elkaar gedeeld.

Stanja Oldengarm vertelde over de mogelijkheden van de Reflectiewijzer Rekenen-wiskunde bij het versterken van basisvaardigheden rekenen-wiskunde. Deze tool kan helpen om op scholen het gesprek op gang te brengen. Hoe zorg je ervoor dat de rekenles voor alle leerlingen iets te bieden heeft? Blijf je hoge verwachtingen houden van alle leerlingen? Met richtinggevende vragen over bijvoorbeeld differentiatie en gerichte suggesties en verwijzingen kun je het gesprek aangaan over het inrichten van het reken-wiskundeonderwijs op jouw school.

Wat zou het mooi zijn als de reflectiewijzer rekenen-wiskunde ook geschikt gemaakt zou kunnen worden voor de zml en/of mytylgroep

Een van de adviezen voor het versterken van basisvaardigheden waar de deelnemers meer informatie over wilden zien, is ‘Zorg voor een betekenisvolle verbinding tussen taalverzorging en lezen, schrijven en mondelinge taalvaardigheid.

Jocelijn Pleumeekers, leraar in het vso en curriculumontwikkelaar Nederlands bij SLO, deelt graag haar ervaringen over de werkwijze op haar school, VSO De Taalbrug. Juist voor de leerlingen in het cluster-2-onderwijs is heel veel en een rijk taalaanbod op een passende manier belangrijk.

Jocelijn vertelt vol enthousiasme over projectonderwijs als mogelijkheid om taal betekenisvol en praktisch aan te bieden. Zij hebben een DoeLAB ingericht, waarin leerlingen aan allerlei algemene én specifieke (taal)vaardigheden werken in betekenisvolle contexten. Ze werken bijvoorbeeld samen aan het bouwen van een website of het organiseren van een ouderavond. De rol van de docenten is coachend en het is zaak om een positieve insteek te hebben en te houden. Praktische zaken als hoe richt je de onderwijstijd in en welke groeperingsvormen kies je, komen ook aan de orde.

DoeLAB is ook geschikt voor leerlingen in het autisme spectrum. Als ze maar tussendoor stoom bij je kunnen afblazen!

In reactie op de vraag van een deelnemer of dit ook haalbaar is voor leerlingen met een stoornis in het autisme spectrum, gaf Jocelijn volmondig het antwoord ‘ja!’. Ze illustreerde dit met voorbeelden uit de praktijk en deelde aandachtspunten.

Ik werk op een TOS school en ben erg geïnspireerd geraakt door het voorbeeld VSO Taalbrug college

Al met al was deze netwerkbijeenkomst weer goed gevuld en gingen de deelnemers gevoed weer ieder hun eigen weg. Hopelijk met inspiratie om o.a. te werken aan de basisvaardigheden voor hun leerlingen.