Publicaties

Doorlopende leerlijnen zijn een hulpmiddel bij een betere afstemming en samenhang in het leerplan voor het voortgezet onderwijs. In deze publicatie worden leerlijnen beschreven voor de natuurwetenschappelijke vaardigheden voor de onderbouw havo-vwo. Het betreft vaardigheden die ook in de eindtermen in de tweede fase van natuurwetenschappelijke vakken voorkomen, namelijk: onderzoeken, ontwerpen, reken- en wiskundige vaardigheden, modelvorming, redeneren, waarderen en oordelen en instrumentele vaardigheden. De leerlijnen zijn beschreven in de vorm van tussendoelen met als einddoel instroom in de tweede fase van havo en vwo.

Met ingang van het nieuwe schooljaar 2011 wordt een pilot gestart waarin het nieuwe examenprogramma maatschappijwetenschappen havo en vwo beproefd zal worden op uitvoerbaarheid, organiseerbaarheid en toetsbaarheid.Deze handreiking bij het schoolexamen opent met een beschrijving van de uitgangspunten en keuzes die gemaakt zijn ten aanzien van het nieuwe examenprogramma en beschrijft de veranderingen ten opzichte van het nu nog vigerende examenprogramma. Daarin wordt ingegaan op het werken vanuit de concept-contextbenadering en op de differentiatie tussen havo en vwo, die aan het examenprogramma ten grondslag ligt. Vervolgens worden de onderdelen voor het schoolexamen uitgelegd en toegelicht. Tevens wordt ingegaan op het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) en toetsing van de schoolexamenonderdelen.

Verslag van een driejarig pilotproject dat tot doel had het examenprogramma economie, zoals door de commissie Teulings geadviseerd, te evalueren. Het doel van de pilot was het beantwoorden van de vraag of dit examenprogramma toetsbaar, haalbaar en onderwijsbaar is. Algemeen kan worden geconcludeerd dat er verbeterpunten mogelijk zijn, maar dat dit examenprogramma haalbaar is in de tijd, onderwijsbaar voor docent en leerling en toetsbaar voor de examenmakers. Aanbevelingen vanuit de pilot betreffen de werkversie van de syllabus, eventuele aanpassing van de stof op een later moment en het installeren van een platform waar de ervaringen uit de pilot kunnen worden geborg en uitgedragen.

De via pilots ondersteunde vernieuwing van het bètaonderwijs in de bovenbouw havo/vwo is onderworpen aan een onafhankelijke, meerjarige curriculumevaluatie. Het doel van de evaluatie was inzicht te krijgen in de haalbaarheid, uitvoerbaarheid en toetsbaarheid van de vernieuwde programma’s. Daarnaast is nagegaan in hoeverre en onder welke condities gelijktijdige invoering van meerdere conceptexamenprogramma’s op scholen mogelijk is dan wel in hoeverre tussen de vernieuwde programma’s afstemming en samenhang mogelijk is. De evaluatierapportage in zijn geheel omvat, naast een samenvattend eindrapport, deelrapportages over de examenpilots voor natuurkunde, scheikunde, biologie, en de ontwikkeling en invoering van NLT.

De via pilots ondersteunde vernieuwing van het bètaonderwijs in de bovenbouw havo/vwo is onderworpen aan een onafhankelijke, meerjarige curriculumevaluatie. Het doel van de evaluatie was inzicht te krijgen in de haalbaarheid, uitvoerbaarheid en toetsbaarheid van de vernieuwde programma’s. Daarnaast is nagegaan in hoeverre en onder welke condities gelijktijdige invoering van meerdere conceptexamenprogramma’s op scholen mogelijk is dan wel in hoeverre tussen de vernieuwde programma’s afstemming en samenhang mogelijk is. De evaluatierapportage in zijn geheel omvat, naast een samenvattend eindrapport, deelrapportages over de examenpilots voor natuurkunde, scheikunde, biologie, en de ontwikkeling en invoering van NLT.

De via pilots ondersteunde vernieuwing van het bètaonderwijs in de bovenbouw havo/vwo is onderworpen aan een onafhankelijke, meerjarige curriculumevaluatie. Het doel van de evaluatie was inzicht te krijgen in de haalbaarheid, uitvoerbaarheid en toetsbaarheid van de vernieuwde programma’s. Daarnaast is nagegaan in hoeverre en onder welke condities gelijktijdige invoering van meerdere conceptexamenprogramma’s op scholen mogelijk is dan wel in hoeverre tussen de vernieuwde programma’s afstemming en samenhang mogelijk is. De evaluatierapportage in zijn geheel omvat, naast een samenvattend eindrapport, deelrapportages over de examenpilots voor natuurkunde, scheikunde, biologie, en de ontwikkeling en invoering van NLT.

De via pilots ondersteunde vernieuwing van het bètaonderwijs in de bovenbouw havo/vwo is onderworpen aan een onafhankelijke, meerjarige curriculumevaluatie. Het doel van de evaluatie was inzicht te krijgen in de haalbaarheid, uitvoerbaarheid en toetsbaarheid van de vernieuwde programma’s. Daarnaast is nagegaan in hoeverre en onder welke condities gelijktijdige invoering van meerdere conceptexamenprogramma’s op scholen mogelijk is dan wel in hoeverre tussen de vernieuwde programma’s afstemming en samenhang mogelijk is. De evaluatierapportage in zijn geheel omvat, naast een samenvattend eindrapport, deelrapportages over de examenpilots voor natuurkunde, scheikunde, biologie, en de ontwikkeling en invoering van NLT.

De via pilots ondersteunde vernieuwing van het bètaonderwijs in de bovenbouw havo/vwo is onderworpen aan een onafhankelijke, meerjarige curriculumevaluatie. Het doel van de evaluatie was inzicht te krijgen in de haalbaarheid, uitvoerbaarheid en toetsbaarheid van de vernieuwde programma’s. Daarnaast is nagegaan in hoeverre en onder welke condities gelijktijdige invoering van meerdere conceptexamenprogramma’s op scholen mogelijk is dan wel in hoeverre tussen de vernieuwde programma’s afstemming en samenhang mogelijk is. De evaluatierapportage in zijn geheel omvat, naast een samenvattend eindrapport, deelrapportages over de examenpilots voor natuurkunde, scheikunde, biologie, en de ontwikkeling en invoering van NLT.

Voor het vak aardrijkskunde geldt sinds 2007 een nieuw examenprogramma. De eerste examens die op dit nieuwe programma gebaseerd zijn, zijn inmiddels afgenomen. Vandaar dat de behoefte ontstond aan een nieuw vakdossier voor het vak aardrijkskunde, omdat de uitkomsten ervan bruikbaar kunnen zijn voor eventuele tussentijdse bijstellingen van het examenprogramma, voor eventuele beleidsmaatregelen van de zijde van OCW en voor verbeteracties als gewenst onderzoek, scholingsaanbod of ontwikkelwerk. In dit vakdossier wordt de huidige situatie van het vak in de tweede fase geschetst en worden aanbevelingen voor de toekomst gedaan

De resultaten van PISA in de periode 2003-2009 laten een dalende lijn zien - zowel absoluut (gemiddelde scores) als relatief (positie op de internationale ranglijst) - in prestaties van Nederlandse leerlingen voor wiskunde en deels ook voor leesvaardigheid en natuurwetenschappen. Naar aanleiding hiervan heeft de directie Voortgezet Onderwijs van OCW SLO gevraagd een analyse van de PISA-uitkomsten uit te voeren waarin deze daling vanuit leerplankundig perspectief verklaard wordt. Bij deze analyse is als kapstok gehanteerd de indeling in leerplankundige verschijningsvormen: beoogd, uitgevoerd en bereikt curriculum. Met name ging het daarbij om de vraag hoe dat wat gevraagd en getoetst wordt bij PISA zich verhoudt tot de kerndoelen, de meest gebruikte methoden en de lespraktijk op basis van die methoden. Daarbij is niet alleen gekeken naar de onderbouw van het voortgezet onderwijs, maar naar de hele fase van het funderend onderwijs (4 - 15) en daarnaast ook naar de tweede fase.